Post
34935
از: سولیوان
محرمانه
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دي. سي
1357-08-23- 1978-11-14
متن سند
سند شماره 180
خیلی محرمانه
14 نوامبر 1978 - 23 آبان 1357
از: سفارت آمریکا، تهران - 11148
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی.
موضوع: گزارش سیاسی - امنیتی، 14 نوامبر
خلاصه: تهران آرام است. سانسور اخبار، موجب رونق شایعات می گردد. سفارتخانه خبر خشونت شدید در همدان در 9 نوامبر را تأیید کرده است. رئیس پلیس کرمان به قتل رسید. دیروز مجلس سنا جلسه معمول خود را تشکیل داد. تظاهرات به طرفداری از دولت در زاهدان. در یکی از دانشکده های دانشگاه آریامهر، شعارهایی به حمایت از خمینی سرداده اند. یک شخصیت میانه رو سیاسی ادعا می کند که شورشیان 5 نوامبر جزو اپوزیسیون بودند اما حقایق هنوز روشن نیست. اظهارات رسمی و مکرر اخیر دولت در مورد ماهیت کامل اسلامی دولت، بر هرگونه اعلام جهاد خمینی پیشدستی می کند. ناآرامیها موجب کمبودهایی در اصفهان شد. به مدیرعامل شرکت خدمات نفتی (OSCO) سوءقصد شد اما وی زخمی نگردید. پایان خلاصه.
1- امروز هم تهران آرام است. به نظر می رسد حضور ارتش در خیابانها، نسبت به دامنه گسترده ای که در پایان هفته داشت، کم شده است. به جز ادامه سانسور اخبار، وضعیت تقریباً عادی به نظر می رسد. روزنامه ها منتشر نمی شوند و رادیو تلویزیون ملی ایران خبرهای داخلی را کم پخش می کند. در هر صورت رادیو تلویزیون ملی ایران اکنون به علت مبارزات صنفی فلج شده است. اگرچه کارکنان فنی به سر کار بازگشته اند اما مکرراً از انجام وظایفشان امتناع می ورزند. صدای بخش فارسی بی. بی. سی نیز ضعیف و نارسا بوده است و بلافاصله باعث بروز شایعاتی شده مبنی بر اینکه دولت ایران آن را پارازیته می کند. اما خود بی. بی. سی وجود مشکلات فنی در انتقال صدا را تأیید می کند. چند هفته نامه ظاهر شده اند اما کمیابی عمومی خبر و حتی خبرهای سانسور شده یا کنترل شده، ایران را به کارخانه عظیم شایعه سازی تبدیل کرده است.
2- منبع ما در روزنامه کیهان که کارمند سفارت از 2 سال پیش او را می شناسد، درباره وضعیت روزنامه تا تاریخ 12 نوامبر که از آن اطلاع داشته، چنین گزارش می دهد: مصباح زاده مدیر کیهان در 11 نوامبر با کارمندانش ملاقات کرد و به آنها گفت که اگر روزنامه بیرون نیاید، امکان پرداخت حقوق آنها وجود ندارد. (نظریه ICA: مصباح زاده قبلاً حقوق کارکنان روزنامه را 25% اضافه کرده است و اکنون فاقد هرگونه امکان مالی مستقلی است). کارکنان روزنامه به اتفاق آراء موافقت کرده اند که به اعتصاب ادامه دهند. بیشترشان - از جمله منبع مذکور - رادیکال شده اند و متقاعد گشته اند که تا شاه صحنه را ترک نگوید، داوطلبانه به سر کار بازنگردند. منبع فوق گفت که به نظر نمی رسد دولت نظامی، روزنامه نگاران را تحت فشار قرار دهد. او با این نظر موافق بود که دولت جدید ازهاری احتمالاً از عدم انتشار روزنامه خشنود است. منبع همچنین گفت زرنگار و دو تن دیگر از هیأت تحریریه تلاش کرده بودند که کیهان انگلیسی عصر را در 11 ژانویه منتشر کنند و واقعاً هم یک 4 صفحه ای را آماده کرده بودند ولی کارگران چاپخانه از چاپ آن امتناع ورزیدند.
3- ناآرامی در استانها همراه با شایعات فراوانی درباره کشتارها، ادامه دارد. سفارتخانه دردسر جدی 9 نوامبر در همدان را که احتمالاً منجر به حدود 18 کشته گردید، تأیید کرده است. رئیس پلیس کرمان در اتومبیل خود توسط سرنشینان یک اتومبیل در حال عبور مورد هدف قرار گرفته وبه قتل رسیده است. کنسول ما در اصفهان دو مورد تظاهرات را گزارش نموده که ظاهراً تلفاتی نداشته است. در خیابان های اصفهان سربازان مسلح فراوان و بسیار فعالند و در اجرای جدی حکومت نظامی، تجمعات بیش از سه نفر را متفرق می نمایند. با این وجود، دانشجویان در دوم نوامبر درب بسته دانشگاه اصفهان را شکسته و وارد آن شدند و با هر تصویری از شاه که به دستشان آمد، آتش بزرگی افروختند. کنسول گزارش می دهد که بازار کاملاً بسته است و تنها دو - سه مغازه باز هستند آن هم نه به طور کامل، بلکه نیمه باز. کمبودها در مورد اقلام وارداتی مشهودند. تهیه کپسول گاز و وسایل یدکی اتومبیل مشکل است.
4- جمعیتی بالغ بر سه هزار نفر دیروز به طرفداری از دولت در زاهدان تظاهرات کردند (نظریه: دولت ایران اغلب نشان داده است که می تواند در بلوچستان، حامیان خود را بسیج کند ولی مشکل می توان فهمید که این کار چگونه می تواند در مراکز قدرت در ایران - که از زاهدان بسیار دور هستند - تأثیر داشته باشد). دولت همچنین احتمالاً امیدوار است که حامیان خود را در یک مراسم و رژه برنامه ریزی شده برای روز ارتش در 17 نوامبر در تهران بسیج کند.
5- از آنجایی که دست اندرکاران امور منتظر اقدام خمینی هستند، صحنه سیاسی هنوز تاریک و مبهم است. شایعاتی روزانه رواج می یابد مبنی بر اینکه خمینی اعلام جهاد داده یا خواهد داد (رجوع شود به پاراگراف 7) سنا دیروز جلسه علنی داشت اما صرفاً به کارهای جاریش پرداخت. دانشجویان دانشگاه صنعتی آریامهر شعار می دهند که در پشتیبانی از خمینی متحد هستند.
6- یک شخصیت سیاسی میانه رو که بیشتر از 5 ماه با گروههای طرفدار شاه کار می کرده است به مأمور سفارت گفت که تعداد زیادی از شورشیان 5 نوامبر از رده های دولت ایران نبوده بلکه از دوستان نصیری رئیس سابق ساواک، و شاید هم از دوستان غیررسمی هویدا نخست وزیر سابق بودند. او گفت که گروه او «چندین» نفر را به طور مسلم شناسایی کرده اند که جزو این افراد بودند و همچنین حداقل دو نفر از توده ایهای سابق را که قبلاً در کارخانجات بودند یعنی کسانی که می توانسته اند باهر کسی همراه باشند شناسایی کرده است. (نظریه سفارت: منبع عموماً در توصیف حوادث گذشته قابل اطمینان بوده است اما در رابطه با حوادث 5 نوامبر این را تصدیق نموده است که مشکل بتوان گفت که چه کسی طرفدار چه کسی بوده است).
7- دو تن از ناظرین صحنه سیاست ایران در طول تعطیلات آخر هفته گذشته یک نمایش میان پرده ای مضحکی را از شاه و نخست وزیر دیدند که آنها مرتب دست به دامان هویت اسلامی ایران می شدند.
(11 نوامبر عید قربان بود) بر اساس گفته های منابع تأکید روی ماهیت اسلامی ایران و دولت ایران جهت ممانعت از تلاش خمینی برای رقم زدن چهره شاه به عنوان یک غیرمسلمان، لازم بود و اینکار همچنین یک سپر دفاعی در مقابل اعلام جهاد بود. منابع اظهارنظر کردند که از آنجا که نمی توان بر علیه مسلمانان اعلام جهاد داد، دولت ایران بدین ترتیب راه خمینی را برای فراخواندن به جهاد، مسدود نموده است. آیت الله می تواند به بیگانگان ناسزا بگوید اما فراخوان به جهاد غیرمحتمل خواهد بود. مگر اینکه بتواند کل رژیم را ماورای حد و مرزی که منابع ادعا می کنند یعنی خارج از دین قلمداد کند و این امری است که از دست خمینی هم ساخته نیست (نظریه سفارت: این طرز تفکر آرزوی خوشبینانه ای است.)
8 - دیروز در اهواز جورج لینگ مدیرعامل شرکت خدمات نفتی (OSCO) در اتومبیلش با بمب آتش زا مورد حمله قرار گرفت اما گزارش شده که زخمی نشده است. 3 نفر ایرانی به سوی اتومبیل او کوکتل مولوتف پرتاب کردند که منجر به آتش گرفتن اتومبیل و منفجر شدن باک بنزین آن گردید. به راننده و لینگ آسیبی وارد نشد (مطبوعات اشتباهاً خبر دادند که راننده به سختی مجروح شده است) اکنون لینگ در خانه اش و هنگام نقل و انتقال، دارای محافظ نظامی است.
لینگ در استخدام «اکسون» و مأمور خدمت در شرکت خدمات نفتی است. گزارشات مبالغه آمیز این حادثه بی شک به ترس و وحشت آمریکایی های مستقر در ایران، دامن خواهد زد. و در این رابطه شرکت بین المللی هلیکوپترسازی بل گزارش می دهد که از 15 اکتبر تاکنون 800 کارمند و بستگان آنها کشور را ترک کرده اند. شرکت بین المللی هلیکوپترسازی بل اعلام کرده است که به هر کارمند دائمی که در ایران بماند ماهیانه 200 دلار پاداش می دهد.
9- گزارش عصر حاکی از این است که امروز صبح ارتش، تظاهرات بازار تهران را متفرق کرده است. رادیو تهران ادعا کرد که ارتش به تیراندازی هوایی اکتفا کرده است. این حرف در شهر دهان به دهان می گشت که چندین نفر از طرفداران خمینی کشته شده اند.
سولیوان
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!