سند شماره

337- بهره برداری از تهدید شوروی برای ایران

موضوع سند

متن سند

یادداشت فریتز ارمارث و مارشال برمنت، از کارکنان شورای امنیت ملی برای مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور (برژینسکی) و قائم‌مقام مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور (آرون)[1]

واشنگتن، 8 آگوست 1980

موضوع:

بهره‌برداری از تهدید شوروی برای ایران

به نظر ما، راه‌انداختن یک جنبش دیپلماتیک ـ سیاسی مشترک با هدف جلب توجهات به تهدید شوروی برای ایران، اقدامی مفید است. چنین کاری در جریان عملیات بهار،[2] با متحدین ناتو صورت گرفت، اما این بار سطح عمل گسترده‌تر خواهد بود و در برخی برهه‌ها نیز با هشدار آشکار به شوروی همراه است. متن پیوست[3] منطق و ساختار نوعی از اقدامی را که ما مدنظر داریم، تشریح می‌کند. اگرچه عامل بروز این ایده تمرین‌های نظامی اخیر شوروی است،[4] اما باید هنگام طراحی داستان تهدید، مراقب حفاظت از منابع خود باشیم. (سرّی)

درهرحال، اکنون زمان آن است که نهادهای اطلاعاتی برآوردی اساسی و سریع از اهداف اتحاد جماهیر شوروی و توانایی‌هایش درقبال ایران داشته باشند. اطلاعات لازم برای استفاده در مواجهه با متحدین و سایر کشورها به‌آسانی به دست خواهند آمد. (سرّی)

از منظر سیاست خارجی، این نوع از اقدام، به‌ویژه در دوران پس‌از المپیک، بی‌شک ضروری است تا فشارها برای بازگشت به شرایط «همه‌چیز طبق روال عادی خود پیش می‌رود»، تحت کنترل باقی بماند؛ البته این مسئله ممکن است با تلاش رئیس‌جمهور برای ارائۀ نگرشی متعادل از سیاست خارجی کشور، در زمان رقابت‌های انتخاباتی تداخل پیدا کند، اما درمجموع، ما باور داریم که یک سیاست خارجی خوب، سیاست داخلی خوب را سبب خواهد شد. (سرّی)

[1]. Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Office File, Box 65, Outside the System File, Iran Non-Meetings Hostage Crisis 4/80–11/80 .

سرّی.

[2]. Spring

[3]. پیوست شده، ولی چاپ نشده است. عنوان این گزارش بدون تاریخ، عبارت است از «اقدام برای بهره‌برداری از روند آمادگی نظامی شوروی علیه ایران».

[4]. براساس گزارش 2 آگوست سازمان سیا، هفتۀ آخر ماه جولای، شوروی اقدام به برگزاری تمرین پاسگاه فرماندهی در منطقۀ نظامی قفقازجنوبی کرد. این تمرین، اولین شبیه‌سازی عملیات زمینی و هوایی علیه ایران، از زمان سرنگونی شاه بود. تمرین بالا ایران را به‌عنوان هدف اصلی در نظر گرفت و شامل حرکت سریع نیروها به داخل ایران، استفاده از قدرت نیروی هوایی و استفادۀ احتمالی از تسلیحات هسته‌ای می‌شد. هدف از این سناریو، خلیج‌فارس بود. سیا در 6 آگوست، گزارش داد که تمرین دوم پاسگاه فرماندهی توسط شوروی که در آن حمله به ایران شبیه‌سازی شده بود، انجام شده است.

Central Intelligence Agency, Office of the Director of Central Intelligence, Job 81B00401R: Subject Files of the Presidential Briefing Coordinator, Box 8.

منبع: - جلد - - صفحه