InternationalDocument
44038
نقشه آمریکا برای ادامه تحریم ها
موضوع سند
متن سند
رئیسجمهور
ونس
کریستوفر
ساندرز
زبیگنیف برژینسکی
دیوید آرون
سیک
پاول
جردن
آقای کریستوفر گفت: پیامی از لانگ، سفیر سوئیس در تهران دریافت کردیم مبنی‌بر اینکه خمینی در سخنرانی خود بسیار تند بوده است.[2] بنی‌صدر گفته بود که آن‌ها آمادۀ انتقال مسئولیت گروگان‌ها هستند، ولی دو شرط داشت:
اول، آزادی قطعی گروگان‌ها تنها پس‌از تشکیل جلسۀ مجلس امکان‌پذیر است؛
دوم اینکه ایالات متحده از هرگونه اقدام خصمانه اجتناب کند.[3]
رئیسجمهور گفت می‌توانیم وضع تحریم‌ها را تا تاریخی که آن‌ها برای انتقال گروگان‌ها اعلام کرده‌اند، به تعویق بیندازیم.
برژینسکی گفت ما دو گزینه داریم: اول، می‌توانیم بگوییم که پاسخ ایران ناکافی است؛ بنابراین به‌سمت وضع تحریم‌ها پیش برویم؛ دوم، اینکه ایران انتقال مسئولیت گروگان‌ها را پذیرفته است؛ بنابراین ما دست نگه داشته‌ایم. به نظر او گزینۀ دوم توجیه دارد. همچنین می‌شود اعلام کرد که ایرانی‌ها به پیامی که برایشان در 24 مارس[4] ارسال شده است، پاسخ داده‌اند و درنتیجه اقدامات ما درحال‌حاضر متوقف شده است. می‌توانیم شرایطی را که آن‌ها تعیین کرده‌اند، نادیده بگیریم.
رئیسجمهور گفت بهتر است بگوییم که رئیسجمهور ایران گفته است که گروگان‌ها منتقل می‌شوند؛ بنابراین ما نیز اقدامات خود را تا زمانی مشخص، به تعویق می‌اندازیم... .
آقای پاول گفت می‌توانیم اعلام کنیم که ایرانی‌ها می‌گویند که آمادۀ واسپاری گروگان‌ها هستند. اگر آن‌ها گروگان‌ها را در فلان تاریخ آزاد کنند...،
جردن گفت باید مراقب باشیم. روشن است که بنی‌صدر و دیگران تحت فشار هستند و قدرت مانور کمی دارند. نباید آن‌ها را در حالت استیصال و اضطرار قرار بدهیم.
رئیسجمهور گفت باید تصمیم آن‌ها را تأیید کنیم.
برژینسکی اظهار داشت که این کار نتیجۀ ابتکار شما (رئیسجمهور) بوده است.
جردن گفت به نظر من نباید اشاره‌ای به پیام خودمان بکنیم.
ساندرز پس‌از گفت‌وگوی تلفنی، وارد جلسه شد. او برداشت سفیر لانگ از سخنان خمینی و سخنرانی بنی‌صدر را بازگو کرد.
رئیسجمهور گفت باید تأکید کنیم که ایران اعلام کرده است که گروگان‌ها پس‌از جلسۀ مجلس آزاد خواهند شد. اظهارنظر ما بایستی این‌گونه باشد که مقامات ایران اعلام کرده‌اند که پس‌از تشکیل جلسۀ مجلس گروگان‌ها آزاد خواهند شد.
آقای کریستوفر پیش‌نویس احتمالی متنی را خواند که سخنان بنی‌صدر را به‌عنوان یک گام مثبت و نیز بیانیۀ دولت ایران مبنی‌بر حل‌وفصل موضوع، پس‌از تشکیل جلسۀ مجلس را تأیید می‌کرد. همچنین در پایان این متن نیز با خانواده‌های گروگان‌ها ابراز همدردی شده بود.[5]
برژینسکی گفت چندان موافق نیست که خوانشی بیش از حد مثبت از موضع ایران داشته باشیم. رئیسجمهور باید ابتکار را به دست بگیرد. ما نباید اهمیت بیش از اندازه به اظهارات و مواضع آن‌ها بدهیم. اشاره به تصمیم مجلس، این واکنش را از سوی آن‌ها به دنبال خواهد داشت که بگویند که تنها مجلس می‌تواند دربارۀ آزادی گروگان‌ها تصمیم‌گیری کند. با اشاره به این موضوع، درواقع ما به آن مشروعیت می‌بخشیم.
رئیسجمهور گفت ما با گروهی دیوانه روبه‌رو هستیم. بنی‌صدر و دیگران در شرایط دشواری به سر می‌برند. اگر ما هیچ اشاره‌ای به مجلس نکنیم، آن‌ها دوباره از ما می‌خواهند که موضعشان را تأیید کنیم؛ بنابراین او معتقد بود اشاره به این موضوع در بیانیه ضروری است.
جردن گفت تصمیم دربارۀ مجلس، ازقبل در فضای عمومی جامعه وجود دارد.
رئیسجمهور گفت می‌توانیم مانند جان کندی در زمان بحران موشکی کوبا عمل کنیم، وقتی که دو پیام ازطرف شوروی دریافت کرد؛ بهترین بخش پیام را مدنظر قرار دهیم و بخش‌های دیگر را در نظر نگیریم؛ بنابراین می‌توانیم تأیید موضوع مجلس را با تأکید بر سرعت در آزادی گروگان‌ها همراه کنیم.
سایروس ونس از جودی پاول دربارۀ دیدگاهش نسبت‌به چگونگی واکنش به سخنرانی خمینی سؤال کرد.
جودی پاول گفت توجهی به آن نکنید.
برژینسکی گفت تصور می‌کرده است که اشاره به موضوع مجلس سبب ضعف بیانیه می‌شود.
رئیسجمهور گفت ترجیح می‌دهد که نکته‌ای دربارۀ مجلس بگوید. ما می‌توانیم بگوییم که گروگان‌ها پس‌از برگزاری جلسۀ مجلس، آزاد خواهند شد. این اقدام همسو با پیام‌هایی است که از ژیسکار دریافت کرده‌ایم.[6]
آرون و جردن اظهار داشتند که بهتر است که نگوییم آن‌ها وقتی آزاد می‌شوند که مجلس تشکیل جلسه بدهد. آن‌ها هرگز چنین چیزی را به‌صورت علنی نگفته‌اند؛ بنابراین ممکن است اشاره به آن انکارشان را در پی داشته باشد.
کریستوفر پیشنهاد کرد که گفته شود: «پس از تشکیل مجلس، موضوع گروگان‌گیری حل می‌شود». همه موافق بودند که این بهترین فرمول است. همه پذیرفتند که بخش مربوط به ابراز همدردی با خانواده‌ها و... حذف گردد.
برژینسکی گفت بهتر است روی بخش اصلی که همان انتقال گروگان‌هاست، تمرکز کنیم.
دیوید آرون پرسید آیا می‌توانیم بگوییم که گروگان‌ها «فوری منتقل خواهند شد»؟
رئیسجمهور گفت هراس دارد از اینکه چیزی بیشتر از آنچه بنی‌صدر به مردم اعلام کرده است، بگوید. ما باید بیانیه را به‌موقع منتشر کنیم.
جودی پاول گفت شاید بد نباشد که رئیسجمهور بیانیه را پشت دوربین بیان کند.
سایروس ونس معتقد بود که بهتر است جودی این کار را انجام بدهد.
رئیسجمهور، این خبر خوبی است. دست‌کم بهتر از آن است که او ساعت 6:30 شب گذشته خواند.[7]
رئیسجمهور سپس به شوخی گفت: «وقتی سخنان خمینی را برای روزالین خواندم، او به دستشویی رفت و دچار حالت تهوع شد.» او با جودی پاول درمورد اینکه خواندن بیانیه توسط خودش چه اثری در کانزاس[8] و ویسکانسین[9] خواهد داشت، بحث و گفت‌وگو کرد.
جودی پاول گفت موافق نیست که رئیسجمهور خودش بایستد و شرایط را بپذیرد.
رئیسجمهور گفت باید حداکثر ویژگی مثبت ممکن را به این جریان بدهیم. این کار به بنی‌صدر آنچه را که ازطریق سوئیس درخواست کرده بود، می‌دهد. او از همۀ افراد حاضر در اتاق خواست تا هیچ اظهارنظری نکنند. همۀ اظهارات باید ازطریق جودی پاول و هادینگ کارتر انجام بشود. ما با شرایطی مواجه خواهیم شد که به‌سرعت تغییر می‌کنند. می‌توان انتظار داشت که خمینی، بهشتی و سایرین، در روزهای آینده، اظهارات عجیب و نابخردانه‌ای را مطرح کنند.
سایروس ونس گفت با سناتور سی‌براید و سایر سران کلیدی کنگره تماس خواهد گرفت.
برژینسکی پرسید چگونه به این سؤال که آیا شرایط ایران را پذیرفته‌ایم، پاسخ بدهیم؟
جودی پاول گفت ما به آن اشاره‌ای نمی‌کنیم.
رئیسجمهور اظهار داشت ما باید آن را معکوس کنیم؛ یعنی گفته شود که آن‌ها شرایط ما را پذیرفته‌اند.
برژینسکی پیشنهاد کرد که در ضمن باید خاطرنشان کنیم که پیام رئیسجمهور عامل حرکت این جریان بود.
رئیسجمهور گفت باید از سران کنگره بخواهیم تا در طول 24 ساعت آینده خویشتن‌داری به خرج دهند. آن‌ها می‌توانند بگویند که این اتفاق تحولی مثبت است.
برژینسکی پرسید آیا باید از کندی و ریگان[10] نیز بخواهیم که خویشتن‌دار باشند؟
رئیسجمهور گفت کندی از این موضوع اجتناب می‌کند؛ بااین‌وجود، ریگان ما را به ستوه می‌آورد. شب گذشته، او (رئیسجمهور) با سه مجری تلویزیون (کرونکیت، رینولدز[11] و دیگران) تماس گرفت و به آن‌ها گفت که ما هرگز از ایران عذرخواهی نمی‌کنیم و از عمل گروگان‌گیری نیز چشم‌پوشی نکرده‌ایم.[12]
او معتقد بود گزارش خبری شب گذشته منعکس‌کنندۀ این موضوع بوده است. او تردید داشت که آیا لازم است دوباره امروز صبح نیز با آن‌ها تماس بگیرد یا خیر. می‌توانیم ایدۀ شرایط را معکوس کنیم و بگوییم که این ما نبودیم که شرایط را پذیرفتیم. او از ساندرز خواست تا از لانگ، سفیر سوئیس به‌خاطر تلاش‌هایش تشکر کند.
[1]. Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East Subject File, Box 100, Meetings File, 4/1/80 Oval Office re Iran.
بدون علامت طبقه‌بندی.
[2]. در روز 31 مارس و به مناسبت سالگرد انقلاب، خمینی در سخنرانی که توسط پسرش احمد خوانده شد و نیمه‌‌های شب به وقت آمریکا منتشر گردید، تصریح کرد که اعزام شاه به مصر، خیانتی به همۀ مسلمانان بوده است و اینکه عذرخواهی کارتر هیچ‌چیزی را تغییر نمی‌دهد (نک: سند 226) و اینکه تنها مردم ایران و نمایندگان منتخب آن‌ها در مجلس می‌توانند مشکل گروگان‌ها را حل کنند. او در این سخنرانی، اشاره‌ای به انتقال مسئولیت گروگان‌ها به دولت نداشت و پیشنهاد «راه‌حل به‌اصطلاح عزتمندانۀ» کارتر را رد کرد.
Government control and rejected the “so-called honorable solution” proposed by Carter; Text and commentary attached to a memorandum from Aaron to Carter, March 31; Carter Library, National Security Affairs, Brzezinski Material, Country File, Box 31, Iran 3/80.
[3]. بنی‌صدر در سخنرانی 31 مارس خود، دربارۀ تحولات اخیر صحبت کرد و اظهار داشت که کسینجر مسئول انتقال شاه به مصر بوده است. او همچنین بخشی از نامۀ 29 مارس کارتر را خواند (نک: سند 227). به‌علاوه، بنی‌صدر این‌گونه به نامۀ کارتر پاسخ داد: «اگر ایالات متحده با صدور بیانیۀ رسمی اعلام کند که هیچ جنگ تبلیغاتی نسبت‌به موضوع گروگان‌ها به راه نمی‌اندازد، هیچ ادعایی را مطرح نمی‌کند، در هیچ‌گونه توطئه‌ای مشارکت نمی‌کند و تا پیش‌از تشکیل مجلس ایران و تصمیم‌گیری در این رابطه، هیچ اظهارنظری نمی‌کند، در آن صورت، شورای انقلاب مسئولیت حفظ و نگهداری از گروگان‌ها را می‌پذیرد.»
Message from Lang to the Department of State, April 1; Department of State, Official Files of [P] David D. Newsom, Under Secretary of State for Political Affairs, Lot 82D85, Iran Update April 1980.
[4]. نک: سند 220.
[5]. متن پیش‌نویس یافت نگردید. نک: سند 234.
[6]. نک: سند 231.
[7]. شاید به یادداشت آرون دربارۀ سخنرانی خمینی اشاره دارد.
[8]. Kansas
[9]. Wisconsin
[10]. Reagan
[11]. Reynolds
[12]. کارتر طی تماس‌های تلفنی جداگانه بین ساعات 5:3۵ و 5:3۸ بعدازظهر با والتر کرونکیت، جان کنسلر (John Chancellor) و فرانک رینولدز صحبت کرد.
Carter Library, President’s Daily Diary.
تصاویر سند
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!