Post
33267
از: ناس، سفارت آمریکا، تهران - 3713
محرمانه
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی
1358-01-19- 1979-04-08
متن سند
سند شماره 142
محرمانه
8 آوریل 1979- 19 فروردین 1358
از: سفارت آمریکا، تهران - 3713
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی
موضوع: گزارش وضعیت سیاسی، 8 آوریل
1- (محرمانه- تمام متن)
2- خلاصه: محاکمه ها و اعدام ها ادامه دارد. افزایش ناآرامی بین بیکاران. کمبودها و تورم قیمت ها به مسئله ای سیاسی مبدل می شود. حوادث و تیراندازی ها مشخصه بارز زندگی در ایران انقلابی است. تلاش رئیس دانشگاه تهران برای پایان دادن به تظاهرات در محوطه دانشگاه. مدنی استاندار خوزستان می شود. مصاحبه مطبوعاتی انتظام.
3- نُه حکم اعدام دیگر اجرا شد. یک دادگاه حکم اعدام امیرحسین ربیعی، فرمانده سابق نیروی هوایی؛ سپهبد علی محمد خواجه نوری؛ منوچهر آزمون، وزیر کابینه سابق و استاندار فارس؛ و یک مأمور پلیس به نام بلالی را در اوایل روز 9 آوریل صادر کرد. نفر آخر به کشتن چند نفر در یک مسجد و حمام در تهران متهم بود، ولی اتهامات سه نفر دیگر مشخص نشده است.
بر اساس گزارش ها، ربیعی به دادگاه گفت متأسف است که ندانسته خدمت کسی را کرده که «پوشالی» بودنش موقعی برای او مشخص شد که دید یک آمریکایی، ژنرال هایزر، دُمش را گرفت و او را از ایران بیرون انداخت. در نقطه دیگری از ایران، دادگاه در قم یک مأمور پلیس به نام محمد باقر رستمی را به جرم کشتن تعدادی از مردم محکوم به اعدام کرد، و حکم در اواخر روز 7 آوریل اجرا شد. در دزفول، سید کاظم اشرف زاده و یک پلیس به نام رحمان عبداللهی در روز 8 آوریل اعدام شدند. اشرف زاده به زمین خواری، همکاری با رژیم پهلوی و تضییع حقوق دیگران متهم بود. جرم عبداللهی نیز کشتن یک جوان 16 ساله در جریان تظاهرات ضد شاه بود. در شیراز، ستوان حسین مختاری اردکانی و یک مأمور پلیس به نام عبدالرسول شیخی در روز 8 آوریل اعدام شدند. اتهام آنها مشخص نبود. نهایتاً، سرهنگ ناصرقلی هوشمند، که به گزارش روزنامه ها به مدت 12 سال رئیس ساواک اصفهان بود و در روز 8 آوریل به هنگام فرار از دست مأمورانی که او را از قم به اصفهان انتقال می دادند، به ضرب گلوله کشته شد.
4- دولت سعی کرده است آغاز مجدد محاکمه ها و اعدام ها را به بهترین نحو ممکن توجیه کند ولی سخنگوی اصلی آن، امیرانتظام، در روز 8 آوریل اذعان کرد که دادگاه های اسلامی مستقل هستند و دولت کنترلی بر آنها ندارد. انتظام گفت که از شروع مجدد محاکمه نخست وزیر سابق، هویدا، خبر نداشته و شنبه شب که به خانه برگشته، از اعدام او اطلاع یافته است. با وجود این، او از اقدام دادگاه دفاع کرد و گفت که هویدا یک جنایتکار و مرگ حقش بود. او گفت که نخست وزیر بازرگان با اعدام هایی از این قبیل مخالف نیست، و قبلاً مخالفت
ص: 286
او با محاکمه ها به این دلیل بود که رویه دادگاهی مطابق با هیچ قاعده و قانون مشخصی نبود. حالا که رسماً آیین نامه دادرسی ابلاغ شده است، محاکمه ها نیز می تواند روند خود را آغاز کند. انتظام در پاسخ این سئوال که چرا محاکمه هویدا به صورت علنی صورت نگرفت، گفت که قاضی می تواند به تشخیص خود محاکمه را به صورت غیرعلنی برگزار کند. ولی وقتی یک نفر از او پرسید پس چرا یک خبرنگار روزنامه اطلاعات- که اتفاقاً کارت عضویت کمیته نیز به همراه داشته- در محاکمه هویدا حاضر بوده است، امیرانتظام جواب داد «پس می بینید که محاکمه غیرعلنی نبوده است.» انتظام اذعان داشت که دولت توصیه هایی در مورد هویدا از خارج دریافت کرده بود، ولی گفت که این آدم ها از جنایات هویدا رنج ندیده بودند، بلکه او به آنها فایده رسانده بود، به همین خاطر از هویدا حمایت می کردند.
5- گزارش ها حاکی از تظاهرات روزافزون لشگر بیکاران در ایران است. دویست و پنجاه نفر از بیکاران در تبریز چندین روز است که دست به اعتصاب غذا زده اند و 45 نفر آنها به بیمارستان انتقال یافته اند. چند صد نفر از بیکاران نیز در روزهای 7 و 8 آوریل به سوی دفتر آیت الله طالقانی در تهران راهپیمایی کردند و از دولت خواستند تا به وعده و وعیدهایش پایان دهد و عملاً کاری برای آنها ایجاد کند. تعدادی از این بیکاران که روز گذشته در راهپیمایی شرکت کردند قبلاً در خیابان سعدی تجمع کرده و این شعار را سر داده بودند که «مرگ بر تو و مرگ بر من که گفتیم مرگ بر شاه.» طالقانی در دفترش حضور نداشت، و سخنگوی دفتر او به تظاهرکنندگان گفت که شکایت خود را باید به وزارت کار ببرند. در اصفهان، یک مهاجم ناشناس به سوی کارگران بیکاری که در روز 8 آوریل تجمع کرده بودند، تیراندازی کرد و یک نفر را کشت و چهار نفر دیگر را مجروح ساخت. گزارش هایی نیز از تظاهرات در شیراز و ساری مخابره شده است.
انتظام در مصاحبه مطبوعاتی 8 آوریل اذعان کرد که سطح بیکاری بالاست. او گفت که رقم دقیق بیکاران را نمی داند، ولی حدس می زند که بیشتر از 3 میلیون نفر باشند. انتظام گفت که دولت دارد تمامی سعی خود را مبذول می کند تا صنعت دوباره به راه بیفتد و مردم بتوانند بر سر کارهایشان بازگردند.
6- کمبود فزاینده کالاهای مختلف نیز دارد به مسئله ای سیاسی مبدل می شود. انتظام در کنفرانس مطبوعاتی اش وجود این مشکل را قبول کرد ولی مدعی شد که دولت سخت تلاش دارد اقلامی نظیر سیگار، گوشت مرغ، میوه و کره را از خارج وارد کند و از مردم خواست که شکیبا باشند. انتظام ابراز امیدواری کرد که به محض ورود اقلام وارداتی به بازار، قیمت ها پایین بیاید. بالا رفتن قیمت ها نتیجه طبیعی کاهش عرضه اقلام مختلف است، که شخص خمینی نیز از آن اطلاع یافته است.
آیت الله در روز 8 آوریل از تجار خواست که قیمت ها را بالا نبرند و اشاره کرد که این کار عواقب بدی برای آنها خواهد داشت.
ص: 287
7- یکی از مشخصه های زندگی در ایران انقلابی پیامد مستقیم وجود مقادیر زیاد سلاح و مهماتی است که تقریباً در دسترس همگان قرار دارد و همچنین بی تجربگی اکثر ایرانی ها در استفاده از آنهاست. در اینجا ندرتاً روزی سپری می شود که حادثه تیراندازی و یا انفجار گزارش نشود. اسف بارترین حادثه در روز 7 آوریل رخ داد که طی آن بر اثر انفجار بمبی که ظاهراً خنثی شده بود 5 نفر کشته و 4 نفر دیگر به شدت مجروح شدند. طبق گفته یکی از مجروحین، او و چند تن دیگر از پاسداران انقلاب که این وسیله را کشف کرده بودند، ابتدا سعی داشتند با تیراندازی آن را منفجر کنند. در سفارت نیز هر شب و حتی در طول ساعات روز هم تیراندازی صورت می گیرد، زیرا پرسنل بی انضباط و آموزش ندیده ای که برای حفاظت از ما مأمور کرده اند به طور اتفاقی و یا برای سرگرمی اسلحه خود را شلیک می کنند. البته به خاطر درگیری های مرگبار چریکی بین گروه های رقیب نیز مکرراً صدای تیراندازی در خارج از سفارت به گوش می رسد. در روز 7 آوریل دو زن مسلح به مسلسل که سوار بر یک خودروی بی.ام.و بودند و با سرعت حرکت می کردند، یک مقر کمیته های انقلاب در شرق تهران را به گلوله بستند.
8- ملکی، رئیس دانشگاه تهران دستور داده است که هیچکس حق ندارد بدون اخذ مجوز از مدیریت دانشگاه در محوطه دانشگاه تظاهرات کند. این دستور مسلماً تلاشی است برای کنترل کردن یکی از فعال ترین و پرشورترین مراکز سیاسی که مکرراً محل بروز خشونت بوده است. در حال حاضر نمی توان گفت که آیا مدیریت دانشگاه توان عملی کردن حرف خود را دارد یا خیر.
9- مدنی، فرمانده نیروی دریایی که اخیراً از پُست دیگرش در مقام وزیر دفاع استعفا کرد، یک پست جدیدی به دست آورده و استاندار خوزستان شده است. این مسئله احتمالاً به معنای مهمتر شدن نقش نیروی دریایی در مسایلی نظیر حفظ امنیت در این استان خواهد بود.
10- مسایل دیگری که انتظام در مصاحبه مطبوعاتی اش به آنها اشاره کرد، عبارتند از:
- ایران بیش از 1000 قرارداد فقط با آمریکا دارد، که اکثر آنها نظامی هستند، که پیش از اتخاذ تصمیم نسبت به لغو و یا ادامه اجرای آنها، باید به دقت بررسی شوند.
- آمریکا سفیر جدیدی را به ایران معرفی نکرده است، ولی این مسئله از نظر ایران اهمیت چندانی ندارد. نه سفیر آمریکا و نه هیچ خارجی دیگری بر ایران نفوذ ندارد.
- از آنجایی که ایران هشیار است، حضور ناو کانستلیشن آمریکا در اقیانوس هند و یا هر ناو جنگی دیگری در خلیح فارس هیچ خطری را متوجه ایران نمی کند.
- ثبت نام عضویت در سپاه پاسداران انقلاب بدون توجه به ایده های سیاسی انجام می شود. سایر گروه های مسلح نباید سعی کنند مثل کردستان و ترکمن صحرا دردسر ایجاد کنند.
- مأموران کمیته های انقلاب که بدون مجوز اقدام به دستگیری افراد کنند، مجازات خواهند شد.
ناس
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!