سند شماره

پیام دولت ایالات متحده برای دولت ایران

موضوع سند

متن سند

پیام پیش‌نویس از دولت ایالات متحده برای دولت ایران[1]

واشنگتن، 4 آوریل 1980

من ازطریق تلفن، خلاصۀ گزارش[2] اوایل صبح شما را بشخصه به وزیر ونس منتقل کردم و او از من خواست تا از شما و سفیر برونر،[3] به‌خاطر پاسخ‌ها و تحلیل‌های به‌موقع قدردانی کنم. سپس متن کامل گزارش را به مشاور وزیر، ساندرز، تحویل دادم.

متعاقب گفت‌وگوها در وزارت امور خارجه، اجازه بدهید برداشت خود را از اوضاع در واشنگتن بیان کنم.

مردم آمریکا همچنان آمادۀ همراهی کامل در مجموعه‌ای از گام‌های متقابل، ازجمله انتقال مسئولیت گروگان‌ها به دولت و آزادی سریع آن‌ها هستند. آمریکایی‌ها دوست ندارند ایران را تحقیر کنند و بسیار مشتاق هستند که بحران به‌گونه‌ای حل شود که به‌تدریج بتوانند ارتباط جدیدی با ایران بر مبنای احترام متقابل و برابری ایجاد نمایند. آن‌ها دریافته‌اند که گزینۀ جایگزین می‌تواند برای ایران بسیار سخت باشد و به شوروی فرصت‌های بهتری در ایران ببخشد؛ ولی منافع کلان ایالات متحده اقتضا دارد که چنین اقداماتی درصورت ادامۀ سرسختی ایران دنبال شود.

آمریکایی‌ها می‌دانند که اعضای شورای انقلاب در تهران تلاش‌های زیادی برای تحقق روند سپردن مسئولیت گروگان‌ها به دولت، صورت داده‌اند، ولی به مرحله‌ای رسیده‌اند که تردید دارند آیا مقامات در تهران، توانایی عمل به گفته‌های خود را دارند یا خیر. به‌و‌اسطۀ فشارها در ایالات متحده که ریشه در ناتوانی چندبارۀ تهران برای عمل به وعده‌های خود دارد، دولت آمریکا چاره‌ای ندارد جز گرفتن تصمیمات قاطع، در آیندۀ بسیار نزدیک و نیز اعمال فشار بر سایر دولت‌ها برای پیروی از این گام‌ها.

هم‌زمان، گام‌هایی که برداشتن آن‌ها در 1 آوریل به تعویق افتاد، ممکن است آن‌ها را در مسیر حتی اقدامات شدیدتر قرار بدهد. اگر بحران ادامه پیدا کند، آمریکا وادار می‌شود تا اقدامات سخت‌تر را در دستور کار قرار بدهد که ناگزیر سبب بروز مشکل برای بسیاری از ایرانی‌ها خواهند شد. در این شرایط، آمریکایی‌ها باید کامل‌ترین درک ممکن را از اتفاقاتی که ممکن است در تهران بیفتد، داشته باشند.

من مانند بسیاری از همکاران آمریکایی خود، معتقد هستم که زمان آن رسیده است که شما دیداری فوری با بنی‌صدر داشته باشید و تحلیل بالا از نگرش‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در واشنگتن را به وی منتقل کنید. به نظر من، در اوضاع کنونی مهم و منطقی است که به بنی‌صدر بگویید که ایالات متحده باید دقیق بداند که برنامۀ او برای انتقال گروگان‌ها چیست. شما می‌توانید این نکته را که نظر بنده نیز هست، بگویید که آمریکایی‌ها در آستانۀ گرفتن تصمیم مهمی قرار دارند و برای آن‌ها ضروری است که بدانند بنی‌صدر چه برنامه‌ای دارد.

مهم است که شما تلاش کنید تا روز شنبه (5 آوریل) و قبل‌از جلسۀ شورای انقلاب و دانشجویان با خمینی که برای صبح شنبه برنامه‌ریزی شده است، بنی‌صدر را ملاقات کنید.[4]

[1]. Carter Library, Plains File, Box 7.

سرّی. ارسال‌شده ازطریق سوئیس، درظاهر به‌عنوان پیامی از سفیر سوئیس در واشنگتن، ریموند پرابست (Raymond Probst) برای لانگ. آرون در یادداشت گفت‌وگوی ارسالی برای کارتر در تاریخ 4 آوریل، نوشت: «به پیوست، پیام پیش‌نویس برای ایران که توسط سایروس تهیه شده است، تقدیم حضور می‌گردد. در این پیام، همۀ نقطه‌نظرات من بیان شده است.» در نسخه‌ای دیگر از این پیام، دست‌خطی ناشناس، این‌گونه نوشته است: «توسط رئیس‌جمهور شفاف گردید 1900».

Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East File, Box 32, Subject File, Iran [Retained 4/80].

ویلالون به پرکت گفت ایالات متحده باید پیامی قاطع ارسال نماید و مواضع خود را اعلام کند و نیز وخامت اوضاع را نشان دهد تا بدین‌ترتیب هر شک و تردیدی نسبت‌به تمایل این کشور برای حرکت روبه‌جلو، از بین برود. اگر پیام شفاهی است، او پیشنهاد کرد که ازطریق لانگ ارسال شود (یادداشت گفت‌وگو، 4 آوریل؛ همان).

[2]. نک: سند 239.

[3]. Brunner

[4]. سیک گفت وزارت امور خارجۀ ایران خواستار شفاف‌سازی این پیام شده است، ولی ایالات متحده در پاسخ اظهار داشته است که شفاف‌سازی دیگری در کار نیست.

Sick, All Fall Down, p338.

منبع: - جلد - - صفحه