نصرت اللّه معینیان وزیر اطلاعات و جهانگردی

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: بخش سیاسی ـ فرناندو ای. راندون

محرمانه

به: بخش سیاسی ـ آقای مارتین اف. هرتز

1343-03-21- 1964-06-11

متن سند

معینیان، نصرت اللّه - 5

تاریخ: 11 ژوئن 1964 - 1343/03/21

خیلی محرمانه

از: بخش سیاسی - فرناندو ای. راندون

به: بخش سیاسی - آقای مارتین اف. هرتز

موضوع: نصرت اللّه معینیان، وزیر اطلاعات

در سوم ژوئن من به طور جداگانه با دکتر آرنولد و دکتر امینی از سازمان اطلاعات آمریکا (USIS) صحبت کردم و نظر آنها را راجع به آقای معینیان که به نظر می رسد اهمیت وی روزبروز بیشتر می گردد، پرسیدم. نظریات آنها به شرح زیر است:

1- نظریات دکتر آرنولد:

دکتر آرنولد ابتدا اظهار داشت به علت این که معینیان غیر از فارسی به زبان دیگری صحبت نمی کند، لذا او کلیه مذاکراتش را با وی به وسیله مترجم (دکتر امینی) انجام داده است.

الف - مدیریت اداری: دکتر آرنولد اظهار نمود که معینیان شهرتی عالی به عنوان یک مدیر دارد و مایل است شخصا مسئولیت هر چه در اداره وی اتفاق می افتد را به عهده بگیرد.

ب - جزمی و قاطع: دکتر آرنولد ادامه داد معینیان به هیچ وجه عادت به ارتباطات روانشناسی و

ص: 657

اجتماعی ندارد، او تمایل دارد بیش از حد قاطع و جزمی (دگماتیک) باشد.

ج - نقش بزرگتر: معینیان عادت کرده است که فقط دلواپس خواسته ها و تمایلات شاه باشد. ولی اکنون به نظر می رسد که خیلی فراتر از آن فکر کند، چون وی با آسایش و بهبود مملکت مربوط شده است. دکتر آرنولد اظهارداشت این نقش بسیار مهمتری است.

د - کنترل بیشتر: (1) تلویزیون: معینیان احساس می کند که اخبار تلویزیون بایستی مشابه اخبار رادیو پخش شود. وزیر احساس می کند که تلویزیون نباید چیزی بگوید که نبایستی از رادیو شنیده شود. (2) فیلم ها: موضع معینیان این است که اطلاعات بایستی کنترل فعالیت های فیلم سازی اداره هنرهای زیبا را (به حق) در دست بگیرد. این نظریه وزیر را درگیر یک جنگ با آقای پهلبد، ریاست هنرهای زیبا کرده است.

ه - ارتباط با سازمان اطلاعات آمریکا (USIS): دکتر آرنولد اظهار داشت که آقای معینیان در برخورد با USIS صمیمی و همکار بوده است.

2- نظریات دکتر امینی:

دکتر آرنولد اشاره نمود که احتمالاً دکتر امینی، بهتر معینیان را می شناسد، در واقع امینی و معینیان ارتباطات نزدیک کاری با یکدیگر به وجود آورده اند و مکررا با یکدیگر تماس می گیرند.

الف - معینیان بستگی به شاه دارد: امینی گفت که قبل از هر چیز باید درک شود که معینیان مرد خودساخته ای است که سمت فعلی خود را مدیون شاه می باشد. بنابراین، شاه می تواند او را به راحتی کنترل نماید، زیرا وزیر بدون شاه هیچ است.

ب - بدون جایگاه اجتماعی: امینی گفت به علت زمینه های نامطلوب تحصیلی و تربیتی معینیان، وی توسط دستگاه وازده می شود. برای مثال، ابتهاج (اقتصاددان) احساس می کند که معینیان زیر دست اوست، زیرا او زبان خارجی نمی داند، شایستگی و وقار اجتماعی ندارد، و فاقد اعتماد به نفس عمومی است.

ج - کاندیدای نخست وزیری نیست: به دلایل فوق، معینیان واجد شرایط لازم برای نخست وزیر شدن نمی باشد. علاوه بر این وزیر اطلاعات یک سخنران عمومی خوبی نیست.

د - یک مدیر اداری عالی : امینی گفت ولی معینیان یک مدیر و مجری عالی است که بسیار سخت کار می کند، قوه تشخیص و نظر معتبر و منطقی دارد، درستکار است و با کارمندانش خوب و مؤدب رفتار می کند.

امینی سپس اشاره نمود که معینیان معاون فعلی خود را دوست ندارد، ولی چون این مرد کار خود را خوب انجام می دهد، معاون تعویض نخواهد شد. از سوی دیگر، یک دوست خوب معینیان نمی تواند در وزارت اطلاعات شغلی داشته باشد، زیرا معینیان احساس نمی کند که او صلاحیت آن را داشته باشد.

بنابراین زیر دست معینیان بودن یعنی، کار، نه دوستی. (دکتر امینی اسامی را ذکر نکرد.)

ه - رمز موفقیت های معینیان: امینی گفت دو نفر سناتور به وی گفته اند که شاه به برنامه رادیویی معینیان گوش می دهد و از آنچه می شنود خشنود است، آن چیزی است که شاه مایل است پخش شود. امینی ادامه داد معینیان با دقت توجه دارد که شاه چه چیزی را دوست دارد و بیش از حد مواظب است که چیزی که شاه را ناخشنود می سازد، در جراید منعکس نشود.

ص: 658

و - یادآوری این که امینی او را منصوب نموده است: این واقعیت که نخست وزیر، علی امینی، برای نخستین بار معینیان را وزیر اطلاعات نمود، برای دکتر رضا امینی به نظر می رسد که مفهوم داشته باشد.

بنابراین، معینیان روی هم رفته فقط منصوب شاه نیست، بلکه مردی است که کارش را خوب انجام می دهد و به طور همه جانبه تشخیص داده شده است که این قابلیت را دارد.

ز - حتی جراید موافق هستند: دکتر امینی ادامه داد که حتی جراید، معینیان را ستایش می کنند یا حداقل خنثی هستند. من پرسیدم با وجود سانسور شدید معینیان، چطور چنین چیزی ممکن است؟ ولی دکتر امینی گفت که جراید آموخته اند که چگونه با معینیان زندگی کنند و علاوه بر این به هیچ وجه آزادی نمی خواهند. سپس سؤال کردم حتی آیا امیرانی مدیر خواندنی ها معینیان را دوست دارد. امینی اظهار داشت که آنها یکدیگر را درک کرده اند و معینیان تشخیص داده است که امیرانی شایسته یک آزادی ویژه ای در حاشیه مقررات است. (بار دیگر رمز آزادی ویژه امیرانی ذکر نشد.)

اظهارنظر: معینیان به صورت یک اسقف و فردی بسیار کارآ که جراید پیروان بی چون و چرای او هستند، سر بر آورده است.

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 8 - کتاب 8 - صفحه 657