Post
37471
از: سولیوان
محرمانه
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دي. سي
1357-09-21- 1978-12-12
متن سند
سند شماره 307
خیلی محرمانه
12 دسامبر 1978 - 21 آذر 1357
از: سفارت آمریکا، تهران - 12145
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی
موضوع: گزارش سیاسی امنیتی، 12 دسامبر 78
خلاصه: به جز چند حادثه جزئی ضدخارجی در تهران ناآرامی مهمی رخ نداد و میانه روها کنترل اکثر جمعیت را در دست داشتند. جمعیت عظیمی در تبریز شعارهایی ضدآمریکایی بر در و دیوار کنسولگری نوشتند اما خسارات وارده جزئی بود. در اصفهان درگیریهای شدیدی به همراه آتش سوزیهای بسیار و تخریبهای سنگین پیش آمد. مقررات استاندارد حکومت نظامی از تأثیر بازمانده و گفتگوهای زیادی در مورد در هم شکستن آن وجود دارد. در میان جو آزادی که موجب پیش نیامدن حمام خون در عاشورا گردید، مانورهای سیاسی ادامه دارد. (پایان خلاصه)
1- در تهران دومین روز تظاهرات گسترده، بدون خشونت جدی به پایان رسید. در این تظاهرات که تقریباً کاملاً سیاسی بود، مراسم سنتی عاشورا به چشم نمی خورد راهپیمایی خوب سازماندهی شده بود و مسالمت آمیز برگزار شد. جمعیت یک بیانیه 17 ماده ای را به تصویب رساندند. گزارشاتی در دست است که بین گروهی که با داشتن علائم مارکسیستی مبادرت به الحاق به جمعیت در خیابان شاهرضا نمودند و جمعیت اصلی، درگیری کمی (اصطکاکی) پیش آمد. طبق گزارشات، جمعیت آنها را به درون خود نپذیرفت. پس از گردهمایی عظیم در میدان شهیاد، جمعیت بدون هیچ حادثه ای متفرق شد. با این حال در اواخر شب در جامعه آمریکاییان اتومبیل دیگری مورد اصابت بمب آتش زا واقع شد. همچنین یک نفر یک بمب سه راهی را به داخل طبقه سوم آپارتمان کارکنان شرکت پشتیبانی لجستیکی پرتاب کرد. ولی در جایی که انفجار صورت گرفت صدمه ای به بار نیامد.
2- اجتماع مردم در مراکز استانها کمتر صلح آمیز بود. کنسول تبریز گزارش می دهد که در حدود 100000 نفر از راهپیمایان از پشت کنسولگری عبور نمودند ولی در آنجا مدتی توقف نمودند تا روی دیوارهای کنسولگری شعارهای «آمریکاییها را بکشید» و «مرگ بر امپریالیسم آمریکا» و نظایر آنها را بنویسند. تظاهرکنندگان کوشیدند تا تابلوی رسمی سرکنسولگری را بکنند ولی موفق نشدند. کنسول شیراز هیچ گونه حادثه ای را در طی دیروز و امروز گزارش نکرده است. در 10 دسامبر در مشهد خشونت به وقوع پیوست و گروهی وارد هتل هایت شده، بار و چندین فروشگاه را غارت کردند. (هایت از معدود املاکی است که در مالکیت سازمان مذهبی نیست و تنها مکانی است که در آنجا مشروبات الکلی به فروش می رسید.) در اصفهان پس از اینکه آشوبگران دست به آتش سوزی و غارت زدند، آنجا به شکل کشتارگاهی درآمد. کنسول گزارش می کند که همینکه در حدود ساعت 330 عصر تظاهرات گسترده مردم در حال پایان بود، گروههایی به هدفهای متداول خود مانند بانکها، سینماها، هتلها و رستورانها حمله نمودند.
نیروهای نظامی که همچون تهران عرصه فعالیت را به تظاهرکنندگان واگذار نموده بودند، به صحنه آمدند ولی نتوانستند از تخریب وسیع جلوگیری نمایند. جمعیت مجسمه های شاه و رضاشاه را به پایین کشیدند و به چندین ساختمان دولتی که شامل مرکز فرماندهی ساواک هم می شد، حمله نمودند. گزارشهای متناقض در مورد وارد شدن خسارت به ساختمانهای ساواک در دست داریم، اما حداقل 2 ساختمان شهرداری کاملاً تخریب شده اند. شاهدان عینی از خسارات سنگین وارد شده به دو ساختمان شرکت مخابرات ایران، پنج بانک، هشت مشروب فروشی و چهار سینما اطلاع می دهند. صحنه آشوب شباهت به 5 نوامبر (14 آبان) تهران داشت، تنها فرقش این بود که ارتش اجازه نداد چنان اتفاقاتی بیفتد. مطمئناً نیروهای نظامی در بعضی از مناطق به درون جمعیت تیراندازی کرده اند. برای مثال خانواده یک تبعه آمریکا که آپارتمانش در همان ساختمان رستوران چینیها واقع شده است، به هنگام حمله جمعیت به رستوران، درخواست کمک نمودند. نیروهای نظامی سر رسیدند و بر روی جمعیت آتش گشودند که موجب تعداد نامشخصی تلفات گردید.
فرماندهی حکومت نظامی در ساعت 1915 شب اعلام نمود که آب لوله کشی شهری سمی شده است، که سبب هراس بی اساس گردید، ولی سپس در ساعت 1015 اعلام نمود که وضعیت آب به حالت عادی برگشته است. ژنرال ناجی، فرماندار حکومت نظامی اصفهان، شب گذشته در تلویزیون ظاهر شد و از مردم درخواست آرامش نمود. و اخطار کرد که از این به بعد نیروهای نظامی با بی نظمی به شدت برخورد خواهند نمود. ناجی مدعی شد که «خارجیان در پشت این اقدامات پنهان شده اند» و قول داد که: «ارتش تا آخرین قطره خون جهت دفاع از قانون و نظم در ایران ایستادگی خواهد کرد». ظاهراً ناآرامی ادامه دارد، زیرا صبح امروز در اصفهان صدای تیراندازی شنیده می شد. جمعیت تخریبگر، همانطوری که شیوه کلی شاه بوده است، نسبت به افرادی که با اجازه آنها بدون صدمه دیدن از ساختمان های در حال تخریب فرار می نمودند، نسبتاً خویشتن داری نشان می دادند. هیچگونه (تأکید می کنیم هیچ) گزارشی در مورد وارد شدن صدمه به شهروندان آمریکایی وجود ندارد.
3- به استثنای اصفهان، به نظر می رسد که کشور امروز، به حالت عادی بازگشته است، «حالت عادی» به مفهوم برقراری مقررات منع عبور و مرور به طور معمول، استقرار نیروهای نظامی در سراسر شهر، وجود خاموشی های برق (قطع برق بار دیگر بخشی از تهران را صبح امروز دربر گفت) و بسته بودن فروشگاهها می باشد. با این حال اکثر فروشگاهها در شمال و مرکز تهران امروز باز هستند و دولت اعلام نموده است که فردا مدارس ابتدایی تهران و حومه بازگشایی خواهند شد. فرودگاه، کار عادی خود را از سر گرفته است و هواپیمایی پان آمریکن از فردا مجدداً روزانه دو پرواز برقرار خواهد کرد. علیرغم گفتگوهای موجود در مورد کمبود سوخت جت، پان آمریکن اعلام نمود که ذخیره سوخت کافی موجود است. در تهران تا نزدیک غروب هیچ گزارشی از اغتشاشات در دست نیست.
4- شاه از فرصت روز حقوق بشر (10 دسامبر) جهت ارسال پیام به ملت استفاده کرد، که شامل پرهیز از خودستایی بود و جاذبه های پیشرفت بشر را با کلی گویی ارائه نمود. سازمان عفو بین المللی با انتقاد از سابقه حقوق بشر ایران واکنش نشان داده است.
5- کلیه احزاب شدیداً مشغول ارزیابی اهمیت تظاهرات بدون خون ریزی دهم و یازدهم دسامبر هستند. طرفداران میانه روی رژیم و مخالفین با این استدلال که یا رژیم مجبور به دادن امتیاز بزرگی شده و یا طرفداران افراطی خمینی کوتاه آمده اند، همگی مدعی پیروزی هستند. شواهد کاملاً نشان می دهد که مخالفان افراطی، خواهان خون ریزی بودند و هنوز هم به دنبال آن هستند. جزوه هایی در اصفهان منتشر شده که امروز را به عنوان شروع نبرد نهایی اعلام کرده است. این اعلامیه ها همچنین از امروز دستور به اعتصاب عمومی می دهند. شایعات زیادی حاکی است که افراطیون مجدداً به خیابانها خواهند ریخت اما این بار جهت برانگیختن عکس العملهای خشونت بار می باشد.
6- حامیان متعصب دست اندرکار رژیم، خواهان سرکوب شدید هستند. منابع مطبوعاتی ایران به مأمور سفارت گفتند که ژنرال اویسی فرماندار نظامی تهران در حال طرح عملیات نظامی شدیدی جهت جلوگیری از تظاهرات و خاتمه دادن به اعتصابات می باشد. سایر منابع هم این اطلاعات را تأیید می نمایند. علیرغم روند مسالمت آمیز حوادث در تهران، نیروهای انتظامی به خاطر بروز خشونت در مشهد و اصفهان مضطرب هستند. آخرین گزارش کنسول اصفهان بیانگر این است که نیروهای نظامی شدیداً عکس العمل نشان داده اند. مقامات رسمی می گویند تظاهرکنندگان از قوانین قبلی مبنی بر خودداری از خشونت تخطی نموده اند. آنها به سربازان می گویند که مسلمان واقعی نمی تواند چنین کاری نماید، که تلویحاً اشاره بر وظیفه ارتش در دفاع از دین در مقابل خرابکاران می باشد. شاهدان عینی از خشونت متقابل سربازان که شامل در هم شکستن فروشگاههایی که تصویر خمینی را نصب کرده اند، می باشد، خبر می دهند. نیروهای نظامی تمام راههای ارتباطی شهر را مسدود کرده و آشکارا خواهان مجازات تام و تمام کسانی که در رعایت مقررات قبلی قصور ورزیده اند، می باشند.
7- مانوردادن های سیاسی در سطح وسیعی جریان دارد. ما گزارشهای موثقی از حرکت در جهت این یا آن نوع حکومت ائتلافی در دست داریم، اما تاکنون کلیه طرحها در مورد مسئله نقش شاه در برابر نیروهای مسلح عاجز مانده اند.
8- کنسول تامست از شیراز گزارش می دهد که کارکنان شهرداری که شامل رفتگران هم می شود، دست به اعتصاب زده اند. طبق گزارشات، جمعه گذشته در اهواز دو نفر پلیس توسط جمعیت تظاهرکننده ای که پلیس در حال آرام کردن آنها بود، به ضرب گلوله کشته شدند. روز جمعه، همچنین جمعیت به داخل دفاتر شرکت آمریکایی پارسون نفوذ کردند و اثاثیه اداری را در هم شکسته و بر روی اموال نفت پاشیدند، ولی به دلایلی آنها را آتش نزدند. دیروز خساراتی به بار آمد. اوضاع در خرمشهر، آبادان و بندرعباس در کل آرام بود. در کرمان هم مانند شیراز راهپیمایی ده دسامبر منجر به اجتماع کوچکتر مردم در مساجد گردید.
شعارهای بسیاری در حمایت از خمینی مشاهده شده است. شیرازی ها مقادیری رنگ و اسپری همراه با شعارهای نقش بسته بر دیوارها که بر له و علیه دولت است، پیدا کرده اند.
سولیوان
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!