Post
33231
از: سولیوان، سفارت آمریکا، تهران - 3595
محرمانه
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی
1358-01-16- 1979-04-05
متن سند
سند شماره 139
محرمانه
5 آوریل 1979- 16 فروردین 1358
از: سفارت آمریکا، تهران - 3595
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی
موضوع: گزارش وضعیت سیاسی، 5 آوریل
1- (محرمانه - تمام متن)
2- خلاصه: بازرگان طی نطقی رادیو و تلویزیونی دلایل ناآرامی های سیاسی در ایران را
ص: 277
توضیح می دهد. دولت رویه قضایی جدیدی را اعلام می کند. شتاب دستگیری ها تندتر می شود. گنبد کاووس آرام است ولی گروه های مختلف به یکدیگر تهمت می زنند. کیهان توطئه ترور رهبران انقلاب را برملا می کند. دانشجویان به اعدام یک انقلابی اعتراض می کنند. پایان خلاصه.
3- بازرگان در یک نطق رادیو و تلویزیونی در روز 4 آوریل با اظهارات ضد و نقیض به بررسی دلایل ناآرامی های سیاسی در ایران پرداخت. او گفت که بهانه های متعددی از قبیل اختلاف شیعه و سنی، و عرب و فارس و ترکمن برای این ناآرامی ها ذکر شده است، ولی سپس افزود که در واقع این ناآرامی ها نتیجه نقشه های عامدانه برخی گروه هاست، «اعم از طرفداران تروتستکی، یا مائو و یا مارکسیست ها» که از نبود پاسگاه های مرزی کافی برای آوردن اسلحه به داخل خاک ایران سوءاستفاده می کنند. بازرگان مدعی شد که فرماندهی «این نیروهای ضد انقلابی و برانداز» در گنبد کاووس را برادر یکی از چریک های چپگرایی بر عهده داشت که چند سال پیش در شورش نافرجام سیاهکل کشته شده بود. سپس گویی بازرگان نظرش را عوض کرد و ناآرامی های سیاسی را بر گردن نیروهایی انداخت که در پی اعاده سلطنت شاه هستند. او در این ارتباط مشخصاً از اسرائیل نام برد. او ظاهراً هیچ تناقضی بین این اظهارات و گفته های چند دقیقه پیشش که در آن نیروهای چپگرا را دشمن ایران نامیده بود، نمی دید. تنها نتیجه ای که از این اظهارات می توان گرفت این است که بازرگان نیز مثل خیلی از ایرانی ها دیگر نسبت به قبول تئوری توطئه مصون نیست و او نیز حاضر است در توضیح پدیده های سیاسی در کشورش از فرض های ضد و نقیض استفاده کند.
4- دولت رویه قضایی جدیدی را برای انجام دادرسی ها در نظام دادگاه های انقلاب اسلامی اعلام کرده است. هنوز از جزئیات این طرح خبری نداریم، ولی از اطلاعات کمی که به دستمان رسیده است می توان فهمید که دولت مرکزی سعی دارد با اجرای طرح فوق قدری بر فعالیت کمیته های انقلابی که بسیار غیر متمرکز بوده و تا به حال سرسختانه اختیارات قضایی شان را حفظ کرده اند، اعمال نظارت کند. ابلاغ علنی این طرح سئوال جالبی در ذهن ایجاد می کند، و آن اینکه در ایران انقلابی قانون چگونه وضع می شود؟ تا آنجا که می توانیم حدس بزنیم، قانون پیشنهادی ابتدا به خمینی تسلیم می شود، و پس از بررسی و تأیید او، برای تصویب به شورای مرموز انقلاب و هیأت دولت انقلابی ارائه می شود. به نظر نمی رسد که هیچیک از این دو نهاد دارای حق وتو باشد.
5- شاید تقارن اعلام رویه قضایی جدید با شتاب گرفتن روند دستگیری ها چندان هم اتفاقی نبوده است. شخصیت هایی که با رژیم پهلوی ارتباط داشته اند- از قبیل وزیر سابق اطلاعات و جهانگردی، رضا عاملی تهرانی، و وزیر سابق آموزش و پرورش، علی رنجبر، که اخیراً بازداشت شده اند- و یا پرسنل انتظامی و امنیتی ظاهراً اهداف اصلی هستند، ولی حیطه دستگیری ها گسترده تر از این افراد است. گزارش هایی نیز در بازداشت چندین بازرگان به
ص: 278
دستمان رسیده است، و روز گذشته 4 آوریل کارمند ایرانی آژانس ارتباطات بین المللی ایالات متحده به نام دکتر رضا امینی بدون تفهیم اتهام بازداشت شد.
6- ناآرامی ها در کردستان ادامه دارد. به دنبال واقعه روز گذشته مورخ 4 آوریل در مهاباد که گزارش آن در تلگرام دیروز ارسال شد، گروهی از کردها در همان شهر یک پاسگاه پلیس را محاصره کردند و چند نفر از پرسنل آن را گروگان گرفتند. بر اساس گزارش ها، این واقعه بدون خشونت فیصله یافت. هیأتی از سوی حزب دموکرات کردستان در روز 3 آوریل با نخست وزیر بازرگان ملاقات کرد و از او خواست اجازه دهد که به منظور تضمین حقوق و خواست های مردم کُرد در قانون اساسی جدید، یک نماینده کُرد نیز در تهیه پیش نویس این قانون مشارکت داشته باشد. نخست وزیر گفت که دولت این مسئله را بررسی خواهد کرد. در همین حال، روزنامه اطلاعات مدعی شد که توطئه ای با مشارکت اقوام سالارجاف، نماینده سابق مجلس که بعد از پیروزی انقلاب اعدام شد، تیمسار پالیزبان، استاندار سابق کرمانشاه، و مأموران سابق ساواک در کردستان جریان دارد. بر اساس گزارش ها، این افراد مزدوران عراقی را با هدف بازگرداندن شاه بر سر قدرت، به خدمت گرفته اند. یک نشریه دیگر به نام مجله سیاسی ایران، گزارش می دهد که کردستان عملاً تحت کنترل حزب دمکرات کردستان است، و کُرد شیعه ای که ریاست کمیته انقلاب سنندج را بر عهده داشت و نماینده خمینی بود، از استان کردستان گریخته و رهبر میانه روی کُرد، احمد مفتی زاده، نیز نفوذ خود را از دست داده است.
7- آرامشی توأم با تنش بر گنبدکاووس حکمفرما شده است، ولی گروه های مختلف سخت مشغول وارد آوردن اتهام توطئه به یکدیگر هستند. مأموران کمیته، فداییان مارکسیست را متهم می کنند، ارتش مدعی است که شوروی ها از شورشیان حمایت می کردند، مسکو می گوید که سیا در درگیری های گنبدکاووس دست داشته است، و یک مقام وزارت کشور که نامش فاش نشده است در روزنامه چپگرای آیندگان، بی.بی.سی. را به دامن زدن به ناآرامی های گنبد متهم ساخته است.
8- کیهان مدعی است شواهدی به دست آورده است که نشان می دهد ساواک با کمک سازمان سیا و گارد سلطنتی سعی داشت در اوایل فوریه خانه چند تن از رهبران انقلاب را منفجر کند، و قرار بود که خود رهبران اعدام شوند. کیهان نگفته است چرا این طرح اجرا نشد. بسیاری از این رهبران با جبهه ملی ارتباط داشتند و یا از گروه های میانه روی دیگر بودند.
9- بر اساس گزارش ها، نزدیک به 50 دانشجو در روز 4 آوریل در اعتراض به اعدام چند هفته پیش یکی از اعضای فداییان خلق به نام محمود رئیسی در رفسنجان، در وزارت دادگستری تحصن کردند. رئیسی پس از تلاش نافرجام برای سرقت از یک بانک، که در جریان آن یک کارمند بانک جان باخت، دستگیر شد. او در یک دادگاه انقلاب محاکمه و به اتهام قتل نفس مجرم شناخته شد و در روز 27 فوریه، اعدام شد. جناح چپ اعدام رئیسی را در بوق و کرنا کرده و مدعی است که او در حال سرقت پول برای کمک به انقلاب بوده است
ص: 279
(سرقت نافرجام از بانک درست قبل از سرنگونی دولت بختیار صورت گرفت) و اینکه او قربانی تندروهایی اسلامی شده است.
سولیوان
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!