Post
29809
از:
محرمانه
به:
1340-06-29- 1961-09-20
متن سند
اردلان، علیقلی - 4
20 سپتامبر 1961 - 1340/06/29
خیلی محرمانه
سفارت آمریکا، تهران - مرسله شماره 141
اطلاعات بیوگرافی راجع به دکتر علیقلی اردلان سفیر تعیین شده در اتحاد جماهیر شوروی
دکتر علیقلی اردلان، سفیر جدید ایران در اتحاد جماهیر شوروی، قرار است هفته آینده به سوی مسکو حرکت نماید. به پیوست یک نسخه از جریده ای است که نظریات دکتر اردلان را در مورد مناسبات بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی منعکس نموده، نظریاتی که قسمت اعظم آن تکرار همان مطالبی است که به کنسول آمریکا در خرمشهر اظهار نموده است (گزارش شده به مسکو، 1 - Aخرمشهر مورخ 5 اوت 1961). همچنین به پیوست یک برگ مشخصات دکتر اردلان، تهیه شده در سال 1950، زمانی که دکتر اردلان نماینده دائمی در سازمان ملل متحده بوده است، ارسال می گردد. سایر موارد این گزارش فعالیت های وی را تا به امروز تکمیل می نماید.
دکتر اردلان به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل متحد از اوت 1950 تا آوریل 1955 خدمت نمود.
از زمان بازگشت به ایران، او عضو شورای عالی سیاسی در وزارت امورخارجه شد، که گروهی از دیپلمات های ارشد هستند که به عنوان شورای مشورتی سیاسی برای وزیر امورخارجه عمل می کنند.
کمی بعد از این انتصاب، او «وزیر بدون عنوان» شد، و بعدا در 1955 وزیر صنایع و معادن در کابینه حسین علا گردید. در دسامبر 1955، اردلان به سمت وزیر امورخارجه عبداللّه انتظام از ایران، روحیه وزارتخانه را تضعیف نموده و بر نارضایتی شاه و نخست وزیر افزوده بود. برای بهبود این وضعیت، در 27 دسامبر 1955، غیبت طولانی وزیر امورخارجه منصوب شد. او یک وزیر امورخارجه قوی نبود، و هر چند مجری سیاست خارجی شاه بود، تأثیری در تعیین خط مشی و سیاست نداشت. در آوریل 1957، او مجددا در دولت منوچهر اقبال وزیر امورخارجه شد. در مارس 1958 پس از برکناری سفیر علی امینی، او سفیر در ایالات متحده آمریکا شد و در 22 می1958 اعتبارنامه خود را تقدیم کرد.
دکتر اردلان حدود دو سال در واشنگتن خدمت نمود، در بین مقامات آمریکایی حسن شهرتی به عنوان فردی کارآ، سخت کار که به وضوح متمایل به غرب است، به دست آورد. در اواسط ژانویه 1960 و پس از این که شاه اعتماد خود را به قابلیت وی برای مقابله با مسئله بحران فزاینده جرائد آمریکایی و دانشجویان ناراضی ایران از دست داد، وی به تهران احضار شد. ممکن است گفته شود که این مسائل به سختی ممکن است توسط سفیر ایران حل شود، همان گونه که نفر بعد از دکتر اردلان با آن مواجه شد. پس از احضار وی، دکتر اردلان نماینده ویژه شرکت ملی نفت ایران در خرمشهر شد، که در این پست تا این اواخر که به سفارت در مسکو منصوب گردید، باقی ماند. می توان انتظار داشت دکتر اردلان در برخورد با اتحاد جماهیر شوروی، به طور استوار در جهت منافع ایران و سیاست خارجی ایران عمل کند، در حالی که نهایت سعی خود را خواهد نمود تا از هرگونه برخورد تحریک آمیز بی فایده با اتحاد جماهیر شوروی اجتناب نماید. او به مقامات آمریکایی گفته است مبارزه تبلیغاتی فعلی شوروی برعلیه شاه به مناسبات ایران - شوروی لطمه خواهد زد و بایستی متوقف شود، بعدا گفت که او برنامه ریزی نموده که به رهبران شوروی (از جمله خروشچف) این مطلب را بگوید. مسلما او در دست روس ها نرمش کمتری از نفر قبلی، عبدالحسین مسعود - انصاری خواهد داشت. نامبرده بدین دلیل به تهران احضار شد که بیش از حد
ص: 240
تمایلات طرفداری از روسیه داشته است.
اگر گذشته بتواند معیار آینده باشد، دکتر اردلان تمایل خواهد داشت که با همتاهای انگلیسی و آمریکایی خود در مسکو همکاری نزدیک داشته باشد.(1)
از طرف سفیر هاری اچ. شوارتز رایزن سیاسی سفارت
ضمائم: (فقط برای سفارت آمریکا در مسکو)
1- بریده جریده در مورد اظهارات اردلان در رابطه با مناسبات ایران، شوروی.
2- اطلاعات بیوگرافیک
خیلی محرمانه
اطلاعات بیوگرافیک دکتر علیقلی اردلان
اطلاعات فردی: وی فرزند ابوالحسن خان (فخرالملک) رئیس طایفه کرد اردلان و فرماندار سنندج می باشد که در سال 1899 متولد شد. او برادر امان اللّه اردلان استاندار فارس و وزیر اسبق داخله و همچنین برادر ناصرقلی اردلان وکیل مجلس و عباسقلی اردلان وابسته اقتصادی سفارت ایران در واشنگتن می باشد.
تحصیلات: دکترای حقوق از دانشگاه برلین.
زبان هایی که تکلم می کند: آلمانی، فرانسه، انگلیسی، فارسی، کردی
وضعیت تأهل: متأهل و صاحب دو فرزند
مشاغل:
1927 - 1924:در سن 25 سالگی به عنوان وابسته سفارت ایران در برلین وارد خدمت وزارت امورخارجه شد.
1930 - 1927: مشاغل مختلف دیگر در وزارت امورخارجه در تهران.
1932 - 1931: دادستان کل دادگاه ویژه کارمندان دولت - تهران.
1933 - 1932: عضو ارشد اداره کل امور اقتصادی وزارت امورخارجه.
1935 - 1933: دبیر دوم هیئت نمایندگی ایران در واشنگتن.
1936: رئیس دبیرخانه وزارت امورخارجه.
1937 - 1936: دبیر اول هیئت نمایندگی ایران در پاریس.
1940 - 1937: رایزن هیئت نمایندگی ایران در پاریس.
1941: بازرس و مسئول اداره سوم سیاسی وزارت امورخارجه - تهران.
1942: کنسول سفارت ایران در آنکارا.
1946 - 1943: وزیرمختار - آنکارا.
1947: عضو هیئت نمایندگی سازمان ملل در امور فلسطینی ها.
دسامبر 1948 تا 1949: معاونت سیاسی وزارت امورخارجه.
26 فوریه 1950: سرپرست وزارت امورخارجه.
ص: 241
نظریات:
از زمانی که دکتر اردلان وارد خدمت وزارت امورخارجه در تهران شد، سفارت روابط فوق العاده نزدیک و دوستانه ای با وی داشته است. وی در تمام احوال نسبت به درخواست های آمریکا برای همکاری و مشاوره در دادن اطلاعات به سفارتخانه و نیز همکاری در اتمام برنامه ها و طرح های سفارت کوشا بوده است.
او به عنوان معاونت وزارت امورخارجه قابلیت های خود را با کارآئی و سخت کوشی نشان داد.
هرچند اقدامات او با بوروکراسی سنگین و عریض و طویل وزارت خارجه به کُندی می گرایید، ولی به نحو خیره کننده ای قادر بود در مورد مشکلات و مسائل بسیاری که سفارت به وی عرضه داشته بود، اقدام سریع اعمال نماید. از نظر اجتماعی هم او و هم همسرش هر دو صحبت و مکالمه به چندین زبان، خوب و قابل تحمل هستند. تسلط دکتر اردلان به فرانسه، آلمانی و انگلیسی از استاندارد بالایی برخوردار است.
به طور خلاصه نظرات سیاسی وی منعکس کننده میهن پرستی او و تمایلش به کار در جهت توسعه ایران است. در خلال پنج سال گذشته وی به خوبی با رزم آرا نخست وزیر همکاری کرده است، ولی گزارش شده است که از قبول یک پست در کابینه امتناع ورزیده و اظهار نموده است که بدلایل خستگی و بیماری، پستی در خارج از کشور می خواهد.
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!