سند شماره

تحریم ایران

موضوع سند

متن سند

یادداشت اطلاع‌رسانی دستیار وزیر امور خارجه در امور سازمان‌های بین‌المللی[1] (ماینس[2]) برای وزیر امور خارجه، ونس[3]

واشنگتن، 6 دسامبر 1979

ایران: راهبرد آتی سازمان ملل

با تصویب قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل،[4] ما چهار دستاورد به دست آورده‌ایم:

- ازطریق قطعنامه و نیز بیانیه‌های همراه با آن، ازسوی نمایندگان جامعۀ جهانی، توانسته‌ایم دیدگاه انزوای کامل ایران در سطح جهان را تثبیت کنیم؛

- والدهایم اختیار قاطعی دارد؛ از اظهارات وی در شورای امنیت روشن می‌شود که او می‌خواهد حکم و اختیار خود را گسترده بداند و از دیدگاه‌های نوآورانه استقبال می‌کند. او منتظر واکنش اولیۀ ایران است؛

- برخی اعضای بدنۀ رهبری ایران تفسیر قطعنامه به‌شکلی مثبت را ممکن می‌دانند؛

- گروه غیرمتعهدها[5] به ایران اعلام کرده‌اند که آن‌ها نمی‌توانند به‌صورت آشکار از انقلاب ایران حمایت کنند مادامی که این کشور گروگان‌ها را آزاد نکند.

من با نگاه به هفته‌های آتی، پیشنهاد می‌کنم که روی یک راهبرد دوسویه تمرکز کنیم:

1. ما باید به والدهایم و نه گروه غیرمتعهدها و سایر طرفین اجازه دهیم تا همچنان به اعمال فشار بر رهبری ایران ادامه دهند. نباید هیچ اظهارنظری را که سبب صدمه‌دیدن دیپلماسی والدهایم می‌شود، مطرح کنیم. در این زمینه، ما بایستی تمام تلاش خود را معطوف به جلوگیری از افشاگری مطبوعات دربارۀ برنامه‌های «مجازات ایران» کنیم. در عوض، تلاش ما در انظار عمومی باید ناظر به تشویق، تقویت و همکاری با دیپلماسی والدهایم باشد. تنها درصورتی‌که به نظر آید که درحال حرکت صادقانه در این مسیر هستیم، می‌توانیم امیدی برای به‌دست‌آوردن موفقیت در جنبۀ دوم نیز داشته باشیم؛

2. باید در مسیر دوم که به تلاشی تدریجی برای وضع تحریم‌ها منتهی می‌شود، گام برداریم؛ بنابراین، به‌سرعت به تحریم‌های مادۀ 41،[6] آن‌گونه که برخی اظهارنظرها ازسوی کاخ سفید حکایت از آن دارد، مراجعه نمی‌کنیم؛ بلکه ابتدا صبر می‌کنیم تا ایرانی‌ها قطعنامۀ کنونی را رد کنند، سپس تلاش می‌کنیم تا شورای امنیت را وادار سازیم که به‌صورت رسمی این اتفاق را تحت عنوان مادۀ 39[7]، تهدیدی برای صلح اعلام کند.

در گام بعد و پیش‌از پیگیری اجرای مادۀ 41، منتظر واکنش دیگر ایران خواهیم شد. در تمامی این گام‌ها، باید متوجه باشیم که فقط تهدید جانی واقعی مستقیم برای جان گروگآن‌ها، ممکن است شورای امنیت را قانع سازد تا چشم‌انداز وضع تحریم‌های سخت علیه یک کشور با اهمیتِ ایران را در دستور کار قرار بدهد. به این دلیل حتی زمانی که ما به مادۀ 41 متوسل شویم، من بازهم با وضع تمامی تحریم‌ها مخالفت خواهم کرد. باید با مواردی که برای ایران جدی است و برای دیگران خطرآفرین نیستند، کار را آغاز کنیم؛ برای مثال توقف پروازها می‌تواند یک گزینه باشد.

در راستای آمادگی برای این اقدامات، باید مخفیانه برنامه‌ریزی برای اجرای گام‌هایی که منتهی به پیاده‌سازی سیاست ما می‌شود را آغاز کنیم. در اولین قدم، دوستانمان را از قصد خود آگاه ساخته و حمایت‌ها برای توسل به فصل هفتم را جلب می‌کنیم. مذاکرات ما با دولت‌های دیگر علنی خواهد شد و این کار دیگران را نیز تشویق می‌کند تا بیشتر برای تضمین موفقیت رویکرد مسیر اول تلاش کنند. می‌توانیم به‌صورت عمومی، پاسخ شایعات را این‌گونه بدهیم که ما درحال بررسی تمامی احتمالات هستیم تا نسبت‌به در دسترس‌بودن تمامی راهکارهای مطابق با منشور سازمان ملل اطمینان حاصل کنیم.

من توصیه می‌کنم در جریان گفت‌وگوهایتان با متحدین در طول این سفر، این رویکرد دوسویه را بررسی کنیم و همچنین پیگیر نکات زیر نیز باشیم:

- جلب حمایت برای این رویکرد دوسویه؛

- حصول توافق نسبت‌به اینکه اگر ایران گروگان‌ها را در یک فاصلۀ زمانی منطقی آزاد نکند یا اگر به‌صورت رسمی، با تصمیم دیوان بین‌المللی دادگستری مخالفت نماید، فصل هفتم و تحریم‌ها مورد استفاده قرار خواهند گرفت؛

- - توافق برای همراهی با ما درزمینۀ برنامه‌ریزی برای اقدام احتمالی وضع و اجرای تحریم‌ها. ما آمادۀ تهیۀ یک پیش‌نویس هستیم.

[1]. Assistant Secretary of State for International Organization Affairs

[2]. Maynes

[3]. Department of State, Records of David D. Newsom, Under Secretary of State for Political Affairs, Subject Files, 1978–1981, Lot 81D154, UN and Security Council .

سرّی؛ غیرقابل انتشار.

[4]. در روز 4 دسامبر، شورای امنیت سازمان ملل به‌اتفاق آرا، قطعنامۀ شمارۀ 457 را تصویب کرد. در این قطعنامه، از ایران خواسته شد تا گروگان‌ها را آزاد کند، از آمریکا و ایران خواسته شده بود تا تمامی مسائل باقی‌مانده را در فضایی صلح‌آمیز حل کنند، دو طرف، دعوت به استفاده از «بیشترین سطح خویشتن‌داری در اوضاع کنونی» شوند و از دبیرکل نیز خواسته شد تا «به اجرای فوری این قطعنامه کمک کند»

Department of State Bulletin, January 1980, p51.

والدهایم به شورای امنیت اطلاع داد که در گفت‌وگو با قطب‌زاده، «یک پیام شخصی» برای خمینی ارسال کرده است و خواستار آزادی گروگان‌ها و سفر به ایران شده است.

Telegram 6335 from USUN, December 22; Department of State, Records of David D. Newsom, Under Secretary of State for Political Affairs, Subject Files, 1978–1981, Lot 81D154, Iran NODIS Cables Dec 1979.

نامۀ والدهایم به خمینی در تلگرام شمارۀ 6298 به تاریخ 20 دسامبر، از نمایندگی ایالات متحده در سازمان ملل متحد قابل‌مشاهده است (همان).

[5]. Non-Aligned

[6]. Article 41

[7]. Article 39

منبع: - جلد - - صفحه