سند شماره 38

گزارش اعتصاب در صنعت نفت ایران

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا - تهران

محرمانه

به: وزارت خارجه - واشنگتن

1357-10-02- 1978-12-23

متن سند

سند شماره (38)

تاریخ : 23 دسامبر 978 1 - 2 دی 1357

شماره: 12542

از : سفارت آمریکا - تهران

به : وزارت خارجه - واشنگتن

مرجع : لندن 21050

طبقه بندی : خیلی محرمانه

موضوع : اعتصاب در بخش نفت ایران 23 دسامبر - ترورها

1 - پل گریم مدیر عملیات اسکو و یک سرپرست ایرانی منطقه حفاری که در استخدام اسکو بود، در دو واقعه جداگانه در شهر اهواز حدود ساعت 7 صبح روز 23 دسامبر کشته شدند. گریم یک شهروند آمریکایی بود که موقتا از تگزاکو مأمور خدمت در اسکو شده بود.

براساس اطلاعات ما، گریم همانطوری که به تنهایی در مسیر جاده مسجد سلیمان (یک راه اصلی که به اهواز منتهی می شود) برای رفتن به سر کارش رانندگی می کرد به وسیله آتش یک اسلحه اتوماتیک کشته شد. بنا به گزارش، کارمند ایرانی اسکو در حالی که آماده می شد تا به محل دفتر کار اسکو برود در مقابل خانه اش به قتل رسید.

2 - اتفاقا، گریم منبع اصلی سفارت برای پاراگراف 4 گزارش 14 دسامبر ما در مورد بخش نفت بود (تهران 12254) که در آن ما گزارش کرده بودیم که مقامات آمریکایی سطح بالای اسکو متقاعد شده بودند که تهدیدات اعتصابیون برای استفاده از تاکتیکهای خشن، جدی هستند.

3 - اسکو در اهواز جلساتی برای بحث در مورد وضعیت و تخلیه احتمالی (پرسنل) برگزار می نماید و ما انتظار داریم که اکثر خانواده های خارجی باقی مانده و برخی کارمندان خارجی رفتن را انتخاب نمایند. ما مطلع هستیم که دفتر کنسرسیوم در لندن ترتیباتی داده که چنانچه افراد بیشتری مایل به ترک (ایران) باشند پروازهای فوق العاده ای برای آن دسته از افرادی که تعدادشان افزون بر پروازهای

ص: 286

برنامه ریزی شده است، برقرار نماید.

4 - ما همچنین تأیید گزارشات مبنی بر اینکه یک کامیون سبک و یک کامیون سنگین متعلق به شرکتهای خدماتی خارجی مناطق نفتی (آمریکایی و فرانسوی) در اهواز احتمالاً به وسیله بمب آتش زا نابود شده اند را دریافت نمودیم. ما همچنین تأییدیه گزارش تلکس مرجع در ارتباط با خرابکاری خط لوله نفت خام را اخذ کرده ایم. در هر صورت نماینده محلی کنسرسیوم در تعطیلات به سر می برد و معاون وی اطلاعی از واقعه نداشت. معاون نماینده محلی کنسرسیوم نیز از نامه استعفای دسته جمعی (تلگرام مرجع) خبری نداشت و ما تا کنون قادر نبوده ایم هیچ گونه اطلاعات دیگری به دست آوریم.

5 - حتی پیش از این اتفاقات، اعتصابیون مناطق نفتی مواضع خود را سخت تر نموده بودند.

اعتصابیون لاپکو این طور اظهار می کرده اند که در 26 دسامبر ممکن است به سر کارهایشان باز گردند لیکن ممکن است این تصمیم را نیز بگیرند که به اعتصابشان ادامه دهند تا اینکه یک دولت غیر نظامی بر سر کار آید. مدیریت ایپاک که از آموکو می باشد، عملاً امید از سرگیری تولید در آینده نزدیک را از دست داده است. کارکنان ایرانی ایپاک در تمام سطوح شرکت حداقل نسبت به تقاضاهای رهبران اعتصاب از خود هواداری نشان می دهند و سرپرستان ایپاک از تقاضا یا ترغیب زیردستان خود برای از سرگیری کار امتناع می ورزند.

6- بنا به گزارش مجموع تولید نفت خام در 21 و 22 دسامبر به طور میانگین 6/3 تا 7/3 میلیون بشکه شد. به لحاظ آشوب در اسکو، ما تخمینی از تولید امروز یعنی 23 دسامبر نخواهیم داشت.

7 - از هنگام شروع اولیه اعتصابات سیاسی آشکار بخش نفت در اواخر اکتبر، مقامات ارشد دولت ایران، شرکت نفت و حتی ارتش ایران در مورد امکان تحریک به وقوع حوادث حاد و وخیم نگران بوده اند. این امر تا حدود زیادی به خاطر نگرانی از این امر است که ارتش برای اعمال فشار زیاد روی اعتصابیون بسیار بی میل بوده است.

در هر حال تأکید بر در باغ سبز نشان دادن به جای استفاده محتاطانه و معقولانه از نیروی قهریه، نه فقط منتج به ادامه اعتصاب شده است، بلکه حتی از متوسل شدن (مخالفین) به تروریسم نیز جلوگیری ننموده است. وضعیت برای اداره مشکلات و مسائل به لحاظ بالا گرفتن مجدد تاکتیکهای خشونت بار و نیز به خاطر اینکه دولت ایران، شرکت نفت و ارتش قسمت اعظم اعتبارشان را از دست داده اند، شدیدا مشکل خواهد بود. درصد کوچکی از کارکنان حوزه های نفتی (از کارمندان سرپرستی گرفته تا پایین ترین رده کارکنان) که اهمیت زیادی نیز دارند، به نظر می رسد که متقاعد شده باشند، تهدیدات انجام شده به وسیله دولت ایران انجام نخواهد شد، و این امر یا به لحاظ عدم تمایل از جانب دولت ایران و ارتش یا به خاطر این اعتقاد است که اعتصاب آنچنان مورد حمایت است که کارگران در یک نمایش قدرت غلبه خواهند نمود.سولیوان

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 7 - کتاب 7 - صفحه 286