InternationalDocument
44305
گفتگو درباره ایران
موضوع سند
متن سند
یادداشت برای ثبت اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی (ترنر)[1]
واشنگتن، 3 سپتامبر 1980
موضوع:
گفت‌وگو با وزیر امور خارجه، 2 سپتامبر 1980
[محتوای غیرمرتبط با ایران از این قسمت حذف شده است.]
2. ما زمان زیادی را صرف ایران کردیم (وزیر سپس به من گفت: «تصور می‌کرده است که بررسی و مدیریت مواضع و نگرش ما درقبال ایران، در کمیتۀ هماهنگی ویژه به‌خوبی پیش می‌رفته است»). رونالد اسپیرز و من، نگرانی خود را از احتمال محاکمۀ گروگان‌ها ابراز کردیم. وزیر این‌گونه استدلال کرد که تصور داشته است که نشانه‌های خوبی وجود دارد که نشان می‌دهد احتمال وقوع این اتفاق کم است. وی این‌گونه ادامه داد که طی روزهای گذشته، چهار دفعه با ایرانی‌ها تماس داشته‌ایم که نشان از وجود خواستی برای آگاهی از موضع ایالات متحده درقبال مسئلۀ گروگان‌گیری است:
أ. یک ابتکار ازسوی رفسنجانی (اطمینان نداریم که او ایده‌پرداز باشد) مطرح شده است که براساس آن سوئد یا سوئیس (او به‌خاطر نمی‌آورد که دقیقاً کدام یکی بوده است)، موضع ما را به ایران منتقل می‌کند. وزیر گفت: «رئیس‌جمهور با پاسخ‌دادن به این پیشنهاد موافقت کرده است.»
ب. بهشتی امروز پیشنهادی را به آمریکا برای همان هدف ارائه کرد. او به خاطر نیاورد که این پیشنهاد ازطریق چه کسی دریافت شده است.
ج. او سپس به نامۀ ارسال‌شده برای رجایی، نخست‌وزیر اشاره کرد،[2] ولی مشخص نبود که آیا رجایی به این نامه پاسخ داده است یا خیر.
د. در پایان، موضوع پاسخ مجلس به نامۀ چندین نفر از اعضای مجلس نمایندگان آمریکا[3].
او اعتقاد داشت که اوضاع ایران امروز کمی متفاوت شده است؛ چراکه دولت درحال تکامل است و بدین‌ترتیب جایگاه شبه‌نظامیان متزلزل خواهد شد. بهشتی با زیرکی، قدرت را به دست آورده است و اکنون دربارۀ حل مسئلۀ گروگان‌گیری سخن می‌گوید. باید دید که آیا او از قدرتش برای این کار استفاده خواهد کرد یا خیر؛ ولی به‌طور کلی شرایط نسبت به ده ماه گذشته تغییر کرده است.
من در پاسخ گفتم: «معتقد هستم هنوز شاهد انباشتی از قدرت به‌شکلی قابل‌توجه در ایران نیستیم؛ اینکه خمینی واقعاً قصد تصمیم‌گیری دربارۀ موضوع گروگان‌گیری را ندارد؛ چراکه می‌ترسد حامیانش را از دست بدهد؛ اینکه مجلس بدون تأیید خمینی تصمیم‌گیری نمی‌کند و همچنین اینکه محاکمۀ گروگان‌ها تاکتیکی آسان است برای مجلس تا تأخیر ایجاد کند و از موضوع طفره برود.» من بازهم دیدگاه خودم را تکرار کردم که خمینی خواهان شکست و تضعیف رئیس‌جمهور آمریکاست و برای برآشفتن و ضربه‌زدن به وی، به‌سمت برگزاری محاکمه یا سایر راهکارها خواهد رفت. [علامت نشان‌دهنده سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
3. من این واقعیت را تشریح کردم که با سفیر اسپاین در آنکارا[4] درزمینۀ امکان انجام عملیات نجات در مرز ایران، مشغول همکاری هستیم. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
[محتوای غیرمرتبط با ایران از این قسمت حذف شده است.]
8. گفت‌وگوی ما دربارۀ [دوونیم سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]. بااین‌وجود، من نسبت به دو مسئله هشدار دادم: اول، به نظر می‌رسد که شوروی قصد دارد [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] (اگرچه ما از مکان آن اطلاع نداشتیم و اینکه آیا این مسئله بخشی از یک سناریوی کلی علیه ناتوست یا اینکه عملیات نظامی در بدترین شرایط است)؛ دوم، من نگران دامنۀ جاه‌طلبی آن‌ها در برنامه‌ریزی بودم؛ به‌ویژه [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]. موسکی کاملاً مردّد بود که شوروی بخواهد [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]. بحثی بین ما شکل گرفت دربارۀ اینکه آیا ازنظر شوروی، خطر این کار بیشتر از ورود به لهستان است یا خیر. [علامت نشان‌دهنده سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
[محتوای غیرمرتبط با ایران از این قسمت حذف شده است.]
استانسفیلد ترنر
[1]. Central Intelligence Agency, Office of the Director of Central Intelligence, Job 81B00112R: Subject Files, Box 15.
به‌کلی سرّی.
[2]. نک: سند 344.
[3]. نامۀ اعضای مجلس نمایندگان، مربوط به 2 جولای است؛ نک: سند 309. پاسخ مجلس که توسط سرویس اطلاعات پخش بخش خارجی (Foreign Broadcast Information Service) در 2 سپتامبر نقل شد، از کنگره می‌خواست تا «فوری دربارۀ آسیب‌های ناشی از اقدامات گذشتۀ دولت آمریکا و نیز دعاوی مشروع ایران، تحقیق صورت بگیرد و این کار اولویت اول باشد. بدین‌ترتیب ممکن است زمینه برای نیل به راه‌حلی برای پایان‌دادن به بحران هموار گردد.»
Carter Library, National Security Affairs, Brzezinski Material, Country File, Box 33, Iran Update 9/80.
برای آگاهی از واکنش اولیۀ رفسنجانی به نامه، نک: سند 329.
[4]. Ankara
تصاویر سند
