معرفی شخصیت ابراهیم یزدی وزیر خارجه

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: ناس ،سفارت آمریکا در تهران

محرمانه

به: وزیر امور خارجه واشنگتن

1358-02-05- 1979-04-25

متن سند

دکتر ابراهیم یزدی - 5

ابراهیم یزدی به عنوان وزیر امور خارجه

از : سفارت آمریکا در تهران

تاریخ : 25 آوریل 1979 - 1358/02/05

به : وزیر امور خارجه واشنگتن

طبقه بندی : محرمانه

موضوع : ابراهیم یزدی به عنوان وزیر امور خارجه

1- تمام متن محرمانه است.

2- خلاصه: انتصاب یزدی به عنوان وزیر امور خارجه سؤال های بیشتری را از آنچه پاسخ می دهد برمی انگیزد. نشانه های مختلفی در نقش یزدی در مورد سازمان آزادی بخش فلسطین. بنی اسدی به

ص: 520

احتمال جانشین یزدی خواهد شد. یزدی نظریات خود را از روی هوش و ذکاوت بیان خواهد داشت ولی این نظریات ضد غرب خواهند بود. (پایان خلاصه).

3- اعلام بازرگان در روز 24 آوریل درباره اینکه یزدی وزیر امور خارجه خواهد شد سؤال جالبی را برمی انگیزد: آیا او ارتقاء درجه یافته یا اینکه به پلکانی بالاتر پرتاب شده است؟ مطالب بیوگرافیک در تلگرام مرجع داده شده است، در زیر ما با بعضی از قسمت های غیرقابل تعقل در مورد معادله یزدی سروکار داریم.

4- حدسیات زیادی زده می شود مبنی بر اینکه به بالا پرتاب شده، برای آنکه او یا در کارهای بازرگان دخالت می کرده یا سودمندی خود را به عنوان میانجی بین حکومت موقت ایران و ساخت کمیته ای از دست داده است. شواهدی درباره حدس اخیر از طرف آنهایی که دیده اند یزدی با گروه کمیته در فرودگاه هنگام ورود جلو نخست وزیر لیبی در تاریخ 22 آوریل فریاد می زده، در دست است. شهود عینی می گویند یزدی می خواست جلود را در هواپیما نگه دارد تا زمانی که لیبیائی ها توضیح دهند که امام موسی صدر را در کجا پنهان کرده اند. (در حالی که) کمیته می خواست نخست وزیر لیبی پیاده شده و او را به قم ببرند. فرزند خمینی وارد صحنه شد و یزدی را متقاعد ساخت تا تسلیم نظر کمیته شود. دو منبع موثق می گویند روزهای یزدی به عنوان معاون نخست وزیر از آن به بعد شمرده شده است.

5 - نظر دیگر (همیشه نظری در ایران وجود دارد) حاکی از آن است که نقش یزدی به عنوان کسی که سازمان آزادی بخش فلسطین را به ایران آورد، برای بازرگان مشکلاتی ایجاد می کند، و ارتقاء او به درجه وزارت امور خارجه بهترین راهی تلقی می شود که به یزدی صلاحیت کافی داده شود تا کارهای مربوط به سازمان آزادی بخش فلسطین را اداره کند و در عین حال او را از دفتر نخست وزیری دور سازد. حسن خبرنگار جراید غیرایرانی نزدیک به رئیس سازمان آزادی بخش فلسطین، با این نظر مخالف است و می گوید که سازمان آزادی بخش فلسطین دشواری ها و مشکلاتی با یزدی داشت است. (او همچنین اطلاعات گزارش داده شده قبلی را مبنی بر اینکه سازمان آزادی بخش فلسطین سرگرم آموزش دادن به مجاهدین و فدائیان یا تقریبا هرکس دیگر که می خواهد کاربرد سلاح ها را یاد بگیرد می باشد، تأیید کرد).

یک منبع نزدیک به یزدی که در روزهای اولیه (انقلاب) به ترتیب دادن ورود سازمان آزادی بخش فلسطین به ایران کمک کرده است می گوید که سازمان آزادی بخش فلسطین هنگامی که یزدی می خواست این سازمان تنها به آموزش سپاه پاسداران انقلاب بپردازد، از یزدی دلخور شده است. در مورد همه این گزارش ها ذره ای از حقیقت وجود دارد، ولی روشن به نظر می رسد که نقش یزدی در ارتباط با سازمان آزادی بخش فلسطین اعم از اینکه خوب باشد یا بد، با انتصاب او به عنوان وزیر امور خارج ارتباط دارد.

6- یک منبع دیگر ایرانی خاطرنشان ساخته است که ناراحتی از مسئله افشاء گذرنامه آمریکایی یزدی (که وی در مصاحبه با مطبوعات فارسی زبان در تاریخ 24 آوریل آن را اذعان داشت) و اتهامات مربوط به اینکه او مأمور سیا است بدین معنا بود که وی باید از دفتر نخست وزیر خارج شود. اظهار علنی بازرگان درباره اینکه پست معاونت نخست وزیر در امور انقلاب به کس دیگری داده خواهد شد، به این موضوع حقیقت می بخشد. انتصاب حسین بنی اسدی (داماد بازرگان، نفوذ خانواده و دوره در ایران انقلابی همچنان باقی مانده است) به سمت معاون نخست وزیر برای «همکاری بین حکومت و مردم»، یک تعویض مستقیم برای یزدی نیست، بلکه بیشتر ناظران معتقدند، او بالمآل مسئولیت های انقلابی یزدی را به عهده خواهد

ص: 521

گرفت، زیرا او معاون وزیر برای برنامه های انقلابی یعنی یداللّه سحابی و همچنین خویشاوند بازرگان بوده است.

7- امکان دیگر که در مورد هریک از این دو نفر مذکور در فوق غیرمنطقی نمی رسد این است که یزدی با توجه به داشتن بهترین رابطه ها با مجتمع کمیته ها به عنوان بهترین شخص برای رو به راه کردن سیاست خارجی ایران و تبدیل آن به یک تمامیت وابسته به یکدیگر تلقی شده است. به هر صورت یزدی به طور وسیعی با امور خارجی سروکار داشته است و انتصاب او به سمت وزیر امور خارجه اکنون به او اعتبارنامه ای برای ساخت نهادی (کشور) نیز می دهد.

8 - خصوصیات شخصی یزدی: یک خبرنگار آمریکایی که (گام های) یزدی را از زمان اقامت او در پاریس تعقیب کرده است می گوید یزدی تردستی کاملی در گرداندن رسانه های ارتباط جمعی دارد (و این نظریه ای است که بیشتر ماها که با او سروکار داشته ایم در آن سهیم هستیم) که در عین حال یک مسلمان واقعا با تقوا و مؤمن است. این خبرنگار یزدی را در عین حال به عنوان مردی که همیشه نقاب بر چهره دارد توصیف کرده است. ظرف ده ماه او فقط چند باری که شخصیت درونی خود را نشان داده یک بار در پاریس بوده است. ضمن بحث درباره نقش خمینی هنگامی که جنبه مذهبی آن برجستگی داده می شد و دیگر در زمانی که سفارت آمریکا مورد تاراج قرار گرفت و در آن زمان او عکاسان را درباره این حادثه مورد مواخذه شدید قرار داد و دستور داد که دوربین های آنها شکسته و فیلم ها در معرض نور قرار بگیرد.

9- تماس های سفارت با یزدی: دست یافتن به یزدی مشکل است ولی در تماس های شخصی یا تلفنی یا حضوری او بسیار نرم و دوستانه است. او خبرهای غیرقابل هضم را با تظاهر خفیفی به پوزش خواهی آشکار می کند و درک کاملی از آن دارد، که چگونه در دستگاه ارزش گذاری شنوندگان خود دستکاری کند تا آن عکس العملی را که او می خواهد به دست آید ایجاد کند. او شم سیاسی خوبی دارد، ولی بیش از اندازه معتقد است که ایالات متحده علت العلل دردسرهای ایران برای 26 سال گذشته بوده است. او تندرو یا تو ذوق زننده نیست، ولی نسبت به نظریات خود متعهد است. به عنوان وزیر امور خارجه او ممکن است انعکاسی ایرانی از گرایش ها و افکار ضدآمریکا و ضدغربی طبق سنت کرکریشنامنون با عده ای از وزیران امور خارجه کشورهای آمریکایی سال های دهه 60 و دهه 70 که یانکی ها را مردود می دانستند، باشد. وی وفادار به سبک ایرانی و احتمالاً در اقدامات عملی خود به نحو مستدلی اهل تظاهر بوده و در اجتماع خصوصی بیشتر منطقی خواهد بود. او به احتمال بیش از سایر همکاران انقلابی خود شخصی خواهد بود.

که ما می توانیم با او برای به دست آوردن چشم انداز بهتری از نتایج (به محض اینکه او درباره موضعی توافق کرد)، با او صحبت کنیم مگر اینکه سمت او، او را بیش از حد مغرور کرده باشد.

ناس

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 2 - کتاب 2 - صفحه 520