سند شماره

گفتگوی گروگان های ایران با الجزایری ها

موضوع سند

متن سند

تلگرام وزارت امور خارجه برای سفارت در الجزایر[1]

واشنگتن، 22 ژوئن 1980، 1807Z

165006. موضوع: گفت‌وگوی گروگان‌های ایران با الجزایری‌ها

1. سرّی ـ تمام متن.

2. در گفت‌وگوهای شما با چهره‌های برجستۀ الجزایری پس‌از بازگشتتان، شاید تمایل داشته باشید نکات زیر را در توصیف نگرش‌های موجود در واشنگتن، درقبال بحران گروگان‌گیری مدنظر قرار بدهید:

- به نظر می‌رسد که سطح استیصال دوباره روبه‌افزایش است. پس‌از عملیات نجات که قرار بود تسکینی باشد برای حس غالب «کاری باید انجام شود» در جامعه، گویا مردم امید زیادی به اقدام مثبت و سریع مجلس ایران بسته‌اند.

هفته‌ها گذشته است و به نظر می‌رسد که ایرانی‌ها از همیشه به زمان بررسی این موضوع در مجلس نزدیک‌تر هستند. مردم همچنان صبور هستند، اما این نگرش درحال گسترش است که مقامات عالی‌رتبۀ ایران درصدد استفاده از گروگان‌ها در جهت تحقق اهداف سیاست داخلی خود بوده‌اند و سایر مسئولانی که خواهان پایان‌یافتن این بحران هستند نیز قدرتی برای انجام این کار ندارند. برایند این تصور نیز طبیعتاً خواست برای این است که ایالات متحده «باید اقدامی بکند».

- مطبوعات، رادیو و تلویزیون چندان به موضوع گروگان‌گیری نپرداخته‌اند که بخشی به‌دلیل اخبار کمی است که از ایران می‌آید و تا حدودی هم ناشی از تلاش دولت برای کنترل و مهار حس اضطراب و تشویش مردم است. این مسئله در رقابت‌های سیاسی اخیر نیز برجسته نشد.

- بااین‌وجود ماه بعد، جمهوری‌خواهان همایش رسمی خود را برگزار خواهند کرد و در ماه آگوست هم دموکرات‌ها گرد هم می‌آیند. آن موقع، رقابت کاملاً آغاز خواهد شد. مسئلۀ گروگان‌گیری بی‌شک پس‌از داغ‌شدن تنور رقابت‌های انتخاباتی، بر سر زبان‌ها خواهد افتاد؛ بنابراین تنها چند هفته فرصت داریم؛ چراکه پس‌از آن، مدیریت این موضوع در آمریکا بسیار دشوار خواهد شد.

- این تصور در محافل آگاه رواج یافته است که ایرانی‌ها موضوع گروگان‌گیری را کنار گذاشته‌اند و سرگرم رقابت‌های شدید دینی ـ سکولار برای به‌دست‌آوردن قدرت هستند. آمریکایی‌ها دلایل و شواهد زیادی را که نشان دهد که ایران درصدد برداشتن گام‌های مؤثر در راستای حل موفقیت‌آمیز بحران است، مشاهده نمی‌کنند.

آنچه درماندگی آمریکا را تشدید کرده است، نبود هرگونه اندیشۀ سازنده و تفصیلی در ایران دربارۀ چگونگی مدیریت و اجرای سناریویی برای آزادی گروگان‌هاست، به‌ویژه بدون حضور کمیسیون سازمان ملل و یا نهادهایی مانند آن در صحنه، برای یادآوری اهمیت پایان‌دادن به بحران به ایرانی‌ها و افزایش فشارها، در نظر بسیاری از آمریکایی‌ها، آن‌ها از این مسئله غافل شده‌اند.

- برخی از مقامات ایالتی و محلی در هفته‌های اخیر، اقدامات قانونی علیه ایرانی‌ها را در دستور کار قرار داده‌اند. این انعکاسی از حس خصومت عمومی است که از زمان بروز بحران علیه ایران شکل گرفته است. ایرانی‌ها نمی‌دانند که چه حجمی از احساس منفی نسبت به خود در میان مردم عادی آمریکا ایجاد کرده‌‌اند. این مسئله کمک می‌کند تا چرایی واکنش تند مردم را علیه حضور هیئتی از آمریکا در کنفرانس تهران درک کنیم.[2]

- پرداختن به موضوع گروگان‌گیری در این شرایط برای دولت آمریکا آسان نبوده است. قدرت مانور ما به‌خاطر احساسات مردم محدود شده است؛ بااین‌وجود، ما به‌تازگی برای اطمینان از اینکه رفتار خوبی با ایرانی‌ها در کشور می‌شود، دو اقدام را صورت داده‌ایم: اول، معافیت‌هایی را برای برخی از محدودیت‌های اعمال‌شده توسط ادارۀ خدمات مهاجرت و تابعیت درقبال دانشجویان ایرانی در نظر گرفته‌ایم؛[3] دوم، وزارت دادگستری در پرونده‌های حقوقی ورود کرده است تا از اعمال تبعیض علیه ایرانی‌ها در آمریکا توسط مسئولان محلی و ایالتی جلوگیری کند. امیدوار هستیم که شاهد واکنش‌های متقابلی ازسوی ایران باشیم.

- علی‌رغم وجود احساسات شدید در هر دو طرف، دولت ایالات متحده هنوز امیدوار است که بحران کنونی به‌‌شکلی عزتمندانه پایان یابد و راه را برای برقراری دوبارۀ روابط عادی با ایران هموار سازد. ما هیچ علاقه‌ای به مداخله در امور سیاست داخلی ایران نداریم و نیز قصد گرفتن انتقام پس‌از پایان ماجرا را نیز نداریم. ما می‌خواهیم ایرانی را ببینیم که می‌تواند یک نظام سیاسی باثبات را ایجاد کند که در برابر فشارهای خارجی یا داخلی اتحاد جماهیر شوروی می‌ایستد. نیل به چنین راهکاری برای مناقشۀ کنونی، به‌معنای این است که ما باید پیش‌از آنکه فرصت کنونی و صبر مردم به پایان برسد، به‌سرعت وارد عمل شویم.

- بی‌شک برخی مشکلات دوسویه وجود دارند که باید قبل‌از دستیابی به راه‌حل نهایی، درمورد آن‌ها با ایرانی‌ها گفت‌وگو کنیم. ما در هر زمان و از هر طریقی، آمادگی داریم که گفت‌وگوها را در این باره آغاز کنیم.

- واشنگتن مراتب قدردانی خود را از نقش‌آفرینی بی‌سروصدا، ولی سازندۀ الجزایر در طول این بحران، اعلام می‌دارد. الجزایری‌ها نه‌تنها در تحلیل بحران بسیار ژرف‌اندیش هستند، بلکه از ارتباطات و نفوذ بسیار زیادی در تهران نیز برخوردار هستند. ما تمایل داریم که آن‌ها را برای ادامۀ ارتباط بی‌سروصدا، در راستای نیل به یک راهکار فوری، ترغیب کنیم.

کریستوفر

[1]. Department of State, Records of David D. Newsom, Under Secretary of State for Political Affairs, Subject Files, 1978–1981, Lot 81D154, Iran NODIS Cables June 1980.

سرّی؛ فوری؛ غیرقابل انتشار. پیش‌نویس توسط پرکت آماده شده است.

[2]. نک: سند 291.

[3]. همان.

منبع: - جلد - - صفحه