سند شماره

زنگینامه مظفر بقایی

موضوع سند

زنگینامه مظفر بقایی

مشخصات ارسال سند

از: CAS

سری

به:

1350-07-08- 1971-09-30

متن سند

حزب زحمتکشان - 20

جهت الصاق به پرونده های سیاسی

سری

از: CAS، سپتامبر 1971

تاریخ: 30 سپتامبر 1971 -1350/07/08

موضوع: دکتر مظفر بقایی (بقایی، بقایی کرمانی)

پرونده های CAS - که اکثراً شامل گزارشاتی از سال 1329 سفارت و بخش سیاسی است - بر این دلالت می کند که دکتر مظفر بقایی که در سال 1289 در کرمان به دنیا آمد، در طی سال های 1329 و قبل از آن و تا اواخر سال های 1339 به عنوان رهبر حزب زحمتکشان فعال بود.

او به طور متناوب تا سال 1341 به دلیل تحریک مردم زندانی شد. او به دنبال سرنگونی مصدق به دلیل

ص: 91

1- این سند از اسناد بیوگرافیک تهیه شده به وسیله سیا است.

مخالفتش با دولت زاهدی (مورد حمایت آمریکا و «فاسد») سرشناس شد و در یک زمان یا گاهی دیگر ضد شاه، ضد آمریکا، ضد کمونیست بوده است. او به اینکه نسبت به اکثر سیاسیون ایران باهوش تر است و اصلاح طلب می باشد، مشهور است.

گفته اند که او به طور پنهانی (با ترتیب زمانی) توسط روسیه، انگلستان، شاه و ساواک کشف و مورد حمایت قرار می گرفت. در مرداد 1350، CASمتوجه شد که دکتر بقایی به توسط ساواک اجازه یافته است (احتمالاً تشویق شده است) که حزب زحمتکشان را فعال کند. به دکتر بقایی گفته شد که برای ستاد مرکزی حزب دفتری اجاره کند.

این امکان به طور عمده وجود دارد که دکتر بقایی در سال 1350، حزبش را در حالتی که برای ساواک قابل قبول باشد به عنوان وسیله ای برای انحراف انرژی های سیاسی چپ به کانال های مسئول، به کار اندازد.

سوابق:

1315: استادیار دانشگاه تهران (فرم بیوگرافی سفارت 1329)

1318-20: دو سال خدمت نظام به عنوان افسر احتیاط

1326-28: نماینده مجلس پانزدهم

مهر1328: سردبیر «شاهد» که بیانی شبیه به روزنامه حزب توده دارد. بقایی به داشتن تماس های سری با سفارت شوروی مورد سوءظن می باشد.

آذر 1328: به اتهام توطئه چینی علیه ارتش ایران دستگیر شد.

اسفند 1338: در دادگاه مدنی دوباره محاکمه شد، از زندان آزاد شد، برای مجلس شانزدهم انتخاب شد.

فروردین 1951: گزارش شده که از مشاوران نزدیک مصدق است. فراکسیون وی در مجلس متشکل از بازرگانان خرده پای بازار و صنعتگران می باشد. آن (فراکسیون) نماینده جناح راست حزب ملی زحمتکشان ایران است که در بهمن 1330 منشعب شد، از مصدق حمایت می کند، تصفیه حزب زحمتکشان را از عناصر کمونیست خواهان است، بر پیوستگی به اسلام تأکید دارد.

مرداد 1331: بقایی باهوش ترین و همچنین فرصت طلب ترین و خطرناکترین عضو مجلس در نظر گرفته می شود.

مهر 1332: گفته می شود بقایی رهبر جناح راست مخالف دولت زاهدی می باشد. بدون دلیل گفته می شود که از انگلستان پول می گیرد.

آذر 1332: بقایی استاد زیبایی شناسی دانشگاه تهران است. او در بافت دستگیر شد و در خلال انتخابات برای مجلس هیجدهم و به صورت منزوی نگهداری شد. او هنوز «شاهد» را که به دولت زاهدی حمله می کند، انتشار می دهد.

دی 1332: سرهنگ دوم مقدم (احتمالاً مردی که در سال 1350 رئیس دایره سوم ساواک شد) در بین افسران جزء ارتش به نفع بقایی مبارزه کرد. در کرمان بر این گمانند که انگلستان از طریق سید ضیاء طباطبائی از بقایی حمایت می کند.

اسفند 1332: بقائی به کمیته حزب زحمتکشان (طراحان) گفت که در نظر دارد با نوشته به زاهدی بگوید که او به وسیله آسیب رساندن به پسر زاهدی، اردشیر، از آزار و شکنجه های او نسبت به خودش

ص: 92

انتقام خواهد گرفت.

11-19 خرداد 1333: به وسیله نخست وزیر زاهدی دستگیر و سپس آزاد شد.

مرداد 1333 تبعید به اراک

دی 1333: به دلیل تحریک مردم دستگیر شد. به صورت تبعید به زاهدان فرستاده شد. (به نظر می رسد مانند بازی مونوپولی است.)

مرداد 1334: هنوز به صورت تبعید در زاهدان است، ولی شایعات حکایت می کند که، الف) شاه نامه ای سربسته ای برای او فرستاده است، ب) بقایی ممکن است زاهدان را به منظور اینکه به جای اسداللّه علم وزیر کشور، فعالیت کند، ترک کند. چنین احساس می شود که شاه ممکن است بقایی را به عنوان یک نخست وزیر اصلاح طلب لازم داشته باشد.

آذر 1334: بازگشت به تهران

دی 1334: به اینکه قسمتی از نقشه موفق سوء قصد به نخست وزیر ژنرال رزم آرا بوده، متهم شد.

تیر 1335: دوباره در سیاست فعال می شود. به گفته یک منبع قابل اعتماد، او تظاهر می کند که طرفدار آمریکاست.

مرداد 1339: سخنرانی عمومی ایراد کرد.

شهریور 1339: به دلیل انتشار رساله ملی گرایانه در دانشگاه سرزنش شد.

بهمن 1339: به او پیشنهاد شد که حزب زحمتکشان را به جبهه ملی متصل کند.

اسفند 1339: بقایی به وسیله لژ فراماسونری حمایت می شود، بنابراین در این مورد که حمایت انگلستان را به دنبال دارد مورد سوءظن است، دوباره زندانی می شود.

شهریور 1340: از زندان آزاد می شود.

شهریور 1340: استاد ادبیات دانشگاه تهران است. در لیست ساواک از سیاسیون ایران به عنوان رهبر «پاسداران آزادی» و حزب زحمتکشان می باشد.

دی 1347: استاد رشته آمار دانشگاه تهران است. هنوز پیروانی دارد، به خصوص در کرمان، وضع سلامتی خوبی دارد.

مرداد 1350: به او اجازه دوباره فعال کردن حزب زحمتکشان داده شده است. در حال حاضر برای ستاد مرکزی حزب به دنبال دفتری می گردد.

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 3 - کتاب 3 - صفحه 91