InternationalDocument
43526
بررسی نیروهای تسخیر کننده سفارت
موضوع سند
متن سند
یادداشت اطلاعاتی تهیه‌شده توسط سازمان سیا[1]
واشنگتن، نوامبر 1979
ایران: نیروهایی که سفارت آمریکا در تهران را تسخیر کرده‌اند.
[علامات نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی موضوعات از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
خلاصه
گزارش‌های متناقضی دربارۀ ترکیب نیروهای تسخیرکنندۀ سفارت ایالات متحده در تهران وجود دارد. سازمان اصلی مسئول این کار، احتمالاً «موحدین مسلمان» بودند. گروهی متشکل از مبارزین مسلمان که وفاداری خود را به آیت‌الله خمینی اعلام کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد به‌شدت تحت‌تأثیر چپ‌گراهایی قرار دارند که وفاداری‌شان به خمینی، بی‌شک تنها برای حفاظت از خود است. چپ‌گراها در این گروه ارتباطاتی با یک سازمان فلسطینی رادیکال دارند [دو سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است].
سخن‌گوی این گروه در امتناع از انجام هرگونه مصالحه که متضمن استرداد شاه به ایران برای «محاکمه» نباشد، مصمم است. اگر خمینی از مبنایی برای مذاکرات غیر از بازگشت شاه حمایت کند، در آن صورت، تفاوت‌های نهفتۀ ایدئولوژیک میان اشغال‌کنندگان سفارت منجر به ایجاد اختلاف و تفرقه بین آن‌ها و سردرگمی نسبت‌به سیاست‌گذاری خواهد شد؛ بااین‌حال، اگر خمینی دستور آزادی گروگان‌ها را صادر کند، بعید است که گروه این کار را انجام ندهد. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
درظاهر، گروهی 150 تا 200نفره سفارت آمریکا را تسخیر کرده است. همچنین گزارشها درمورد اقدامات امنیتی ازجمله شیفت‌های نگهبانی افراد مسلح به سلاح سبک در داخل و خارج سفارت، حاکی از این است که آن‌ها از سازمان‌دهی خوبی برخوردار هستند. گروگان‌ها، دست‌کم در سه ساختمان مجزا در محوطۀ سفارت، تقسیم شده‌اند و گویا ارتباط خوبی بین آن‌ها و دانشجویان وجود دارد. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
[تصویر شماتیک تهران در این قسمت حذف شده است.]
اشغال سفارت
در روز 4 نوامبر، گروهی که خود را «دانشجویان پیرو خط امام» معرفی می‌کردند، سفارت آمریکا در تهران را تسخیر کردند. این حادثه در راستای روندی بود که غالباً بعداز به‌قدرت‌رسیدن خمینی در فوریه گذشته در ایران تکرار شده است؛ یعنی گروه‌هایی که اقداماتی را به‌نمایندگی از خمینی و با اتکا به سیاست‌های او انجام می‌دهند. [سه‌ونیم سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
اگرچه براساس گزارشها اعضای نیروهای اشغالگر، مجهز به سلاح‌های سبک هستند، ولی ورود اولیه به سفارت به‌شکل یک تظاهرات اعتراضی بوده است تا یک حملۀ مسلحانه. گفته شده است که حدود 400 تا 500 نفر در وهلۀ اول، به ساختمان سفارت وارد شدند. ظاهراً تعداد آن‌ها، بعداز آن زمان، به 150 تا 200 نفر کاهش پیدا کرده است. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
گروهی که سفارت را اشغال کرده‌اند، سازمان‌دهی خوبی دارند. حدود بیست تا سی نیروی محافظ، خارج از ورودی‌های سفارت حضور دارند که بعضی از آن‌ها مجهز به بی‌سیم (واکی‌تاکی) هستند تا جمعیت تظاهرکنندگان ضدآمریکایی در خیابان را کنترل کنند.
پنج یا شش نفر از این محافظان، خارج از ورودی اصلی و سه یا چهار نفر، در هرکدام از ورودی‌های دیگر هستند و یا با تعدادی خودروی جیپ مشغول گشت‌زنی در اطراف سفارت هستند. با توجه به شنیده‌ها، آن‌ها مسلح به سلاح ژ3 هستند. پست‌های نگهبانی در ساختمان‌هایی که دست‌کم در شعاع یک‌کیلومتری سفارت قرار دارند، ایجاد شده است. براساس گزارش رسیده، گروهی خارج از فضای سفارت حضور دارند تا درصورت نیاز، به کمک نیروهای اشغال‌کننده بیایند. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
داخل سفارت و بعداز ورودی‌ها که قفل و زنجیر شده‌اند، بیست تا سی نفر در پارکینگ حضور دارند. این محافظان نیز سلاح سبک مانند ژ3، مسلسل، نارنجک‌انداز و نارنجک دستی در اختیار دارند. چراغ‌ها در شب، محوطۀ سفارت و ساختمان‌های مجاور آن را روشن نگه می‌دارند.
علی‌رغم حضور محافظان مسلح و تظاهرات روزانۀ خارج از سفارت، فضای داخلی سفارت گویا آرام است و گروه‌هایی از افراد اشغال‌کننده که تعدادشان به شصت نفر هم می‌رسد، نوبت‌به‌نوبت در ساعات مشخص به اقامۀ نماز می‌ایستند. ارتباط بین گروگان‌ها و مأمورین گماشته‌شده برای آن‌ها خوب به نظر می‌رسد. گروگان‌ها که دست‌کم در سه ساختمان جدا در سفارت نگهداری می‌شوند، به غذا و برخی کتاب‌های کتابخانۀ سفارت دسترسی دارند. هیچ گزارشی از اعمال خشونت علیه آن‌ها نرسیده است. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
ترکیب نیروهای اشغال‌کننده
اگرچه نقل‌های متناقضی دربارۀ این نیروها وجود دارد، اما گروه اصلی در این قضیه «موحدین مسلمان» هستند؛ گروهی متشکل از مبارزین مسلمان وفادار به آیت‌الله خمینی که چند سال پیش ایجاد شد. به‌تازگی چپ‌گراها در این گروه نفوذ کرده‌اند و گفته شده است که نزدیک به 50 درصد اعضای کنونی آن را به خود اختصاص داده است و تأثیرگذاری بالایی در سیاست‌های گروه دارند.
در روز 9 نوامبر، وقتی اسناد داخل سفارت منتشر شد، سخن‌گوی این گروه بیانیه‌ای با رنگ‌وبویی چپ‌گرا خواند و به پیوست آن، تحلیلی دقیق و پخته ارائه کرد که نشان می‌داد که دست‌کم برخی از اعضای گروه مهاجم به سفارت، از تحصیلات دانشگاهی برخوردار هستند. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
سخن‌گوی گروه، با قاطعیت، هرگونه مذاکره برای مصالحه را که موضوع استرداد شاه به ایران برای «محاکمه» در آن مطرح نشود، رد کرد و تصریح نمود که آن‌ها دستور شورای انقلاب برای آزادی گروگان‌ها را تا زمان بازگشت شاه نخواهند پذیرفت.
اگر خمینی از مبنایی غیر از بازگشت شاه برای مذاکرات حمایت کند، در آن صورت، تفاوت‌های نهفتۀ ایدئولوژیک میان اشغال‌کنندگان سفارت منجر به ایجاد اختلاف و تفرقه بین آن‌ها و سردرگمی در سیاست‌گذاری خواهد شد؛ بااین‌حال، اگر خمینی دستور آزادی گروگان‌ها را صادر کند، بعید است که گروه این کار را انجام ندهند. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
مبارزین مسلمان را که براساس گزارشها، موحدین مسلمان تشکیل داده‌اند، ممکن است شاخه‌ای از «حزب‌الله» باشند: گروه‌هایی از افراطی‌های جوان مسلمان، بدون تحصیلات عالی و متعلق به طبقات پایین جامعه که در طول سال‌های 1967ـ1968 توسط گروه چریکی مجاهدین خلق سازمان‌دهی شده‌اند.
مجاهدین از حزب‌الله به‌عنوان وسیله‌ای برای جلب حمایت و جذب نیرو از میان مردم طبقات پایین که مخالف شاه بودند، بهره می‌بردند. گروه‌های حزب‌الله تشکیلات سازمانی ناقصی داشتند و عملیات محدود، مانند حمله به پلیس برای به‌دست‌آوردن سلاح را انجام می‌دادند. این گروه‌ها که اسامی مختلفی دارند، در طول سال گذشته، بیعت خود را با خمینی اعلام کردند و در اقداماتی ازقبیل حمله به تظاهرکنندگان مخالف با سیاست‌های خمینی مشارکت داشتند. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
کمیت و نوع سازمان‌دهی گروه‌هایی مانند مهاجمین به سفارت را به‌سختی می‌توان تعیین کرد. برخلاف دو گروه چریکی که در زمان شاه فعالیت داشتند ـ مجاهدین خلق و چریک‌های فدایی خلق ـ که یک ایدئولوژی منسجم تشکیلات به‌هم‌پیوسته و پروسه‌های امنیتی که آن‌ها را از فضای اجتماع جدا می‌کرد داشتند، گروه‌های مبارزین مسلمان سازمان‌دهی ازهم‌گسیخته‌تر داشتند و بیشتر گرایش به حضور در اجتماع، جلب حمایت خانواده‌های اعضا و تشکیل جلسات موردی و بدون برنامه‌ریزی قبلی دارند. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
می‌توان گفت که افراد چپ‌گرایی که در میان اشغال‌کنندگان سفارت حضور دارند، برای پیشبرد اهداف خود، با استفاده از چتر حمایتی وفاداری ظاهری به آیت‌الله خمینی در این گروه نفوذ کرده‌اند. خمینی در هجمه علیه جناح چپ، بسیار بی‌ملاحظه و قاطع عمل کرده است و گروه‌های چریکی چپ‌گرا که نقش بسزایی در سرنگونی شاه ایفا کردند، بعداز آن زمان مجبور به فعالیت مخفیانه و زیرزمینی شدند. [سه‌ونیم سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
نقش‌داشتن جبهۀ مردمی برای آزادی فلسطین
[یک پاراگراف (پنج‌ونیم سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
ما تصور نمی‌کنیم که جبهۀ مردمی برای آزادی فلسطین، فارغ از نقش آن در تسخیر سفارت، با مقامات دولت ایران همدست باشد. آیت‌الله خمینی و اطرافیانش دشمنی عمیقی با این نهاد و سایر گروه‌های رادیکال فلسطینی دارند. حتی دولت نخست‌وزیر بازرگان سوءظن بیشتری نسبت‌به فعالیت‌های فلسطینی‌های رادیکال در ایران داشت؛ البته نمی‌توانیم امکان این مسئله را نادیده بگیریم که سازمان آزادی‌بخش فلسطین، دست‌کم با برخی از انشعابات گروهی که سفارت را اشغال کرده‌اند، مرتبط است. این نهاد سال‌هاست که با چپ‌گراهای ایران ارتباط دارد. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
نقش سازمان آزادی‌بخش فلسطین
[یک‌ونیم سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.] بااین‌حال، رهبران سازمان آزادی‌بخش فلسطین، فوری برای جلب‌نظر آمریکا و جامعۀ بین‌المللی از درون این موقعیت شتافتند. آن‌ها بی‌شک معتقد هستند که کاهش میزان ممنوعیتی که برای ایجاد رابطه با واشنگتن داشته‌اند، یک پیروزی کوچک است و هدف اصلی بهبود چشمگیر در وجهۀ این سازمان خواهد بود، اگر بتوانند نقش یک میانجی را در آزادسازی گروگان‌ها ایفا کنند. [علامت نشان‌دهندۀ سطح طبقه‌بندی از طبقه‌بندی خارج نشده است.]
[1] .Carter Library, National Security Affairs, Office of the Chief of Staff, Jordan's Confidential Files, Box 35, Iran-CIA Reports, 11/79.
به‌کلی سرّی؛ [محدودیت دسترسی از طبقه‌بندی خارج نشده است]. یادداشت توسط [عنوان از طبقه‌بندی خارج نشده است] از کارگروه ایران آماده شده است؛ با همکاری افسر سازمان اطلاعات ملی، متصدی بخش خاور نزدیک و جنوب آسیا.
تصاویر سند
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!