حمایت آمریکا از آیت الله حجت و اویسی به عنوان مخالفان انقلاب

موضوع سند

متن سند

تلگرام اطلاعاتی که توسط سازمان سیا آماده شده است[1]

واشنگتن، 25 جولای 1980 [شمارۀ تلگرام از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

کشور:

ایران

موضوع:

[دو سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

1. اواسط ماه جولای، بیوک صابر، یکی از همراهان مورداعتماد غلام‌علی اویسی، شخصیت تبعیدی ایران، دو بار به قاهره سفر کرد تا به دستور اردشیر زاهدی، سفیر سابق رژیم شاه در ایالات متحده، با شاه و اعضای خانوادۀ سلطنتی دیدار کند.

زاهدی به اویسی گفته بود که شاه درصدد کمک مالی به سایر چهره‌های برجستۀ تبعیدی از ایران است و به آن‌ها اطلاع داده است که اویسی مهرۀ ایالات متحده است و قابل‌اعتماد نیست. زاهدی معتقد بود که چنین اقدامی سبب ایجاد شکاف و تفرقه میان تبعیدی‌ها شده است؛ بنابراین پیشنهاد کرد که اویسی نماینده‌ای را برای شفاف‌سازی مسئله بفرستد.

صابر در طول ملاقات با شاه، ادعاهای او را مبنی‌بر اینکه آمریکا از اویسی برای لکه‌دارکردن آبروی شاه و جلوگیری از بازگشت خانوادۀ سلطنتی به ایران استفاده کرده‌ است، انکار کرد. شاه به صابر گفت که کافی است که اویسی آشکارا اعلام کند که خواستار احیای قانون اساسی 1906 در ایران است.

شاه همچنین اضافه کرد که می‌داند دیگر امکان بازگشت به ایران برای او وجود ندارد، ولی امید داشت که فرزندش بتواند به کشور برگردد. درصورت موافقت اویسی، او به جنبش اویسی بیست‌میلیون دلار کمک مالی خواهد کرد و تلاش می‌کند که او را از حمایت اردن نیز برخوردار سازد.

صابر سپس به پاریس رفت و پیام بالا را به اویسی منتقل کرد. اویسی از پذیرش این پیشنهاد سرباز زد و به صابر گفت به قاهره برگردد و برای شاه روشن سازد که اویسی هیچ خصومت شخصی با او یا خانوادۀ سلطنتی ندارد؛ بااین‌وجود، به اعتقاد او، شاه و خانوادۀ سلطنتی دیگر موضوع مهمی نیستند و دغدغۀ کنونی او پس‌گرفتن ایران از دست خمینی و ملّاها و جلوگیری از سلطۀ کمونیست‌ها بر آن است. به‌محض اینکه هدف بالا محقق شود، مردم می‌توانند خودشان دربارۀ بازگشت سلطنت به کشور تصمیم بگیرند.

همچنین وی بر این باور بود که مراوده با تبعیدی‌ها و پیشنهاد کمک مالی شاه به برخی از رهبران آن‌ها، سبب ایجاد اختلال در مجموعه تلاش‌های بالا می‌شود ([کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] دیدگاه: اویسی اعتقاد داشت علت بی‌توجهی مصری‌ها به او، تأثیرات منفی‌ای بوده است که شاه بر رئیس‌جمهور انور سادات، گذاشته است).

صابر با پیام اویسی به قاهره برگشت و دقیقاً آن را به شاه و خانوادۀ سلطنتی منتقل کرد. شاه در گفت‌وگو با صابر ضمن تشکر از توضیحات اویسی و آرزوی موفقیت برای او، گفت سخنانش را مدنظر قرار می‌دهد. کمی پس‌از اینکه صابر جلسه با شاه را ترک کرد، زاهدی در تماس تلفنی با یکی از معاونین اویسی گفت شاه و خانوادۀ سلطنتی با توقف حمایت از احزاب گوناگون موافقت کرده‌اند. زاهدی تشریح کرد که درواقع تنها به یک چهرۀ برجستۀ تبعیدی پول پرداخت شده است و آن‌هم سرهنگ آریانا بود که در پاریس مبلغ صدهزاردلار آمریکا را دریافت نموده است.

1. طی روزهای 16 و 17 جولای، اویسی به ژنو سفر کرد تا با آیت‌الله حجّت، یکی از چهره‌های دینی برجسته در قم و نیز تعدادی از همراهانش دیدار کند. گفته می‌شود که حجّت ارتباط نزدیکی با آیت‌الله خمینی دارد، ولی به‌تازگی از اتفاقات اخیر ایران دلسرد و مأیوس شده است و تصمیم به ترک کشور گرفته است.

حجّت به بهانۀ درمان، به سوئیس سفر کرد و اکنون نیز درصدد است تا در لندن مستقر شود و جنبش ضد خمینی را رهبری کند. او مبلغ بیست‌هزار دلار آمریکا از اویسی دریافت کرد تا بتواند هزینه‌های زندگی در لندن را تا زمان شکل‌گیری جنبش تأمین کند. وی همچنین قبول کرد که اویسی را با برخی چهره‌های دینی در ایران مرتبط سازد. پس‌از این ملاقات، همراهان حجّت به ایران برگشتند.

در طول جلسۀ ژنو، حجّت به اویسی توضیح داد که یکی از دلایل دلسردی او از خمینی، سیاست‌های خمینی مبنی‌بر سرکوب هرگونه مخالفت با خود بوده است. حجّت یک بار به خمینی گفته بود که علی‌رغم عدم مخالفت با اعدام‌های سخت‌گیرانه، معتقد است نباید آن‌ها را عمومی کرد و اینکه آگاهی مردم از این کشتارها تصویر بدی از ایران در جهان اشاعه می‌دهد. خمینی در پاسخ به حجّت گفته بود افکارعمومی جهان برای او ارزشی ندارد و روند اعدام‌ها ادامه پیدا خواهد کرد. خمینی در ادامه توضیح داده بود که لطف و شفقت به‌معنای ضعف است و کشتن برای بقای انقلاب ضروری است.

حجّت همچنین گفت: «خمینی از فلسطینی‌ها برای ازبین‌بردن مخالفین خود در خارج از کشور استفاده کرده است و اسامی افرادی را که باید کشته شوند، به همراه پشتیبانی لازم برای اجرای این مأموریت، در اختیار آن‌ها قرار داده است.»

2. در 22 جولای، اویسی و یکی از همراهانش به دعوت انور سادات، به قاهره سفر کردند. اویسی پس‌از قاهره قصد دارد به هامبورگ برود تا در آنجا با فرزند آیت‌الله شریعتمداری دیدار نماید و حمایت فعال‌تری برای جنبش خود ازسوی شریعتمداری به دست آورد.

3. دریافت شد: [تاریخ از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

4. [مطالب مربوط به پخش اطلاعات از این قسمت حذف شده است.]

[1]. Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East File, Box 36, Subject File, Iran Cables and Press 7/80.

سرّی؛ [سطح دسترسی از طبقه‌بندی خارج نشده است]. همچنین برای ادارۀ اطلاعات و تحقیقات، آژانس اطلاعات دفاعی، مرکز ملی فرماندهی نظامی، آژانس امنیت ملی، ستاد شورای امنیت ملی، اتاق وضعیت کاخ سفید و مرکز ملی ارزیابی خارجی ارسال گردید.

منبع: - جلد - - صفحه