سند شماره

تحریم ایران

موضوع سند

متن سند

صورت‌جلسۀ جلسۀ کمیتۀ هماهنگی ویژه[1]

واشنگتن، 4 دسامبر 1979، 2:45ـ3:50 بعدازظهر

موضوع:

ایران

شرکت‌کنندگان:

معاون رئیس‌جمهور

وزارت امور خارجه

وزیر سایروس ونس

معاون وزیر کریستوفر

وزارت خزانه‌داری

وزیر میلر

وزارت دفاع

وزیر براون

معاون وزیر کلایتور

شورای امنیت ملی

گری سیک

رئیس‌جمهور

کاخ سفید

زبیگنیف برژینسکی

همیلتون جردن

جودی پاول

پلوید کاتلر

چارلز کیربو

دیوید آرون

ستاد مشترک نیروهای مسلح

رئیس جونز

سازمان سیا

دریابُد ترنر

صورت‌جلسه

رئیس‌جمهور با آغاز جلسه اظهار داشت که این جلسه از اهمیت بالایی برخوردار است. وی همچنین اضافه کرد که دوست دارد که اندیشۀ کنونی او درمورد اوضاع ایران مورد بازنگری قرار بگیرد. جدی‌ترین سؤال این است که چگونه باید وضعیت کنونی را مدیریت کرد؟ اوضاع داخلی خوب است و او نسبت‌به حمایت مردم آمریکا بی‌قرار و مشوش نبود. دغدغۀ وی خدشه‌دارشدن وجهۀ جهانی آمریکا بود.[2] دورانی که ما می‌توانستیم بدون کمک متحدین به کار خود ادامه دهیم، گذشته است. بریتانیا، آلمان، فرانسه و دیگران بایستی با این واقعیت مواجه شوند که باید یا فعالانه به کمک ما بیایند یا افول جایگاه ما را در جهان مالی نظاره‌گر باشند.

اگر دشمنان بالقوه ببینند که هدف مشترک ما دچار تزلزل شده است، با یکدیگر متحد می‌شوند. به‌دلیل ترس از عصبانی‌کردن ما، شوروی تاکنون به‌عنوان یک حامی ظاهر شده است؛ اگرچه به‌تازگی گزارش‌هایی از برخی اظهارنظرهای مطبوعاتی نامناسب به ‌دست ما رسیده است.

حوادث لیبی و کویت اسفناک بودند و عربستان سعودی برای اولین بار، خاطر رئیس‌جمهور را با یک اختلال داخلی جدی که در این کشور پیش آمد، مکدر کرده است.[3] افکارعمومی مردم جهان تاکنون در طرف ما بود، ولی خطر کاهش چنین حمایتی درحال افزایش است. لوپز پورتیلو[4] از مکزیک منتقد اقدامات اقتصادی ما بوده است.

التماس‌کردن به دیگران کمکی نمی‌کند. ما باید عمل‌گرا باشیم و منافع دیگر کشورها در ایران را نیز مادامی که در کنار ما هستند، مدنظر قرار بدهیم. برای مثال اگر اشمیت[5] بود، تلاش می‌کرد تا جایی که ممکن است خارج از این شرایط بماند؛ ولی اگر اشمیت قرار بود بین روابط آلمان با ما در حوزه‌های اقتصادی، نظامی و سیاسی یکی را برگزیند، چراکه با منافع موقت آن‌ها در ایران در تضاد بودند، آمریکا را انتخاب می‌کرد.

برخی از موضوعات اقتصادی باید به نقطۀ بحرانی برسند. اگر ما نمی‌توانیم به دیگران وابسته باشیم، رئیس‌جمهور می‌خواهد از این مسئله باخبر باشد. ایشان می‌خواهند مطمئن شوند که وضعیت کنونی خمینی را آزار می‌دهد. او معتقد است که خمینی از تجارت ادامه‌دار و حضور دیپلماتیک سود می‌برد. حضور نیروهای دریایی ما عاملی کلیدی در عدم تمایل او برای آسیب‌رساندن به گروگان‌ها بوده است.

ما باید محتاطانه عمل کنیم؛ نه اینکه به‌گونه‌ای بتازیم که سبب شرمساری ما شود. نباید هیچ گزینۀ صلح‌آمیزی را کنار بگذاریم، اما باید متحدین را در گروه خود حفظ کنیم که البته این‌گونه نیستند. رئیس‌جمهور نقطه‌نظرات خود را درخلالِ نکاتی که روزانه دربارۀ صورت‌جلسات کمیتۀ هماهنگی ویژه می‌گوید، تبیین کرده است.

هنوز هیچ زمان‌بندی برای اقدامات بعدی تعیین نشده است. چیزی که ایشان از آن هراس داشتند این بود که وضعیت کنونی بر مبنایی دائمی بنیان شود. حمایت داخلی تا ابد ادامه پیدا نمی‌کند. او به‌عمد از انجام برخی اقدامات عقب نشست تا بتواند آن‌ها را برای روز مبادا حفظ کند.

ما نمی‌دانیم که آیا آن‌ها گروگان‌ها را منتقل کرده‌اند یا خیر. زمان آن رسیده است تا سه متحد اصلی اروپایی خود را از گزینه‌هایی که در آینده انتخاب خواهیم کرد، آگاه سازیم. درنهایت ما بایستی ازطریق تحریم‌های فصل هفتم و تجارت به‌وسیلۀ متحدین با ایران، مرزبندی انجام بدهیم. خوب است که از نگرش آن‌ها باخبر شویم.

رئیس‌جمهور ترسی از شنیدن پاسخ منفی نداشت، البته به این شرط که موضع ما صحیح باشد و دلایل خوبی هم داشته باشیم. ما تلاش کردیم تا به راه برون‌رفت از این موضوع برسیم، اما هیچ انعطافی ازسوی خمینی به‌جز آزادی سیزده گروگان ندیدیم.[6] در آن مورد، او تنها زنان و سیاه‌پوستان را انتخاب کرد تا چنددستگی در کشور ایجاد کند. ما باید مکانی برای رفتن شاه بیابیم.

دکتر برژینسکی پیشنهاد کرد که در بخش اول و اعظم جلسه، ابتدا دربارۀ گام‌های اقتصادی، سپس وضعیت مذاکرات سیاسی و بعداز آن، درمورد تحریم‌های مضاعف ضد دیپلمات‌های ایرانی، بحث و تبادل‌نظر صورت بگیرد. ما همچنین باید دربارۀ پاسخ به مکزیک بحث کنیم. در موضوعات اقتصادی، وزیر میلر می‌تواند از اقدامات همگانی احتمالی، روند صدور حکم دادگاه در لندن و نیز مشکلات ویژه‌ای که با فرانسه وجود دارد، سخن بگوید.

وزیر میلر اظهار داشت که خبرهای خوبی دارد. پرونده‌ای که دررابطه‌با سیتی‌بنک لندن بود، منتج به یک گام حقوقی مهم گردید. قاضی این‌گونه حکم کرد که همۀ این پرونده‌های مجزا بایستی یکی شوند و اینکه موضوع آن‌ها آن‌قدر حیاتی هستند که نیاز دارند تا مقدماتشان به‌صورت کامل فراهم شود. او تصمیم داشت تا روند بررسی پرونده‌ها را به بعداز عید پاک موکول کند. این دادرسی غیرعلنی بود. او می‌خواست تا در مداخله در پرونده، منافع آمریکا تضمین شود. ما مشاوران حقوقی در لندن داریم و درحال آماده‌شدن برای ارائۀ یک پاسخ هستیم. بانک مرکزی ایران هیچ مخالفتی نشان نداده است. هدف ما باید پایبندی به آن تقویم زمانی باشد.

رئیس‌جمهور گفت که این بهترین خبری بود که شنیده است. او سؤال کرد که آیا پرونده در زمان عید پاک آمادۀ بررسی می‌شود؟

آقای کاتلر در پاسخ گفت که چنین کاری انجام خواهد شد و روند موضوع تا عید پاک بعدی هم به طول خواهد انجامید. این یک شروع بسیار خوب بود.

وزیر میلر اظهار داشت که پرونده‌های مربوط به نیویورک را بررسی نخواهد کرد. اولین حوزه فرانسه بود؛ جایی که ایرانی‌ها به‌دنبال حکمی الزام‌آور برای انتقال دارایی‌ها بودند. مقامات کشور ما تلاش دارند تا این کار را به تعویق بیندازند؛ به این بهانه که موضوع بسیار مهم است؛ بنابراین به مشورت نیاز دارد. آیا سفیر باید با نخست‌وزیر دیدار کند؟ (پاسخ رئیس‌جمهور مثبت بود.) اکنون می‌توانیم به نظر دادگاه بریتانیا اشاره کنیم که گفته بود این پرونده یک مورد عادی تجاری نیست.

رئیس‌جمهور از موضع ولکر پرسید.

وزیر میلر در پاسخ، موافقت خود را اعلام کرد؛ به‌ویژه از زمانی که مشخص شد خالی‌کردن حساب توسط ایرانی‌ها دست بانک‌های ما را در پوست گردو خواهد گذاشت.

رئیس‌جمهور اظهار داشت که باید این مسئله را با بانک‌های آلمان در میان بگذارد. وزیر میلر سپس به موضوع همکاری چندسویه اشاره کرد. در گام اول باید دستورالعمل‌هایی برای مقابله با قصور در پرداخت بدهی تعبیه شود تا آن‌ها بتوانند از حقوق خود درمقابل ایران دفاع کنند. در این کار تنها بانک‌های آمریکا نباید دخیل باشند. این کار آسان‌ترین اقدام ممکن است. چنین کاری نیازمند به تصمیم‌گیری دولت‌ها برای وضع تحریم نیست و بسیار مؤثر است و به تقویت دلار نیز کمک خواهد کرد. اگر چنین روندی توسط آلمان، ژاپن و دیگران اجرایی شود، ایران برای یافتن کشوری برای واریز پول‌های خود، با مشکل مواجه می‌گردد و بنابراین وادار می‌شود تا از دلار استفاده کند.

رئیس‌جمهور پرسید که چه‌چیزی سبب می‌شود ایرانی‌ها ما را منزوی نکنند؟ چراکه آن‌ها روابط بسیار خوبی با تمامی کشورها دارند.

وزیر میلر این‌گونه پاسخ داد عامل الزام‌آور پانزده‌میلیارد دلار تعهد و نیز این واقعیت که پول‌های آن‌ها به‌شکلی در کشورهای مختلف پخش شده است که بدون واردساختن پول به آمریکا، با مشکلات عدیده‌ای برای پاسخ به دعاوی حقوقی مواجه خواهند شد. این گزینه، یعنی طرح این خواسته که دیگران با ارزی غیر از دلار به آن‌ها پول پرداخت کنند و ارائۀ پیشنهاد طعمه‌گونه مبنی‌بر واریز پول جدید به بانک‌های تعاونی، آنچه که آن‌ها مشغول انجامش هستند را دشوارتر می‌سازد؛ این کار دست‌کم آن‌ها را برای یک یا دو ماه متوقف خواهد کرد.

وزیر ونس پرسید که آیا باید با ایتالیا، هلند و کانادا نیز وارد مذاکره شویم؟

وزیر میلر این‌گونه توضیح داد که این وام‌ها، زنجیره‌ای را بین تعداد زیادی از بانک‌ها تشکیل داده‌اند. اگر بازپرداخت وام الف الزامی شود، به‌تبع، وام ب و دیگر وام‌ها نیز همین‌گونه خواهند شد. اعلام قصور در پرداخت وام توسط بانک صادرات ـ واردات تا حدی این فرایند را تسریع می‌کند، ولی نه زیاد؛ چراکه این روند پیش‌تر نسبت‌به بیشتر وام‌های پرداخت‌شده توسط آمریکا آغاز شده است.

وزیر براون یادآور شد که راهکار این است که بانک‌های کشورهای دیگر را نیز دخیل کنیم.

رئیس‌جمهور پرسید که آیا این کار نیازمند به اقدام ازسوی رؤسای جمهور کشورهاست؟

وزیر میلر در پاسخ اظهار داشت که بستگی به کشور دارد. بانک‌ها در فرانسه دولتی هستند؛ ازاین‌رو مسئله به دولت مرتبط می‌شود، ولی در آلمان بانک‌ها خصوصی هستند. به‌هرحال، این کار نیازمند به تصمیم‌گیری رؤسای‌جمهور کشورهاست؛ چراکه بدون چنین تصمیم سیاسی، بانک‌ها به انجام این کار تن نمی‌دهند. این یک تصمیم حقوقی نیست، بلکه یک سیاست است. گرفتن چنین تصمیمی آسان نیست. او پیشنهاد کرد که کار به‌صورت گام‌به‌گام پیش برود.

ابتدا ما باید ازطریق نمایندگانی با دستورات مکتوب با مشاورین مختلف ارتباط برقرار کنیم. آن‌ها باید مختصر باشند؛ نه اینکه به تمامی جوانب و امکان‌های موجود بپردازند. این کار نسنجیده است تا زمانی که ما بتوانیم شرایط را فراهم سازیم. نمایندگان وزارت خزانه‌داری و امور خارجه باید این هفته به بریتانیا و فرانسه بروند و تیم دیگر نیز به آلمان و سوئد سفر کنند. سفر آن‌ها باید ازطریق یک پیام ازسوی رئیس‌جمهور اعلام شود.

دکتر برژینسکی پرسید که آیا این پیام باید حاوی پیشنهاد وضع تحریم‌های اقتصادی باشد؟ ما در این گام اولیه، مهمات زیادی از دست خواهیم داد.

وزیر میلر گفت که پیام شدیداللحن‌تر باید توسط ونس منتقل شود؛ کسی که برای شرکت در نشست ناتو به اروپا خواهد رفت.

وزیر ونس موافقت خود را اعلام کرد.

رئیس‌جمهور نیز ضمن اعلام موافقت، یادآور شد که ونس باید یک یا چند ساعت با هرکدام از آن‌ها دیدار داشته باشد. آن‌ها باید از جدی‌بودن اوضاع و حساسیت ما نسبت‌به بی‌میلی آن‌ها برای کمک آگاه شوند. در نامۀ رئیس‌جمهور باید قید شود که ونس در آینده سفری به این کشورها خواهد داشت.[7]

دکتر برژینسکی اظهار داشت که ونس باید به این نکته اشاره کند که تنها راه جایگزین برای اقدامات چندسویۀ اقتصادی، اقدام یک‌جانبه ازسوی آمریکاست.

وزیر ونس گفت که پیامدهای تحریم بسیار جدی هستند. ما باید به انعکاس آن در جهان عرب بیندیشیم. واکنش آن‌ها ممکن است با سطح بالایی از خشونت همراه باشد. این کار به‌عنوان قشون‌کشی جهان مسیحیت علیه جهان اسلام قلمداد خواهد شد.

وزیر میلر معتقد بود که پیامدهای جدی برای ادامۀ روند فروش نفت وجود دارد.

آقای کاتلر پرسید که آیا ازنظر حقوقی امکان اعلام تحریم وجود دارد یا خیر.

وزیر ونس این‌گونه اظهار داشت که راه‌حل جایگزین وضع تحریم ازطریق سازمان ملل است. در این روش، تنها غرب دخیل نیست؛ بلکه تمامی جهان حضور دارند، البته امکان وتوی قطعنامه توسط شوروی نیز وجود دارد.

رئیس‌جمهور می‌تواند درخواست برای وضع تحریم و اقدام یک‌جانبه ازسوی متحدین ما را به‌صورت هم‌زمان مدنظر قرار بدهد. افکارعمومی به نفع ما کار خواهند کرد. او یادآور شد که سادات و کلارک آمادۀ اقدام بیشتر هستند، ولی دیگران چندان مطمئن نبودند.

وزیر ونس معتقد بود که بهتر است این فرمان را تغییر بدهیم. ما باید خواستار وضع تحریم‌های فصل هفتم شویم و از دیگران بخواهیم تا ما را در این راه همراهی نمایند. موضوع را در جلسۀ شورای امنیت به بحث بگذارید؛ به‌‌ویژه اگر حکم دیوان بین‌المللی نادیده گرفته شود.

دکتر برژینسکی گفت که دیدگاه وزیر ونس نکات مثبتی دارد. ما می‌خواهیم از منازعه بین اسلام و غرب جلوگیری کنیم. قصد ما این است که مسئولیت جمعی ایجاد کنیم و این کار ازطریق سازمان ملل محقق می‌شود، حتی اگر وتو در کار باشد که البته ابراز امیدواری کرد که شوروی از انجام آن اجتناب کند.

رئیس‌جمهور گفت که موافق یک بحث شش‌ماهه نیست که سبب می‌شود گروگان‌ها تا بعداز عید پاک در سفارت باقی بمانند.

دکتر برژینسکی گفت که می‌توانیم هفتۀ آینده موضوع وضع تحریم را در چهارچوب فصل هفتم پیش ببریم.

وزیر ونس اظهار داشت که اجازه می‌خواهم تا به‌صورت خلاصه، بیست گامی را که اکنون امکان‌پذیر هستند، بررسی کنم. برخی از این گام‌ها را پیش‌تر برداشته‌ایم و بقیه نیز درصورت خوب پیش‌نرفتن گفت‌وگوها کمک‌کننده هستند.

رئیس‌جمهور دوباره به موضوع تیم‌ها اشاره کرد و یادآور شد که آن‌ها باید به آن کشورها سفر کنند.

وزیر میلر گفت که زمان زیادی نداریم؛ چراکه فشار بر روی دلار روزبه‌روز بیشتر می‌شود. اروپایی‌ها سرسخت هستند و ازاین‌رو است که او بر روی اعزام تیم‌ها تأکید دارد.

دکتر برژینسکی این‌گونه جمع‌‌بندی کرد که این تیم‌ها به‌سرعت اعزام می‌شوند،[8] ونس اوایل هفتۀ آینده به سفر می‌رود و پیغام رئیس‌جمهور نیز فردا ارسال خواهد شد.

رئیس‌جمهور گفت که پیام باید حاوی خبر اعزام این تیم‌ها و نیز ونس باشد و نباید فشاری بر آن کشورها وارد آورد.

وزیر ونس یادآور شد که ما درحال پیشبرد روند کار ازطریق شورای امنیت هستیم. اکنون نیز سرنخ‌ها را کنار یکدیگر قرار می‌دهیم و امیدواریم که این کار منجر به آزادی گروگان‌ها شود.

رئیس‌جمهور پرسید که آیا باید در ایالات متحده مؤثرتر عمل کنیم تا بدین‌وسیله فشار بیشتری بر ایران وارد بیاید؟

دریابُد ترنر پیشنهاد کرد که می‌توان اتحادیه‌های صنفی سرتاسر جهان را برای پیوستن به اتحادیه‌های ما، در بایکوت روند حمل کالا به ایران ترغیب کرد.

وزیر میلر در پاسخ، این‌گونه اظهار داشت که تجارت ایران محصور است و تقریباً هیچ‌چیزی از آمریکا به ایران صادر نمی‌شود.

وزیر براون نیز موافق بود که ارسال کالا از آمریکا به ایران بسیار ناچیز است. مقداری غلات از ساحل غربی منتقل می‌شود.

دریابُد ترنر گفت که گام دیگر این است که کشتی‌های نیروی دریایی تمام کشتی‌هایی را که به‌سمت ایران در حرکت هستند، بازرسی کنند. این کار مداخله در روند انتقال کالا نیست، ولی سبب بالارفتن تعرفۀ بیمه و افزایش نگرانی دربارۀ ارسال کالا به ایران خواهد شد.

وزیر میلر به این نکته اشاره کرد که بانک لویدز[9] پیش‌تر تعرفه‌های بیمه را چهار برابر و ایران را یک منطقۀ جنگی اعلام کرده است.

وزیر ونس اظهار داشت که ما باید فشار مضاعفی نسبت‌به مسئلۀ محاکمه وارد آوریم. ما نیازمند خواست مردم بیشتر ، برای توقف محاکمه هستیم.

آقای پاول یادآور شد که تلگراف‌های زیادی حاکی از این هستند که محاکمه برگزار می‌شود. این موضوع امروز بسیار حائز اهمیت است و به‌سرعت منجر به انفجار می‌شود.

وزیر ونس گفت که ما باید به کشورهای مختلف سفر کنیم و آن‌ها را هم دخیل کنیم.

رئیس‌جمهور گفت که این مسئله او را نگران می‌کند. ما باید متحدین خجل خود را وادار سازیم که بی‌پرده سخن بگویند. باید آن‌ها را آگاه کنیم که درصورت برگزاری محاکمه، ما چه عکس‌العملی نشان خواهیم داد. او می‌دانست که این گروه، خجل‌تر و ترسوتر از او هستند. ما باید با نه کشور جامعۀ اروپایی در این زمینه مرتبط شویم.

دکتر برژینسکی یادآوری کرد که پیش‌تر به آن‌ها اعلام کرده‌ایم که این کار را انجام خواهیم داد.

وزیر ونس اظهار داشت که سفیر سریلانکا ازسوی ایران یک تعهد برای انجام اقدام مثبت دریافت کرده است و پیشنهاد داده است که به همراه نمایندۀ دبیرکل سازمان ملل به تهران سفر کند. وزیر اطمینان نداشت که آیا سفیر موضع‌گیری قطب‌زاده را بزرگ‌نمایی کرده است یا خیر. ما همچنین می‌توانیم خواستار تحریم ارسال تجهیزات نظامی شویم. او می‌تواند این کار را حتی زمانی که خارج از کشور است و نیز هم‌زمان با ارتباط‌گیری با پاکستان، ترکیه و دیگرانی که به آن‌ها پیشنهاد شده است، انجام بدهد.

دریابُد ترنر گفت که یک هیئت پاکستانی قرار است به‌زودی به ایران سفر کند.

وزیر براون اظهار داشت که در آینده‌ای نزدیک، با ترک‌ها دیدار می‌کند و مسئله را با آن‌ها در میان می‌گذارد.

وزیر ونس معتقد بود که ما باید پرونده را در دیوان بین‌المللی پیش ببریم. این دیوان روز جمعه یا دوشنبه (7 یا 10 دسامبر) جلسه خواهد داشت. به‌علاوه، هم‌زمان باید به تلاش‌ها ازطریق سازمان ملل، سازمان آزادی‌بخش فلسطین و دیگر کانال‌ها، برای آزادی گروگان‌ها ادامه دهیم. نمایندۀ دبیرکل سازمان ملل باید امشب یا فردا به تهران برود. شاهزاده فهد از عرفات خواسته است تا به تهران سفر کند. ما با عرفات در تماس بوده‌ایم. امروز از بیروت با او تماس برقرار کردیم. عرفات از انجام هرگونه اقدامی قبل‌از اطمینان از نتیجه‌بخش‌بودن هراس دارد، ولی فهد گفته است که اگر نیاز باشد، او را به‌زور سوار هواپیما می‌کنیم.

همچنین، تلاش‌های میانجیگری ازسوی اسد در سوریه و دمیرل[10] در ترکیه نیز امکان وقوع دارند. اگر آن‌ها برای رفتن قانع شوند، هیچ‌چیزی را از دست نخواهیم داد؛ اگرچه او چدان نسبت‌به چشم‌انداز این کار خوش‌بین نبود. ضیاء، رئیس‌جمهور پاکستان، خواستار گفت‌وگو با سفیر ما در این رابطه شده است. آیا باید موافقت کنیم؟ (رئیس‌جمهور پاسخ داد: بله! حتماً.) همچنین ما درحال کار بر روی رفتن شاه از کشور هستیم. تحریم‌های فصل هفتم نیز در اختیار هستند. این‌ها گام‌هایی هستند که ما باید برداریم.

رئیس‌جمهور از همه نظرخواهی کرد.

معاون رئیس‌جمهور معتقد بود که با اتمام مناسبت‌های دینی و نیز پشت‌سرگذاشتن همه‌پرسی قانون اساسی، اگر قرار به ایجاد تغییری باشد، باید به‌زودی شاهد آن باشیم. زمان ما تقریباً با سرعت زیادی درحال اتمام است. باید راهی پیدا کنیم ـ ازطریق عرفات به قطب‌زاده و سپس خمینی ـ که به آن‌ها بگوییم که پایان کار فرارسیده است. ما سی روز است که خویشتن‌داری به خرج داده‌ایم. باید بدانیم که آیا آن‌ها قصد انجام کاری را دارند یا خیر. باید بدانیم که آیا یک برهۀ شش‌ماهۀ دیگر در کار است یا خیر. اکنون ما خود را در میانۀ یک برهه وقفه، کاملاً متفاوت از قبل می‌بینیم.

آقای جردن این‌گونه گفت که ساده‌ترین کار برای ایرانی‌ها این بود که هر روز صبح بگویند تا فردا صبر می‌کنند. طولانی‌کردن این شرایط، مطلوب آن‌هاست. آن‌ها توجه افکارعمومی جهان به شکایات و دعاوی خود را حفظ می‌کنند و بهای زیادی هم برای این کار نمی‌پردازند.

آقای پاول قصد داشت موضوع جدیدی را مطرح کند. اگر آن‌ها رنجی را تحمل نکنند و شرایط کنونی را نیز حفظ کنند، آیا باید اوضاع را تشدید کنیم؟ آیا باید چند روزی صبر کنیم و درعین‌حال برای شعله‌ورساختن شرایط آماده شویم؟ ما به‌دنبال چه وجهه‌ای هستیم و چه مدت می‌خواهیم در چنین بازۀ زمانی جدید بمانیم؟ برخی مردم انتظار دارند که در چند روز آینده، گره‌گشایی صورت بگیرد. تنها چند روز فرصت است که ببینیم آیا تغییری رخ می‌دهد یا خیر.

رئیس‌جمهور اظهار داشت که نمی‌توانیم بنشینیم و نظاره‌گر باشیم که وضعیت کنونی خود را تثبیت و ابدی کند. تاکنون ما توازن را در اقدامات خود حفظ کرده‌ایم. در چندین مورد با خوش‌شانسی در لحظات آخر، اقدام لازم را انجام داده‌ایم و به هدف رسیده‌ایم. باید متحدین را با خود همراه سازیم یا خود مؤثرتر عمل کنیم.

او معتقد بود که در چند روز گذشته، حمایت رسیده از متحدین ما کاهش پیدا کرده است؛ بنابراین از این واهمه داشت که دشمنان ضعف ما را ارزیابی کرده باشند و بدین‌ترتیب با یکدیگر متحد شوند. ما نمی‌توانیم منتظر بمانیم که گروگان‌ها شش هفته یا شش ماه دیگر نیز در اسارت بمانند.

آقای جردن به این نکته اشاره کرد که ما امیدوار بودیم که نتیجۀ همه‌پرسی قانون اساسی سبب بحرانی‌شدن اوضاع شود. به نظر او هیچ گزینه‌ای به‌جز آزادساختن گروگان‌ها وجود ندارد.

وزیر ونس گفت که ما از پاسخ مردم آگاهی نداریم و نمی‌توانیم از یک نتیجۀ مثبت مطمئن باشیم. یک نفر که به‌تازگی از تهران آمده، در آنجا با قطب‌زاده و دیگران ملاقات کرده است.[11] براساس اظهارات وی، قطب‌زاده به‌شدت خواستار یک توافق است. شورای انقلاب نیز خواهان توافق است، ولی آن‌ها نمی‌توانند بر خمینی و دانشجویان تأثیر بگذارند. شورای انقلاب صددرصد مخالف برگزاری محاکمه است و محاکمه‌ها نیز برای آن‌ها شکست محسوب می‌شود. ممکن است مشخص شود که گفت‌وگوها به بن‌بست رسیده است.

رئیس‌جمهور گفت که آن‌ها باید بدانند که ما تا ابد نمی‌توانیم در این راه باقی بمانیم. درحال‌حاضر هیچ بحران فوری وجود ندارد. ما نباید امروز وارد عمل شویم. باید خود را تقویت کنیم.

(در این زمان، جلسه تنها با حضور اعضای قانونی شورای امنیت ملی ادامه یافت.)

[1]. Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Office File, Box 2, NSC Meeting #023 held 12/4/79.

به‌کلی سرّی؛ حساس. جلسه در اتاق کابینۀ کاخ سفید برگزار شد.

[2]. نک: سند 81.

[3]. برای حوادث لیبی، نک: سند 77؛ برای نابسامانی در عربستان که احتمالاً حمله به مسجدالحرام است، نک: سند 43.

[4]. Lopez Portillo

[5]. Schmidt

[6]. نک: سند 35.

[7]. برای مشاهدۀ پیش‌نویس نامه، نک:

Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Office File, Box 17, SCC Meeting #219 held 12/5/79.

[8]. کوپر و سالومون در روزهای 6 و 7 دسامبر به بُن، زوریخ (Zurich) و برن (Bern) سفر کردند. کارسول و وست نیز در همین تاریخ به لندن، رم و پاریس رفتند.

Memorandum from Vance to Carter, December 5; Carter Library, Plains File, Box 15.