سند شماره

تحریم ایران

موضوع سند

متن سند

یادداشت گفت‌وگو^[1]

پاریس، 21 فوریه 1980، 9:20 صبح

یادداشت دربارۀ جلسۀ بین وزیر فرانسوا پونست و وزیر ونس

فرانسه

جین فرانسوا پونست

وزیر امور خارجه

گابریل رابین^[2]

مدیر سیاسی

ایالات متحده

سایروس ونس

وزیر امور خارجه

آرتور هارتمن

سفیر آمریکا در فرانسه

[محتوای غیرمرتبط با بحران گروگان‌گیری از این قسمت حذف شده است.]

ونس گفت تمایل دارد تا چند دقیقه‌ای دربارۀ ایران سخن بگوید. او توضیح داد که تا همین چند روز قبل، ما تصور می‌کردیم که گروگان‌ها احتمالاً ظرف چند هفتۀ آینده آزاد خواهند شد، ولی ناکامی‌هایی مشاهده شده است که شاید بیشتر هم بشوند. در مقطع کنونی فرض او این است که می‌توانیم گروگان‌ها را نجات بدهیم. اگر چنین کاری انجام شود، رابطۀ ما با ایران چگونه باید باشد؟ او گفت: «به نظر من، چندین مورد احتمالاً رخ خواهد داد:

اول، ما باید مسدودی دارایی‌ها را رفع کنیم و حتی این کار باید در شعب خارجی بانک‌های آمریکایی نیز انجام شود. ما اجازۀ انجام این کار را خواهیم داد و سپس احتمالاً یک کمیسیون مشترک ایران ـ آمریکا را خواهیم داشت که بقیۀ مشکلات اقتصادی و ناظر به دارایی‌های را رفع می‌کند.

دوم، آن موقع شاید به صادرات برخی قطعات یدکی موردنیاز در صنایع نظامی به ایران، بیندیشیم. می‌بایست به کلیت رابطۀ اقتصادی فراتر از این موضوع بنگریم. به نفع ماست که روند تولید نفت آن‌ها ادامه پیدا کند؛ بنابراین، در شرایط پس‌از پایان بحران گروگان‌گیری، ما احتمالاً باید به آن‌ها برای ازسرگیری حفاری نفتی کمک کنیم. همچنین شاید در آینده، کمک‌های فنی درزمینۀ کشاورزی نیز به آن‌ها ارائه بدهیم.» او در ادامه گفت: «توصیۀ من این است که همۀ گروگان‌ها را از سفارت خارج کنیم»؛ چراکه به نظر او تا وقتی تغییر جدی در کشور رخ ندهد، نگهداشتن آن‌ها در ایران امن نیست.

فرانسوا پونست گفت: «دوست دارم برای وزیر برخی ابعاد گفت‌وگو با قطب‌زاده را تشریح کنم.»^[3] او گفت: «خلاصه‌ای از جلسه را مطرح می‌کند و البته نکات دیگری هم هست که ممکن است وزیر علاقه به شنیدن آن‌ها داشته باشد. فرانسوا پونست در ادامه گفت شروع گفت‌وگو با قطب‌زاده همراه بوده است؛ با تلاش شدید برای پایان‌دادن به مشکل گروگان‌ها و آزادساختن آن‌ها تا بدین‌ترتیب یک روابط متعادل‌تر را بتوان با همۀ کشورهای غربی برقرار کرد.

او به قطب‌زاده اطمینان داده بود که تا وقتی این اتفاق نیفتد، هیچ رابطه‌ای در کار نخواهد بود. آن‌ها سپس دربارۀ شرایط کنونی بحث کردند و قطب‌زاده گفته بود که بسیار نگران قصد شوروی است. وی افزود، دو ترس اصلی‌اش عبارت‌اند از اینکه حزب توده با کمک شوروی درحال پیشرفت است و اینکه شوروی تصمیم دارد تا بلوچستان را از ایران جدا کند.

همچنین او تشریح کرد که ایران مصمم است تا به خارج‌کردن شوروی از افغانستان کمک کند و هم‌اکنون نیز از اقدام برای تبدیل‌کردن این کشور به جهنمی برای شوروی، حمایت مالی می‌کند. او گفت که هیچ اقدام تلافی‌جویانه‌ای وجود ندارد که سبب شود ایران از این کار منصرف گردد. در سوی دیگر، آن‌ها برخی تحرکات شوروی در سمت شمال کشور را نیز از این قاعده مستثنا نمی‌دانند. او درظاهر دربارۀ عقب‌نشینی، جنگ به‌صورت مجزا در روستاها و در پایان، گفتن اینکه ایران مانند همان جهنم افغانستان برای آن‌هاست، صحبت می‌کرد.