سند شماره

بررسی شرایط سیاسی داخلی آمریکا

موضوع سند

متن سند

یادداشت رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور آمریکا[1] (جردن[2]) برای رئیس‌جمهور کارتر[3]

واشنگتن، 8 نوامبر 1979

من باخبر هستم که شما از هر سو تحت‌فشار نظرات و دیدگاه‌ها درمورد اوضاع ایران قرار دارید. قصد ندارم که در این قضیه ورود پیدا کنم، اما لازم است تا آشکارا نقطه‌نظرات خود را به استحضار برسانم.

شکی نیست که ما درنهایت در دو جبهه قضاوت خواهیم شد: سرنوشت آمریکایی‌ها و اقدامی که بعداز آزادی‌شان انجام خواهیم داد و اقدام به کشتار، برای انتقام‌گرفتن از ایران.

با این وجود، باید موضع‌گیری صحیحی در جامعه داشته باشیم تا درصورت نیل به یک نتیجۀ بد، آسیب اجتماعی و سیاسی به ریاست‌جمهوری و میزان تخریب وجهۀ کشور در دنیا را به حداقل برسانیم و یا در حالت آزادی آمریکایی‌ها، بتوانیم به بیشترین میزان ممکن، از آن بهره ببریم.

این مسئله به سفر شما به کانادا[4] مرتبط می‌شود. مردم آمریکا از ناتوانی کشورشان در آزادی گروگان‌ها و گرفتن انتقام به‌گونه‌ای که احساس بهتری نسبت‌به خود داشته باشند، ناراحت و درمانده‌ هستند.

امروز صبح شبکۀ ان‌بی‌سی، در مصاحبه‌ای از مردم پرسید که آن‌ها چه کاری انجام می‌دهند؟ نکتۀ شگفت‌آوری که متوجه شدم، این بود که افراد شرایط دشواری را که با آن در مسئلۀ نجات گروگان‌ها مواجه هستید، درک می‌کنند؛ البته برخی نیز خواهان انجام کارهای احمقانه ازجانب شما بودند؛ یعنی اعزام نیروی دریایی.

ما هرگز جنگ‌طلبان را در این موضوع اقناع یا راضی نخواهیم کرد، اما نباید درک و پشتیبانی آن‌هایی را که با شما در این ناراحتی و استیصال همراه هستند، از دست بدهیم. من معتقد هستم که اگر فردا به کانادا سفر کنید، در هر دو جبهه بسیار آسیب‌پذیر خواهید بود.

ابتدا این‌گونه تصور می‌شود که شما «بحران» موجود را چندان جدی نگرفته‌اید. تفاوتی ندارد که شما در مکانی باشید که فقط یک ساعت با هوایپما از اینجا فاصله دارد یا اینکه ونس و برژینسکی را مأمور پیگیری امور کرده باشید یا اینکه ارتباطات خوبی داشته باشید.

در زمان یک بحران بین‌المللی که جان شهروندان آمریکایی در آن درگیر است، این‌گونه تصور می‌شود که رئیس‌جمهور کشورشان به دلیلی که روشن نیست یا مرتبط با آنان نیست، به یک کشور خارجی سفر کرده است. در این مقطع، جایگاه شما نسبت‌به بحران، نامربوط به نظر می‌آید.

من متوجه شدم که اگر هم سفر را لغو کنید، کار بیشتری نمی‌توانید انجام دهید؛ ولی مردم آمریکا نیاز دارند تا حس کنند که شما در صف اول قرار دارید، اوضاع را رصد می‌کنید، درحال بررسی تمامی احتمالات هستید و... .

احتمال بدتر این است که در زمان حضور شما در کانادا، گروگان‌ها با رفتارهای خشن مواجه شوند. اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد، شما ازنظر سیاسی تخریب خواهید شد؛ چراکه در زمان یک بحران بزرگ، در خارج از کشور به سر می‌برده‌اید.

پیش‌بینی من این است که بهای این اتفاق را باید در دور بعدی انتخابات ریاست‌جمهوری بپردازید. فرض می‌گیریم که احتمال وقوع این مسئله یک به ده باشد؛ آیا لازم است چنین قماری را انجام بدهید؟

استدلال مخالف این است که لغو این سفر پیام خوبی را به همراه ندارد. به نظر من باید روشن شود که شما فقط به‌خاطر تمرکز کامل بر اوضاع کنونی، در آمریکا می‌مانید. من متوجه نمی‌شوم که چگونه کلارک می‌تواند شما را به‌واسطۀ به‌تعویق‌انداختن سفر نکوهش ‌کند.

آقای رئیس‌جمهور، این بحران از تمامی جهات، یک بحران است. بحرانی برای ریاست‌جمهوری، گروگان‌ها و وجهۀ کشور ما در سرتاسر جهان است. در شرایط کنونی، هیچ دلیل خوب یا قابل‌قبولی برای سفر شما وجود ندارد ـ حتی برای 24 ساعت ـ سفر شما به کانادا در نظر مردم آمریکا، بیشتر تشریفاتی قلمداد می‌شود. مشکلاتی در کشور بروز پیدا می‌کنند که نیازمند توجه و ارائۀ نظر شماست. من درک نمی‌کنم که چگونه می‌توانید سفر خود را در شرایط کنونی توجیه کنید.

(شبکۀ سی‌بی‌اس[5] ۵۵ درصد بخش خبری شب گذشتۀ خود را به پوشش موضوع ایران اختصاص داد. تمام 20 دقیقۀ ابتدایی از برنامۀ نیم‌ساعتۀ تودی شو[6] که امروز صبح پخش شد، دربارۀ ایران بود.)

[1]. White House Chief of Staff

[2]. Jordan

[3]. خیلی محرمانه.

Carter Library, Office of the Chief of Staff, Jordan's Confidential Files, Box 34, Iran 11/79.

[4]. Canada

[5]. CBS

[6]. Today Show

منبع: - جلد - - صفحه