سند شماره

گزارش وضعیت سیاسی عراق

موضوع سند

انتخاب صدام حسین به عنوان معاون دبیرکل فرماندهی ملی حزب بعث

مشخصات ارسال سند

از: پک، دفتر حفاظت منافع آمریکا در بغداد ـ 2180

محرمانه

به: وزارت امورخارجه در واشنگتن دی ـ سی

1358-07-25- 1979-10-17

متن سند

17 اکتبر 79 - 25 مهر 1358

خیلی محرمانه

از: دفتر حفاظت منافع آمریکا در بغداد - 2180

به: وزارت امورخارجه در واشنگتن دی - سی

عطف به: بغداد 2006

موضوع: صدام حسین به عنوان معاون دبیرکل فرماندهی ملی حزب بعث برگزیده شد.

1- (طبقه بندی نشده) چند روز پس از این رویداد، مطبوعات عراقی در صفحات اول خود انتخاب متفق القول صدام حسین را در تاریخ 16 مهر ماه به عنوان معاون دبیرکل فرماندهی ملی، یعنی عالی ترین سازمان حزب بعث اعلام نمودند. این انتخابات ظاهرا تنها به خاطر صدام برگزار شده بود؛ هیچ فرد دیگری برای جانشین شدن به جای صدام و یا مونیف رزاز در دو کرسی معاونت دبیرکل انتخاب نشد.

2- (خیلی محرمانه) این انتخاب بدین ترتیب ارتقاء مقام صدام را در حزب، دولت و ارتش همانند دیگر اعقابش تکمیل می کند. میشل عفلق هنوز هم سمت دبیرکلی فرماندهی ملی را عهده دار است، و گویا صدام میل ندارد که وی در این مقام بیش از این باقی بماند. رئیس جمهور جدید عراق ظاهرا تصمیم گرفته است که از برکناری مؤسس و رهبر حزب بعث از این مقام عالی خودداری ورزد، چون این کار را ضروری نمی داند. معذالک عفلق بندرت ظاهر شده و یا ذکری از وی به میان آورده می شود و به درخواست دولت عراق اکثر مواقع را در خارج از کشور بسر می برد. باوجود اینکه وی عالی ترین مقام حزب بعث را داراست ولی بیشتر جنبه تشریفاتی دارد؛ و بدون شک این صدام است که چه در عمل و چه از نظر عنوان، قدرت

ص: 85

واقعی حزب را در دست دارد.

3- (خیلی محرمانه) هنوز معلوم نیست که صدام میل دارد کرسی های خالی معاونت دبیرکلی و دیگر اعضای فرماندهی ملی را پر کند یا خیر. این روند ممکن است در نهمین کنگره فرماندهی ملی که مدتی است تشکیل آن به تعویق افتاده (چون می بایست در دی ماه گذشته تشکیل می شد) و بار دیگر گفته شده که «به زودی» صورت خواهد گرفت، تحقق یابد. (اطلاع یافته ایم که معاون نخست وزیر یعنی طارق عزیز مشغول تهیه پیش نویس «مانیفست» کنگره یا برنامه پنج ساله حزب است.) امکان حذف سرپرست معاونت دبیرکلی حزب نیز وجود دارد، که در نتیجه آن بافت فرماندهی به سه سال قبل رجعت خواهد کرد. این آسان ترین راه برای اعلام برکناری رسمی مونیف رزاز می باشد (می گویند وی از زندان خارج شده و در محل اقامت خود در توقیف به سر می برد.) تا صدام نیز به موقعیت دلخواه خود برسد: تا بین خود و اشل پائین، شکاف قابل ملاحظه ای پدید آید.

4- (خیلی محرمانه) انتخاب صدام ممکن است اولین گام در بر هم ریختن وضع فرماندهی ملی که از مدت ها قبل شایع شده بود، باشد (تلگرام مرجع). تا زمانی که وضع مونیف رزاز روشن نشده این شایعات نیز به قوت خود باقی خواهد بود. علت اینکه عفلق نیز به سرنوشت رزاز دچار نشده ظاهرا این است که وی از روش صدام در رسیدن به ریاست جمهوری انتقادی نکرده است. اهمیت عفلق به عنوان روشنفکر بعث از نظر عراقی ها آنقدر زیاد است که موجب شود بین او و دیگران تفاوتی بوجود آید. روش صدام در حکومت یک نفره الزام می آورد که حتی نمایندگان ملی فرماندهی ملی (حتی غیر عراقی ها) نیز نسبت به وی وفادار باشند، و هیچ یک قادر نباشد مانند خود او در قدرت سهیم باشد. پک

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 8 - کتاب 8 - صفحه 85