179- تلگرام سفارت بریتانیا در ایالات متحده برای وزارت امور خارجه آمریکا

موضوع سند

متن سند

تلگرام سفارت بریتانیا در ایالات متحده برای وزارت امور خارجه[1]

Zواشنگتن، 10 فوریه 1980، ۱۷۱۲

لطفاً پیام زیر را به کارگروه ایران، مرکز عملیات، وزارت امور خارجه تحویل بدهید. ارسال‌کننده سفارت بریتانیا در تهران. آغاز پیام:

سرّی. فرستند: تهران 100805Z فوریه 80. گیرنده: فوری وزارت امور خارجه بریتانیا. تلگرام شماره 146، 10 فوریه. اطلاعات فوری واشنگتن.

سفارت آمریکا ـ لینگن.

1. هاولند،[2] یکی از همکاران لینگن در وزارت امور خارجه، روز جمعه و نیز دوباره دیروز (8 و 9 فوریه) با سفیر دانمارک تماس گرفت. هاولند عجله داشت و پنهان‌کاری می‌کرد و روشن بود که تماس را به‌صورت مخفیانه انجام داده است. او گفت به‌صورت رسمی به لینگن اعلام شده که همۀ ارتباطات او با خارج (ولی سفیر دانمارک مطمئن نیست که این مطلب شامل روزنامه‌ها و رادیو هم می‌شود یا خیر)، به‌عنوان مجازاتی برای موضوع سفارت کانادا، قطع شده است؛[3] ازاین‌رو او اجازۀ دسترسی به نامه، تلکس، تلفن یا دیدار با افراد را نخواهد داشت. لینگن در تماس اول خواستار این شد که دولت آمریکا به این اقدام اعتراض کند و در تماس دوم نیز اظهار داشت که آن‌ها باید امکان طرح درخواست رسمی برای ترک ایران را برایش فراهم کنند.

2. سفیر دانمارک براساس روال عادی، این موضوع را به اطلاع آمریکایی‌ها می‌رساند و ما نباید در آن مداخله کنیم. بااین‌وجود، ما باهم دربارۀ این موضوع گفت‌وگو کردیم. صحبت ما حول این مسئله بود که آیا اظهار یک اعتراض شفاهی کاری خردمندانه است یا خیر. مشکل این است که مقامات آمریکا از مبنا و دلیل این مخالفت چگونه آگاه می‌شوند؟ (شاید لینک‌های ارتباطی آن‌ها با لینگن، قطع شده است.)

اقدام بهتر و البته مؤثرتر این است که بدون ارائۀ توضیح، محدودیت‌هایی برای کاردار و کارمندان سفارت ایران در واشنگتن اعمال کنیم؛ البته به‌جز در موارد دوسویه. همچنین ما اطمینان نداریم که لینگن از طرح درخواست دوم، چه قصدی داشته است. چراکه برای او ترک کارمندانش در سفارت و خروج از ایران، چندان اقدام شایسته‌ای به نظر نمی‌آید. تنها می‌توانیم این‌گونه فرض بگیریم که او می‌خواهد دولت ایران را در موضع مخالفت با اجازۀ خروجش از کشور قرار دهد و بدین‌وسیله روشن سازد که او یک زندانی است (قطب‌زاده روز بعداز جریان سفارت کانادا، او را یک گروگان خواند و بین او و شش آمریکایی که فرار کرده بودند، تمایز قائل شد. این تغییر، ادعای اولیۀ وزارت امور خارجه است که تصریح داشت او مهمان است و هر زمان تمایل دارد، می‌تواند کشور را ترک کند؛ البته امنیتش خارج از وزارتخانه را نمی‌توان تضمین کرد).

اگر قصد لینگن این باشد، احتمالاً تصور می‌کند که چنین روشن‌سازی دلایل محکم‌تری برای اظهار مخالفت فراهم می‌کند و یا شاید، صرفاً یک حدس، این‌گونه باشد که هدفش رهایی از آزادی مشروط و فراهم‌شدن امکان فرارش باشد. شاید هم او خواستار خروج از وزارت امور خارجه و رفتن به سفارت شود تا در کنار کارمندانش باشد.

3. من گمان می‌کنم که این محدودیت‌ها نوعی کینه و غرض‌ورزی ازسوی قطب‌زاده هستند، کسی که پس‌از مشاهدۀ واکنش مطبوعات به جریان سفارت کانادا بسیار ناراحت و خشمگین شده بود. اگر قرار باشد این اقدامات نوعی انتقام قلمداد شود، او حتماً می‌بایست این موضوع را آشکارا اعلام می‌کرد، ولی چنین کاری نکرده است. قطب‌زاده همچنین امکان دارد که نقل‌های ناپخته و غیرمنطقی و تصور می‌کنم غیرواقعی در مجلۀ تایم و نیوزویک را دیده باشد که می‌گویند سفیر کانادا از فرصت حضور در وزارت امور خارجه برای بررسی فرایندهای لازم برای گذرنامه و روادید استفاده کرده است. به‌هرحال، قطب‌زاده در دوران بنی‌صدر چندان دوام نخواهد آورد.

گراهام

پایان

[1]. Department of State, Records of David D. Newsom, Under Secretary of State for Political Affairs, Subject Files, 1978–1981, Lot 81D154, Box 1, Iran NODIS Cables Feb 1980.

سرّی؛ غیرقابل انتشار؛ فوری.

[2]. Howland

[3]. در 9 فوریه، سفیر دانمارک در ایالات متحده، اوتو بورچ (Otto R. Borsch) موضوع لینگن را بشخصه با کانستبل مطرح کرد و 10 فوریه هم با کلمنت در این باره گفت‌وگو کرد.

Memoranda of conversation; Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East File, Box 31, Subject File, Iran 2/80.

منبع: - جلد - - صفحه