Post
34265
از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران
محرمانه
به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی - فوری
1358-03-03- 1979-05-24
متن سند
سند شماره 192
محرمانه
شماره گزارش: 79 68460197
24می 1979 - 3 خرداد 1358
از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران
به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی - فوری
افسر تهیه کننده گزارش: ای.بی.گرازینی متخصص در امور امنیت ملی ایالات متحده آمریکا
مقام مسئول تأییدکننده: وابسته دفاعی ایالات متحده آمریکا سرهنگ ال. جی. هالند
منبع: رسانه های خبری محلی، کارمندان سفارت و اعضای دفتر وابسته دفاعی، وابسته خارجی
موضوع: وضعیت ایران، می 1979
16- خلاصه: (محرمانه) این گزارش دربرگیرنده توضیحات و اطلاعاتی در خصوص شرایط حاکم بر ایران است. این اطلاعات شامل موارد ذیل است: ادعای آیت الله خلخالی مبنی بر استعفا از ریاست دادگاه، گفتگوهای استاندار خوزستان با گروه ایران خلق [عرب]، ممنوعیت دستگیری نیروهای نظامی، اعدام یک سرباز و چند سرهنگ، رسیدگی به پرونده یک زن در دادگاه انقلاب اسلامی، پرداخت حقوق به خانواد ه های افسران اعدام شده پلیس، حمایت بازرگان از عفو عمومی، بازدید نخست وزیر از بخش های مختلف ارتش، دیدار فرماندهان ارتش با امام خمینی، اشاره آیت الله روحانی به کمک به آوارگان افغانی، تظاهرات های ضدآمریکایی برنامه ریزی شده برای امروز و فردا.
17- از 17 تا 21 حذف شده است.
22- جزییات: (محرمانه)
الف) ادعای آیت الله خلخالی مبنی بر استعفا از ریاست دادگاه: به گزارش منابع مختلف آیت الله خلخالی ادعا کرده است که از ریاست دادگاه استعفا داده است. سئوال اینجاست که آیا واقعاً آیت الله صادق خلخالی- آقای خون- از ریاست دادگاه انقلاب استعفا داده است یا خیر؟ بر اساس گزارشات واصله از منابع، شخص آیت الله خلخالی و همسر وی به این سئوال پاسخ مثبت می دهند؛ این در حالی است که کمیته مرکزی و آیت الله خمینی صراحتاً به این سئوال پاسخ منفی می دهند و موضوع را تکذیب می نمایند. چنین به نظر می رسد که به جای خلخالی، رقیب لفظی وی یعنی ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه، دچار مشکل شود. ماجرای خلخالی هنوز یکی از داستان های مبهم انقلاب اسلامی است. در طول این چند ماهه نزاع لفظی شدیدی بین خلخالی و یزدی به وجود آمده است. البته یزدی اولین کسی نبود که استعفای خلخالی از ریاست دادگاه انقلاب را تأیید کرد؛ داریوش فروهر، وزیر کار، نیز دو هفته پیش، متعاقب انتشار یک مقاله توهین آمیز به آیت الله کاظم شریعتمداری و بی نظمی های زندان قصر، ضمن انتقاد از خلخالی، خاطرنشان کرده بود که جلاد آتشین بایست از ریاست دادگاه انقلاب عزل گردد. از زمان این موضع گیری داریوش فروهر به بعد، خلخالی تلاش کرده است که با انجام
ص: 417
یک سلسله اقدامات منطقی و معقول، خود را از این اتهام مبرا نماید. خلخالی در بیانیه ای که روز گذشته در مطبوعات منتشر شد مجدداً بر موضع گیری های قبلی خود تأکید ورزیده و خود را رئیس اعظم خطاب کرده بود. اما منابع گزارش می کنند که در همین زمان، ضمن برقراری تماس با منابع خبری، اعلام کرده است که از این سمت استعفا داده است. خلخالی در دفاع از اقدامات خود تصریح کرده است که «تا جایی که من اطلاع دارم، بنده هیچ گونه حکمی مغایر با مبانی و دستورات اسلام صادر نکرده ام و بدون دلیل و مدرک حکم مصادره هیچ اموالی را صادر نکرده ام. دادگاه های انقلاب از قوانین اسلامی تبعیت می کنند و قضات نیز تفکر و نگرشی مذهبی و اسلام مدار دارند و من برای آنها آرزوی موفقیت می کنم.» گزارشگران خبرگزاری رویترز نیز شب گذشته در تماس با همسر آقای خلخالی در قم، همین مواضع را از زبان وی شنیده اند. همسر خلخالی تأکید کرده است که «آیت الله خلخالی شب گذشته از سمت خود استعفا داده است. البته وی همواره یک قاضی مذهبی خواهد بود؛ قضات شبیه پزشکان هستند و هیچ کس نمی تواند به آنها بگوید که از این به بعد پزشک نباش. اما آقای خلخالی قصد دارد به شهر قم بازگشته و مجدداً به سراغ تدریس برود.» همسر خلخالی در ادامه علت این استعفا را جار و جنجال های آقای یزدی عنوان کرده و خاطرنشان کرده است که عموم مردم با تمام توان از خلخالی حمایت کرده و بر علیه یزدی تظاهرات بر پا خواهند کرد. وی در ادامه افزوده است که «در زمینه قوانین اسلامی، هیچ کس مسلط تر از خلخالی نیست و او نیز فرمان خدا را به اجرا درآورده است و قدر مسلم فرمان خدا فاقد هرگونه خطا و اشتباه است.» همسر خلخالی تأکید کرده است که استعفای خلخالی با موافقت امام خمینی صورت گرفته است. دیگر منابع بر این باورند که خمینی در این شرایط، این استعفا را نخواهد پذیرفت. یکی از منبع ارشد قضایی این گونه تصریح کرده است که براساس استنباط وی، «خلخالی هم چنان در دادگاه انقلاب فعال خواهد بود، حتی اگر از این سمت کناره گیری نماید. هیچ تفاوتی نمی کند که خلخالی در این جایگاه باشد یا فردی دیگر. این، سیستم است که به این سمت می رود نه افراد.» سخنگوی کمیته مرکزی نیز تأکید کرده است که خلخالی هم چنان « روبس پیر انقلابی ایران» خواهد بود. یک منبع گزارش داده است که احتمالاً خلخالی در این سمت خواهد ماند البته تا مادامی که جور اشتباهات دیگران را به دوش بکشد. به هر ترتیب، ابقاء خلخالی در این سمت موجبات ناراحتی و تکدر خاطر ابراهیم یزدی را فراهم خواهد آورد. در صورتی که خلخالی برخلاف ادعای خود، از این سمت استعفا ندهد، دلیل عمده آن چیزی نیست جز عدم محبوبیت وزیر امور خارجه در قم. ممکن است یزدی نکته ای را فراموش کرده باشد که یک منبع برای ما ذکر کرد؛ مبنی بر این که همسر خلخالی برادرزاده خمینی است.
ب) گفتگوهای استاندار خوزستان با گروه ایران خلق [عرب]: دریادار احمد مدنی، استاندار خوزستان، در مصاحبه ای خاطرنشان کرد که به منظور خلع سلاح «افراد غیرمسئول»، حدود یکصد نفر از پرسنل نیروی دریایی از پایگاه دریایی بوشهر به خرمشهر منتقل شده اند. وی در
ص: 418
این مصاحبه تأکید کرد که « ما به هر قیمت ممکن بایست صلح و امنیت را به استان خوزستان بازگردانیم.» وی افزوده است که گفتگوها با سازمان خلق عرب خوزستان همچنان ادامه دارد و به موازات تداوم این گفتگوها، به منظور خلع سلاح عموم مردم، مهلت مناسبی پیش بینی شده است. مدنی تأکید کرده است که چنانچه شواهد و قراین حاکی از این باشد که افزایش مهلت پیش بینی شده تأثیرات مثبت و مطلوبی به دنبال خواهد داشت، قدر مسلم این مهلت تمدید خواهد شد اما در صورتی که درخواست تمدید مهلت صرفاً به منظور سوء استفاده باشد، قطع به یقین پاسخ به درخواست کاملاً مشخص می باشد. وی تصریح کرده است که صرفاً به افرادی مجوز حمل سلاح داده خواهد شد که در مسیر انقلاب قدم بردارند و به افراد خارج از این جرگه، هرگز سلاح داده نخواهد شد.
ج) ممنوعیت دستگیری نیروهای نظامی: مهدی هادوی، دادستان کل کشور، اخیراً اطلاعیه ای منتشر کرده است مبنی بر این که نیروهای پاسدار انقلاب و کمیته حق دستگیری نیروهای نظامی را ندارند. دادستان ارتش نیز از نیروهای ارتش خواسته است که به این بیانیه تمکین نمایند. در بیانیه مزبور آمده است که «ارتش می بایست فارغ از هرگونه دغدغه فعالیت نماید و نیروهای آن باید در امنیت کامل به سر برند.» در این بیانیه موارد ذیل مطرح شده است:
1- هرگونه احضاریه و یا اخطاریه بدون حکم رسمی، از درجه اعتبار ساقط است.
2- دستگیری نیروهای نظامی صرفاً به دستور دادستان ارتش و یا افسر فرمانده اداره دادستانی ارتش امکان پذیر خواهد بود.
3- حکم دستگیری نیروهای نظامی بایست به امضای دادستان عمومی دادگاه انقلاب و یا معاون قوه قضائیه رسیده باشد.
4- در شهر تهران دستگیری نیروهای نظامی منوط به امضای حکم توسط دادستان دادگاه انقلاب می باشد تا از این طریق، فرایند دستگیری توسط دادستان نظامی و یا پلیس نظامی مستقر در دادگاه صورت گیرد.
5- در صورت عدم حضور افسر فرماندهی نیروهای مسلح یا ژاندارمری، اخذ موافقت دادستان دادگاه انقلاب ضروری است.
در این بیانیه صراحتاً قید شده است که نیروهای پاسدار و کمیته تحت هیچ شرایطی حق مداخله در فرایند دستگیری نیروهای نظامی را ندارند. البته این موضوع با بیانیه اداره دادستانی ارتش در تناقض است؛ این اداره در بیانیه خود تأکید کرده است که:
(1) دستگیری نیروهای نظامی صرفاً توسط افسر مسئول ارتش و یا در صورت نیاز توسط نیروهای پاسدار و یا کمیته صورت می گیرد که البته فرد دستگیر شده تحویل اداره دادستانی انقلاب خواهد شد.
(2) در مورد بالا، لازم است هماهنگی کاملی بین پاسداران و نیروهای کمیته و افسران و نیروهای ارتش وجود داشته باشد.
ص: 419
(3) مسئولیت اجرای مفاد این دستورالعمل در شهرها برعهده دفاتر دادستان ارتش است.
نظریه تهیه کننده: (محرمانه) آنچه در این بیانیه ها قید نشده این مطلب است که تمامی فرماندهان و اعضای ارشد نظامی باید به مجرد دریافت هرگونه خبر در خصوص فعالیت ضدانقلابی و یا خرابکارانه نیروهای تحت امر خود، مراتب را به اطلاع دادگاه انقلاب برسانند.
د) اعدام یک سرباز و چند سرهنگ: روز گذشته دادگاه انقلاب مشهد یک سرباز را به اعدام و چهار سرباز دیگر را به حبس با مدت های مختلف، محکوم کرد. سرباز هادی زمانی که به جرم قتل مردم بی گناه در جریان انقلاب محکوم به اعدام شده بود، در ساعت 2 بامداد به وسیله جوخه آتش، تیرباران شد.
افراد اعدام شده در تهران عبارت بودند از سرهنگ دوم محمدباقر لطیفی مقدم و ستوان یار محمود معمار که حکم اعدام آنها در روز گذشته اجرا شد.
ه ) رسیدگی به پرونده یک زن در دادگاه انقلاب اسلامی: برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرونده یک زن در دادگاه انقلاب مشهد مورد رسیدگی قرار گرفت. خانم دکتر مهوش نیکجو، استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، به جرم همکاری با ساواک در داخل و خارج از کشور در خصوص گزارش بر علیه دانشجویان و اساتید و مشارکت در سرکوب دانشجویان، گناهکار شناخته شد. وی به یک سال حبس تأدیبی، اخراج از هیأت علمی دانشگاه فردوسی و انفصال همیشگی از مشاغل دولتی محکوم شد.
[و)] پرداخت حقوق به خانواد ه های افسران اعدام شده پلیس: به گفته سرهنگ مجللی، رئیس پلیس ملی ایران، خانواده های آن دسته از افسران پلیس که به دستور دادگاه انقلاب اعدام شده اند، حقوق سرپرست خانوار خود را به طور تمام و کمال دریافت خواهند کرد. سرهنگ مجللی افزوده است که آن دسته از افسران پلیس که در بازداشت به سر می برند نیز حقوق خود را دریافت خواهند کرد چرا که بازداشت بودن الزاماً به معنای محکومیت همیشگی نیست. وی تأکید کرده است که در حال حاضر حدود 700 نفر از افسران پلیس، با جایگاه های مختلف، در بازداشت به سر می برند و این در حالی است که جایگاه شغلی کنونی آنها در حال حاضر مشخص نیست. سرهنگ مجللی با اشاره به قتل برخی افسران پلیس در جریان پیروزی انقلاب، خاطرنشان کرد که بر اساس مقررات پلیس، حقوق این افراد بایست به خانواده های آنها پرداخت گردد.
ز) حمایت بازرگان از عفو عمومی: نخست وزیر مهدی بازرگان تأکید می کند که از اعطای عفو عمومی به تمامی افرادی که با رژیم سابق همکاری داشته اند استقبال و حمایت می نماید. وی که برای گروهی از رؤسای دانشگاه ها در تهران سخن می گفت، تأکید کرد که عفو عمومی، امری ضروری است «چرا که در غیر این صورت بازسازی ملی محقق نخواهد شد.» بازرگان اظهار داشت که مشکلات و موانع بسیار زیادی از زمان رژیم سابق برای دولت مطبوع وی باقی مانده است و حل برخی از این مشکلات مستلزم کمک گرفتن از افرادی است که در حال
ص: 420
حاضر از کار منفصل شده اند. «من از عموم مردم می خواهم که صبر انقلابی پیشه کنند؛ ما در حال حاضر در حساس ترین برهه از تاریخ کشور به سر می بریم و چاره ای جز صبر و فداکاری نداریم.» بازرگان تأکید کرده است که دولت وی یک دولت موقت است و صرفاً وظیفه دارد که مواردی همچون سازماندهی یک همه پرسی ملی، تهیه و تدوین یک قانون اساسی جدید، ایجاد یک مجلس قانون گذاری و برگزاری انتخابات عمومی را محقق نماید. «من همواره بر این موضوع تأکید کرده ام که به مجرد تحقق این موارد، دولت من قدرت را به دولت دیگری واگذار خواهد کرد.»
ح) بازدید نخست وزیر از بخش های مختلف ارتش: اولین مراسم رسمی نظامی عصر روز گذشته برگزار گردید. در جریان این مراسم، نخست وزیر بازرگان از بخش های مختلف نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و پرچم های آنها بازدید به عمل آورد. وی از ساختمان مرکزی ارتش نیز بازدید کرده و با فرماندهان ارشد ارتش نیز ملاقات نمود. در جریان بازدید نخست وزیر، سرلشگر فربد رئیس ستاد ارتش، ابراهیم یزدی وزیر امور خارجه، حاج سید جوادی وزیر کشور، داریوش فروهر وزیر کار و امور اجتماعی و چند تن دیگر از مقامات کشوری نخست وزیر را همراهی می کردند.
ط) دیدار فرماندهان ارتش با امام خمینی: سرهنگ ولی الله فلاحی، فرمانده نیروی زمینی ارتش، به اتفاق معاونین و فرماندهان بخش های مختلف نیروی زمینی روز سه شنبه به دیدار امام خمینی رفته و در خصوص مسایل مختلف مربوط به ارتش، با وی بحث و گفتگو کردند.
ی) اشاره آیت الله روحانی به کمک به آوارگان افغانی: آیت الله صادق روحانی، که گفته می شود از اعضای شورای انقلاب اسلامی است، اظهار داشته است که روحانیون ایران به مردم افغانستان کمک می کنند که یک انقلاب مذهبی در کشور خود به راه اندازند. وی در گفتگو با منابع خبری از دولت نخست وزیر بازرگان خواسته است که فعالانه در امور کشورهای همسایه مداخله نماید. وی ضمن محکوم نمودن دولت نورمحمد تره کی، رئیس جمهور افغانستان، شرایط کنونی حاکم بر آن کشور را با شرایط حاکم بر ایران در زمان پیروزی انقلاب قابل مقایسه دانسته است. وی تصریح کرده است که «مداخله ما، ماهیتی کاملاً مذهبی دارد و قصد داریم همان روشی که در ایران در پیش گرفتیم را در افغانستان نیز پیاده نماییم. کمک به مردم مسلمان افغانستان، چه شیعه و چه غیر شیعه، رسالتی است که اسلام بر دوش ما نهاده است.»
ک) تظاهرات های ضدآمریکایی: طی دو هفته اخیر جنبش های سازمان یافته ضدآمریکایی در حال شکل گیری بوده است. مردم بانی و مسبب بسیاری از کمبودهای موجود در انقلاب اسلامی را ایالات متحده آمریکا می دانند. افزون بر این، مطبوعات گزارش داده اند که موضع دولت ایران این است که برقراری روابط خوب بین ایران و آمریکا منوط به تصحیح عملکرد و تغییر رویه از سوی دولت ایالات متحده آمریکاست. قرار است در تاریخ 24 و 25 می تظاهراتی در مقابل سفارت ایالات متحده آمریکا برگزار شود؛ برآورد می شود که بین چند هزار
ص: 421
تا یکصد هزار نفر در این تظاهرات شرکت نمایند. این در حالی است که سفارت آمریکا با توجه به شکل امنیت فیزیکی جدید خود، بیشتر به یک دژ نظامی شبیه است. ارتش انقلابی محافظ سفارت در محل مربوطه حاضر است و، البته در زبان، آماده دفاع از سفارت. ما در حال حاضر در انتظار آغاز تظاهرات هستیم.
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!