سند شماره

گزارش تلاش های اولیه برای آزادی گروگان ها

موضوع سند

متن سند

خلاصۀ نتایج جلسۀ کمیتۀ هماهنگی ویژه[1]

واشنگتن، 7 نوامبر 1979، ۸:30ـ۹:30 صبح

موضوع:

ایران

شرکت‌کنندگان:

وزارت امور خارجه

وزیر سایروس ونس

دیوید نیوسام

وزارت دفاع

وزیر هارولد براون

سازمان سیا

دریابُد استانسفیلد ترنر

فرانک کارلوتچی[2]

گراهام کلایتور

کاخ سفید

زبیگنیف برژینسکی

همیلتون جردن

جودی پاول

ستاد مشترک نیروهای مسلح

ژنرال دیوید جونز

جان پاستی[3]

شورای امنیت ملی

سرهنگ ویلیام اودوم

گری سیک

انرژی

وزیر چارلز دانکن

جان ساهیل[4]

دادگستری

دادستان کل بنیامین سیویلتی

خلاصۀ‌ نتایج

کمیتۀ ویژۀ هماهنگی مسائل زیر را بررسی کرد:

1. وضعیت: وزیر ونس گزارشی مختصر دربارۀ ورود امشب دو فرستاده به تهران ارائه داد. به‌صورت کلی، او نوعی نرمش کلامی در تهران را شناسایی نمود و اوضاع را کمی بهتر از دیروز ارزیابی کرد. تحلیل حقوقی از اقدامات ایرانی‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها چندین توافق بین‌المللی از منشور سازمان ملل[5] تا معاهدات دوجانبه را نقض کرده‌اند. (خیلی محرمانه)

سفیر مک‌هنری[6] امروز به دیدار رئیس مجمع‌عمومی سازمان ملل[7] می‌رود تا ببیند که آیا وی با اقدامات دیروز دبیرکل[8] برای فشارآوردن بر ایرانی‌ها همراهی می‌کند یا خیر.[9] (خیلی محرمانه)

2. انرژی:[10] اگر ایرانی‌ها میزان تولید نفت را به‌شکلی چشمگیر کاهش دهند، ما با مشکلی جدی مواجه خواهیم شد. اگر ایالات متحده از دریافت نفت محروم گردد، می‌توانیم آن را جبران کنیم. شانس بسیار بالایی وجود دارد که بتوانیم هفتصدهزار بشکه تولید مازاد را در روز، دست‌کم برای یک بازۀ زمانی سه‌چهارماهه از سایر منابع تأمین کنیم. سعودی‌ها احتمالاً مایل به کمک در این زمینه هستند. (سرّی)

به این میزان کاهش، مکانیزم تخصیص آژانس بین‌المللی انرژی را فعال نمی‌کند، اما می‌توانیم ازطریق گفت‌وگوهای غیررسمی با شرکایمان در آژانس، توزیع دوباره را مدیریت کنیم. (سرّی)

تقریباً به‌قطع می‌توان گفت که ما نیازمند این هستیم که نوعی برنامۀ محدودیت تقاضا را برای خودمان ایجاد کنیم تا بتوانیم کمبود را جبران نماییم و دیگران را نیز متقاعد به همکاری کنیم. (سرّی)

وزارت انرژی و خزانه‌داری،[11] فردا جلسه‌ای با مدیران شرکت‌های نفتی برگزار می‌کنند و آنجا مسئلۀ بازتخصیص منابع را درصورتی‌که ضرورت پیدا کند، مطرح خواهند کرد. نشست جامعۀ کشورهای اروپایی[12] که جمعۀ آینده برگزار می‌شود، کمک می‌کند تا زمان و چگونگی به‌کارگرفتن مکانیزم‌های مربوطه را بررسی کنیم. (سرّی)

2. اقدام ‌متقابل اقتصادی: وزیر ونس، امروز یادداشتی در این زمینه می‌نویسد. وزارت دفاع خط لولۀ نظامی را دوباره بررسی خواهد کرد، اما آن‌ها معتقد هستند که بلافاصله پس‌از درخواست، می‌توانند آن را متوقف کنند. (سرّی)

یک مسئلۀ مهم ساخت پالایشگاه توسط شرکت فلوریت در اصفهان است. ایرانی‌ها به‌خاطر نیازهای داخلی، به‌شدت این موضوع را دنبال می‌کنند و با کارمندان این شرکت نیز رفتار خوبی دارند. پیش‌تر ما پیشنهاد می‌کردیم که همۀ آمریکایی‌ها آنجا را ترک کنند، اما درحال‌حاضر معتقد هستیم که باید به کار خود ادامه دهند؛ درواقع، خروج آن‌ها از برهۀ کنونی یک مؤلفۀ بسیار منفی در مذاکرات خواهد بود. هنری اوون[13] گروهی کوچک را هدایت می‌کند که آن‌ها مسئولیت آماده‌سازی فهرستی از تمامی موادی که از این کشور به ایران صادر می‌شود، ازجمله ادوات نظامی را به عهده دارد.[14] (سرّی)

3. گزینه‌های نظامی: تاکنون خبرنگاران گمانه‌زنی‌هایی درمورد گزینه‌های نظامی مطرح کرده‌اند، اما نتوانسته‌اند با هیچ منبع رسمی گفت‌وگو کنند. اعزام نیروهای ایالات متحده، هم‌زمان با انجام گفت‌وگوها توسط فرستاده‌ها، مورد توافق قرار گرفت. ضعف اصلی عملیات نجات احتمالی نبود اطلاعات دربارۀ مکان دقیق گروگان‌ها، مسلح‌بودن یا نبودن گروگان‌گیرها و مواردی این‌چنینی است. (به‌کلی سرّی)

این مسئله در دست بررسی است، اما ستاد مشترک نیروهای مسلح همچنان بسیار به شانس‌ انجام یک عملیات موفق خوش‌بین است. [یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.] (به‌کلی سرّی)

استانسفیلد ترنر یک یافتۀ ریاست‌جمهوری را ارائه کرد که به او اجازه می‌داد تا افراد بانفوذ را به‌ خدمت بگیرد و از فعالیت‌های تبلیغاتی کمک بگیرد.[15] (به‌کلی سرّی)

کمیتۀ ویژۀ هماهنگی تأیید آن را پیشنهاد کرد. ستاد مشترک نیروهای مسلح به برنامه‌ریزی برای انجام عملیات آزادسازی و تنبیهی ادامه می‌دهد. در زمان کنونی، ما سطح روابط خود با شخصیت‌های نظامی و اطلاعاتی سابق ایران را افزایش نخواهیم داد؛ اگرچه برخی از آن‌ها به‌شدت توصیه کرده‌اند که یک پاتک ازطریق کردستان انجام شود. فردا جلسه‌ای برای بررسی مسائل نظامی و اطلاعاتی به‌صورت تفصیلی برگزار خواهد شد. (به‌کلی سرّی)

5. اتباع و اموال ایران: دادستان کل گزارشی دربارۀ اختیارات ریاست‌جمهوری ارائه داد؛ اگرچه این اختیارات گسترده ‌هستند، اما هیچ راه سریع و مؤثری برای اخراج ایرانی‌هایی که به‌صورت غیرقانونی در آمریکا هستند، وجود ندارد.[16] (خیلی محرمانه)

وزارت دادگستری با همکاری مقامات محلی و دادستان‌های آمریکا، تلاش خواهند کرد که از صدور اجازه برای تظاهرات اعتراضی دانشجویان معترض ایرانی در این زمان خودداری کنند. کمیتۀ هماهنگی ویژه از این هراس داشت که واکنش مردم به خشونت کشیده شود و درنتیجه جان گروگان‌ها را تهدید کند. (خیلی محرمانه)

[1]. به‌کلی سرّی؛ حسّاس. جلسه در اتاق وضعیت کاخ سفید برگزار شد.

Carter Library, National Security Council, NSC Institutional Files (H–Files), Box 105, SCC 196 Iran.

[2]. Frank Carlucci

[3]. John Pustay

[4]. John Sawhill

[5]. UN Charter

[6]. McHenry

[7]. President of the General Assembly

[8]. Secretary General

[9]. والدهایم (Waldheim) به نمایندۀ ایران در سازمان ملل، جمال شمیرانی، پیامی خطاب به خمینی را تحویل داد که بر لزوم «حفظ چهارچوب‌هایی که براساس آن‌ها روابط دیپلماتیک برقرار می‌شوند و بدون آن‌ها تاروپود روابط بین‌المللی ممکن است به خطر بیفتد، تأکید داشت». او همچنین از خمینی خواست تا «تمامی اقدامات ممکن برای اطمینان از آزادی فوری» گروگان‌ها را انجام دهد و «استمرار خدشه‌دارنشدن اصول دیپلماتیک را تضمین کند»

Telegram 4969 from USUN, November 7, repeated in telegram 290429 to USDel Iran in Istanbul, November 7; National Archives, RG 59, Central Foreign Policy File, D790512–0809.

[10]. بحث دربارۀ انرژی، مبتنی بر یادداشتی است که کاتز (Katz) و گلدمن (Goldman) برای اطلاع، مطالبی را در قالب آن برای وزیر ونس و دانکن نوشتند

Carter Library, National Security Council, NSC Institutional Files (H–Files), Box 105, SCC 196 Iran, 11/07/79.

به پیوست این یادداشت، یک برگۀ بدون تاریخ درمورد وقایع احتمالی مرتبط با نفت ایران است که توسط وزارت امور خارجه تهیه شده است. نک:

Foreign Relations, 1969–1976, vol. XXXVII, Energy Crisis, 1974–1980, Document 242.

[11]. Department of the Treasury

[12]. European Community

[13]. Henry Owen

[14]. در یادداشتی به تاریخ 7 نوامبر، اودوم به اوون اطلاع داد که باید با کاتز و مورای (Murray) برای آماده‌سازی فهرستی از تحریم‌های اقتصادی همکاری کند.

Carter Library, National Security Affairs, Brzezinski Material, General Odom File, Box 27, Iran 11/78–11/79.

کاتز برگه‌‌ای با عنوان «اقدامات اقتصادی امکان‌پذیر علیه ایران» را طی یادداشتی به تاریخ 7 نوامبر به ونس تقدیم کرد.

National Archives, RG 59, Central Foreign Policy File, P800005–1863.

[15]. برژینسکی خلاصۀ این یافتۀ ریاست‌جمهوری را اجازه به سازمان سیا برای «استخدام افراد بانفوذ و نیز به‌کارگرفتن اقدامات تبلیغاتی به‌منظور تضمین رفاه تمامی شهروندان آمریکایی در ایران» بیان کرد

Memorandum from Brzezinski to Carter, November 7; Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East File, Box 142, Chron File, Sick 11/1/79–11/15/79.

[16]. سیویلتی مشکلات عملی و قانونی اخراج‌کردن ایرانی‌ها را طی یادداشتی به تاریخ 7 نوامبر به اطلاع برژینسکی رساند

Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East File, Box 30, Subject File, 11/1/79–11/10/79.

کارتر در یک دست‌نوشته، خطاب به برژینسکی گفت: «وقتی ما آمریکایی‌ها را از ایران خارج کنیم، باید تمامی (دانشجویان ایرانی) که به‌صورت پاره‌وقت در کالج‌ها ثبت‌نام کرده‌اند، از کشور اخراج شوند. به سیویلتی اعلام کنید تا زمینه را برای اجرای این قانون به بهترین شکل فراهم کند»

Carter Library, Records of the White House Office of Counsel to the President, Lloyd Cutler, Box 10.

منبع: - جلد - - صفحه