Post
33801
از: ناس، سفارت آمریکا، تهران - 4969
محرمانه
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی.
1358-02-24- 1979-05-14
متن سند
سند شماره 175
محرمانه
14 می 1979 - 24 اردیبهشت 1358
از: سفارت آمریکا، تهران - 4969
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی.
موضوع: گزارشات اجتماعی از اصفهان
1- (محرمانه - تمام متن)
2- خلاصه: خشونت های خیابانی در خیابان های اصفهان تمام شده است اما جمعیت ایران با توجه به رقابت های مذهبی- سیاسی متشنج می باشد. جمعیت کوچک خارجی فراموش شده است. مدارس و دانشگاه ها باز هستند اما فعالیت آنها پراکنده است. موقعیت شغلی تعدادی از افراد تغییر کرده است. پایان خلاصه.
3- از هنگام مراجعت من به تهران، روزانه با دوستان و آشنایان تماس تلفنی داشته ام. همه آنها تصدیق می کنند که طی هفته های اخیر هیچ خشونت خیابانی روی نداده و اکثراً معتقدند احتمال کمی برای از سرگیری درگیری های خیابانی وجود دارد. دستگیری ها ادامه دارد، معمولاً به صورت اقدامات مخفی در نیمه شب و ناپدید شدن افراد که گمان می رود دستگیر شده باشند. ارزیابی ها متفاوت است، طی ماه گذشته حداکثر حدود 700 مورد دستگیری رخ داد. بیشتر دستگیری ها و یا ناپدید شدن مربوط به بهاییان و یهودیان است اما به قول یک مرتبط بیشتر از نیمی از دستگیری ها شامل ساواکی ها است. یعنی افرادی که ثروتمند بوده و از فرد نادرستی حمایت کرده یا دشمنانی داشته به علاوه افرادی که برای رژیم سابق کار می کردند. بنابراین وضعیت عمومی در اصفهان غم انگیز است. اقتصاد در حالت تعطیلی قرار دارد. علیرغم گزارشات رسمی برعکس، هیچ یک از صنایع بزرگ مشغول فعالیت نمی باشند (ذوب آهن، پالایشگاه، کارخانجات نساجی). بازار باز است اما تجار خبر از کسادی کسب و کار می دهند و هیچ پروژه عمومی فعال نبوده و حتی در حال حاضر طرح ریزی نشده اند. بیشتر کارکنان حقوق دریافت می کنند بدون آنکه کار کنند اما بیشترشان اعتقاد دارند که این کار به زودی متوقف
ص: 379
خواهد شد. اصفهان غمگین است.
4- دلیل اصلی ناراحتی رقابت مستمر میان آیت الله خادمی سالخورده و محترم، کسی که مردم برای وساطت در مورد مسئولین به او مراجعه می کنند و آیت الله طاهری جوان تندرو و تازه به دوران رسیده است که قهرمان اقدام مستقیم می باشد. به نظر می رسد نفوذ طاهری در وهله اول به خاطر داشتن پشتوانه حمایتی در میان نیروهای امنیتی (ارتش، نیروی هوایی و همافران و نیروهای خودش) در حال افزایش است. او کنترل مؤثری بر نیمی از شهر دارد (جنوب رودخانه)؛ گزارش می شود او مسئول بیشتر دستگیری هاست؛ او از اجازه دادن به پلیس برای مسلح شدن امتناع کرده و به نظر می رسد روابط خوبی با استاندار جدید دارد، در حالیکه استاندار قبلی از متحدان آیت الله خادمی بود. گزارش می شود، نفوذ اخیر طاهری بیشتر از یک راهپیمایی مسلحانه به قم با 2000 نیرو ناشی می شود که در آنجا تأیید خمینی را به دست آورد. از آنجا که او خیلی جوان و تندرو است و بنابراین قابل پیش بینی نیست، نفوذ روزافزون او باعث افزایش تشنج در شهر می شود.
6- خارجیان تا حدود زیادی فراموش شده اند. اخیراً حوادثی بر علیه خارجیان روی نداده است و بازاریان مشتاق بازگشت خارجیان هستند (آشکارا) اما حضور و یا غیبت آنها دیگر مسئله ای به حساب نمی آید. در اصفهان پلیس و اداره کار چند ماه پیش به همه کارکنان اطلاع دادند که همه مجوزهای کار و اقامت برای خارجیان تا پایان خرداد(21 ژوئن) باطل خواهد شد مگر آنکه معافیت مخصوص به طور انفرادی از تهران دریافت گردد. در حالیکه اکثر کارکنان با این موضوع، موافقت کرده اند، انجمن ایران و آمریکا تقاضای تعدادی برگ معافیت کرده و به انجمن گفته شده شانس معلمان در این باره خوب است.(1)
6- دو دانشگاه اصلی اصفهان و صنعتی شریف (دانش مقدس، آریامهر سابق)، باز هستند و برخی دانشکده ها به واسطه امتحانات، سخت مشغول کارند اما اکثر دانشجویان وقت خود را صرف بحث های سیاسی می کنند. دانشگاه صنعتی شریف اعلام کرده کلیه استادان خارجی در پایان این ترم خواهند رفت و اینکه هیچ درسی به زبان انگلیسی تدریس نخواهد شد اما مشخص نکرده چگونه و از کجا متون فارسی برای دروس فنی تهیه می شود. خیلی ها انتظار دارند (دانشگاه) اصفهان بسته شود. دانش آموزان دبیرستان در تلاش برای جبران وقت از دست رفته در انقلاب حجم درس ها را به صورت دوبرابر می گذرانند، به استثنای برخی مدارس که طاهری قول داده «ناظرانی را برای حصول اطمینان از صحت امتحانات» اعزام خواهد کرد. در این مدارس دانش آموزان سرگرم اثبات اعتبار انقلابی خویش هستند.
6- مطالب ذیل گزارش های بیوگرافی درباره افرادی است که در گزارش قبلی بدانها اشاره گردید:
- استاندار قبلی، حقدان. وی در اوایل مارس برکنار شد، با آیت الله خادمی ملاقات کرد و نسبت به سوء عملکرد در اصفهان تبرئه گردید، بی سر و صدا در تهران بازنشسته شد اما گزارش شد که در 3 می در تهران دستگیر گشت.
- دکتر محمدعلی واعظی استاندار سابق ، پزشک شخصی آیت الله خمینی که به عنوان جانشین دکتر حقدان منصوب شد. مردی مسن و دانشمند اسلامی معروف و دوست خوب آیت الله خادمی و مورد احترام اصفهانی ها بوده اما از سلامتی جسمی خوبی برخوردار نیست. او از خمینی تقاضای بازنشستگی کرد و در 11 می برکنار گردید.
- محمدکاظم بجنوردی استاندار. وی ماه گذشته توسط دادگاه اسلامی و پس از 13 سال حبس در زندان، آزاد گردید. او مؤسس حزب ملل اسلامی در سال 1962 بود که توسط رژیم شاه به عنوان یک حزب تروریستی ممنوع اعلام شد. در سال 1966 دستگیر و محکوم به مرگ گردید و سپس مجازات وی به حبس ابد تقلیل یافت (پس از آنکه بنا به شایعات اصفهانی ها اسامی همکارانش را ارائه داد). پدر وی یک آیت الله معروف است که اکنون فوت کرده است. هنگام ورود به اصفهان وی از طرف آیت الله طاهری به مردم معرفی گردید. تصور می رود وی یک تندرو بوده و بیشتر به طاهری نزدیک باشد تا خادمی. بنابراین انتظار می رود دستگیری ها در زمان وی ادامه یافته و شدت بگیرد.
- مهندس میرمحمد صادقی، کسی که برای من و پناهنده BHI (صنایع هلی کوپترسازی بل) در ژانویه و بعداً برای فرماندار نظامی ژنرال غفاری در پی تلاش برای قتل وی، محل امن تهیه کرد. گزارش می شود وی کشور را ترک کرده است. در زمان انقلاب وی دستیار اصلی آیت الله خادمی، اولین رئیس کمیته مرکزی و چهره اصلی غیرمذهبی در اصفهان بود. او یکی از مخالفین طاهری بود و آشکارا با دادن عنوان آیت الله به وی مخالفت ورزید. طبق گزارش او همچنین به یکی از دو معاونین ساواک در اصفهان از طریق یک فرد پناه داد (بعداً هر دو توسط مردم کشته شدند)؛ و طاهری شروع به متهم کردن وی به داشتن ارتباطات با ساواک نمود. او برای خادمی به صورت یک دردسر درآمد و در اواخر مارس از شغل خود استعفا داده و متعاقباً گزارش شد که در اوایل می ایران را به قصد آمریکا ترک کرد. (او تلاش کرد با من تماس بگیرد و به غلط به او گفته شد من در واشنگتن هستم بنابراین او ممکن است با میز ایران تماس بگیرد). او یک مهندس شهری است که به خوبی به انگلیسی صحبت می کند و یک انقلابی مخلص است اگرچه یک میانه رو. من تردید دارم که وی به سادگی جدایی دائمی از سیاست های ایران را بپذیرد.
- آقای پرورش، یک دستیار سطح پایین خادمی در زمان نجات من توسط خادمی. وی رئیس کمیته آموزش کمیته مرکزی شد و اکنون یکی از اعضای برجسته کمیته اجرایی است. او معلم دبیرستان بود و در اعتصابات دانش آموزی و درگیری ها نفوذ محوری داشت.
- آقای مشرف، معلم دیگر و همراه پرورش در گروه خادمی. او دستیار ویژه واعظی
ص: 381
استاندار- رابط اصلی اش با خادمی- شد. آینده او در زمان بجنوردی استاندار معلوم نیست.
- دکتر سراج الواعظی [سراج الواعظین] (نسبتی با استاندار ندارد). او یک ملا و معلم دینی و فلسفه در آموزش و پرورش اصفهان و یک چهره مذهبی قابل احترام است که با طاهری مبارزه و علیه خشونت سخنرانی کرده است. او دستگیر شده و به اتهام همکاری با شاه محاکمه و به چهار سال زندان و خلع لباس محکوم گردید. شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه با 14 تن دیگر از ملاها همین کار انجام شده و یا خواهد شد.
- امیر امان الله دارشویی نماینده مجلس از سمیرم، پسر و وارث رئیس شاخه دارشویی ایل بختیاری که ناپدید شده و در جستجوی وی هستند، همانند دیگر نمایندگان مجلس سابق امّا نه با شدت. او در سمیرم (در استان اصفهان) است و هفته گذشته هنگامی که پدر او جشنی برای خسرو قشقایی که به همراه برادرش ریاست همه ایل را به عهده دارد برگزار کرد، ظاهر شد و در کوران انقلاب از تبعید بازگشت.
- جمشید ایرانپور از دوستان کنسولگری است، پیمانکار و واردکننده که با همه تیپ آدم از ساواکی گرفته تا انقلابی رابطه دارد و به عنوان مأمور سیا بودن تحت تعقیب است. او در آمریکا ماند تا اینکه نامه ای از آیت الله خادمی دریافت کرد و اکنون به اصفهان مراجعت نموده جایی که اکنون یکی از اعضای کمیته مرکزی است.
- زینت نیلچی، از کارکنان سابق کنسولگری است که برای کار در دفتر حفاظت BHI شرکت هلی کوپترسازی بل آنجا را ترک کرد و اکنون به اتهام مأمور سیا بودن تحت تعقیب است.
7- کنسولگری اصفهان از هنگامی که آنجا را ترک کردم بدون محافظ مانده و چندین بار پلیس انقلابی وارد آنجا شده است. به تعدادی از اشیاء خسارت وارد شده و یا مفقود گردیده اما نه کنسولگری و نه رزیدانس غارت نشده اند.
ناس
ص: 380
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!