انقلاب ایران و تأثیر آنها بر منافع آمریکا

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا در تهران

سری

به: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی. سی. - فوری

1358-03-18- 1979-06-08

متن سند

وقایع ایران و تأثیر آنها بر منافع آمریکا

سند شماره (32)

تاریخ: 8 ژوئن 1979 - 18 خرداد 1358

سری

از: سفارت آمریکا در تهران

به: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی. سی. - فوری

موضوع: وقایع ایران و تأثیر آنها بر منافع آمریکا

1- (تمام متن سری است)

2- در حالی که آماده هستم جانشین کاردار در این مأموریت بشوم در نظر دارم افکار و نظریات خود را با شما در میان بگذارم و در ابتدا باید به شما هشدار دهم که شاید این تجارب یک سال گذشته باشد که موجب تندی نظریات من شده است. با این وصف، بسیاری از همکاران دیپلماتیک (بجز ژاپنیها) و همکاران در سفارت اکثر با عقاید من در این زمینه ها موافق هستند.

3- وقایع سیاسی داخلی - - انقلاب ایران هنوز به پایان خط نرسیده است. بیش از 50 درصد احتمال دارد که درگیریهای

ص: 271

خشونت بار دیگری نیز به وقوع بپیوندد. اوضاع بسیار بحرانی است.

- - هیئت سیاسی به صورت گروههای سیاسی بسیار آشفته ای در آمده است و احتمالاً همکاری معنی داری در بین آنها پدید نخواهد آمد (که از شاخصهای ایران بشمار می رود).

- - گروههای متعددی در مورد قانون اساسی و ماهیت دولت به خمینی حمله ور شده اند. وقایع خشونت بار حتما رخ خواهد داد. لیکن به نظر من او در آینده نیز نیرومندترین قدرت سیاسی خواهد بود.

هنوز معلوم نیست که چه کسی جانشین وی خواهد شد تا بتواند با قدرت کافی به کنترل ملت بپردازد.

قدرت مطلقه در اختیار وی و گاردهای انقلابی و اجتماعات مسلح قرار دارد. در پلیس و واحدهای نظامی بهبود بسیار کمی به وجود آمده است.

- - ضد آمریکاگرایی در اینجا جنبه واقعی زندگی است و با جوششهای سیاسی احتمالاً افزایش خواهد یافت. به علت روابط ما با شاه ما هدف اصلی واقع شده ایم. چون این از خصوصیات اخلاقی پارسیهاست که همیشه گناه بدبختیهای خود را به گردن دیگران بیندازند.

- - «دولت» متشکل از افراد پاکی است که قدرتی در دست ندارند. آنها منتظر دستورات خمینی هستند که سیستم کمیته های انقلابی را دیکته می کند. بنابراین این دوگانگی قدرت و اختیارات بر همه سطوح دولتی، تجاری و فعالیتهای خصوصی تأثیر گذارده و موجب انحراف وزیران می گردد.

- - اقتصاد کاملاً آشفته و درهم و برهم است بخش اعظم مدیران خارجی و ایرانی فراری شده اند؛ تعدادی از آنها زندانی شده اند و بسیاری دیگر به علت مداخله کمیته های کارگری و انقلابی و کمبود مواد خام وارداتی قادر به انجام وظیفه نیستند. نظام بانکداری موقعیت خود را به طرز عمده ای بهبود بخشیده است. بیکاری همه گیر شده است. لیکن دلارهایی که از طریق نفت عاید می گردد برای پرداخت حقوق کارگران بیکار و تأمین مواد غذایی و از بین بردن کمبودهای غیر خوراکی که خودی نشان می دهند، وارد اقتصاد می گردند.

- - فشار تفرقه انگیز این کشور چند زبانه و دارای اقلیتهای گوناگون در حال حاضر در ترکستان، خوزستان و کردستان مشاهده می گردد. اوضاع در این نقاط وخیم تر خواهد شد و آذربایجان نیز نقطه بعدی خواهد بود.

4- دورنمای آینده ای که خمینی در آن باشد:

- - خمینی 79 ساله، خسته و از نظر سلامت در وضع چندان خوبی نیست. ولی سیاست کوتاه مدت ما باید بر این اساس باشد که فکر کنیم او تا مدتی بر سرکار خواهد بود. در واقع، فوت وی کشور را دستخوش آشوب بیشتری خواهد کرد. او تنها کسی است که می تواند اجتماع را از آشفتگی کامل برهاند.

- - او مردی است که می خواهد یک دولت کاملاً اسلامی استوار بر اصول قرآن و سنت اسلامی را در جهان پیاده کند. گاهی هم طوری صحبت می کند که گویی وی پیامبر منتخب خدا می باشد.

- - او متقاعد شده است که تنها او و «توده های »مردم این انقلاب را به وجود آورده اند و همانها می خواهند که یک کشور اسلامی به وجود آید. بنابراین او دست اندرکاران مدرنیزه کردن و دموکراسی را حقیر شمرده و مایل نیست مخالفین دموکرات را نیز در قدرت سهیم بداند.

- - او در میان افراطیون (اسلامی، چپگرا، ساف و غیره) محصور بود و حتی کابینه نیز توانسته است توجه وی را به خود جلب نماید. خلاصه اینکه امکان ندارد بتوان مستقیما وی را تحت نفوذ قرارداد.

ص: 272

- - خمینی در امور جهانی و نیازهای یک کشور مدرن، احساسات و اموری که موجبات نارضایتی جدی داخلی و بین المللی را فراهم می آورد سررشته ای ندارد.

- - نارضایتی (تنفر؟) وی از آمریکا بسیار واقعی است. او واقعا معتقد است که ما سعی داریم مداخله نموده و انقلاب را از بین ببریم.

5 - آینده نزدیک:

اگر پیش بینی من درست باشد که وی چهره مسلط جامعه در چند ماه آینده خواهد بود، باید گفت که آمریکا نمی تواند امید چندانی به ایران داشته باشد:

- - یک نظام دیکتاتوری واقعی پدید خواهد آمد که رهبران محافظه کار مذهبی با استفاده از ارعاب و توسل به دادگاههای انقلابی سعی خواهند کرد جناحهای مخالف را بترسانند. تمام اینها نیز به وسیله عدم کارایی دولتی، فردگرایی ایرانیها، فساد و مخالفت مستمر دیگر نیروهای سیاسی از قبیل چپها که به فعالیتهای سیاسی عادت کرده اند تشدید خواهد شد. این موضوع نیز سبب خواهد شد که گروههای ناراضی به تروریسم متوسل شوند.

- - روابط دیپلماتیک ما نیز بسته به خواست خمینی است و هر زمان امکان قطع آن وجود دارد.

احساسات ضدآمریکایی در همه جا رایج است و گاهی جان کارمندان ما را نیز به مخاطره می افکند. ما نخواهیم توانست به منابع مفید و مؤثر دسترسی داشته باشیم.

- - اقتصاد نیز به آرامی بهبود خواهد یافت. آینده فعالیتهای تجاری آمریکا، بجز در مورد صدور مواد مورد نیاز از قبیل مواد غذایی، بسیار محدود خواهد بود. تاجرانی که سعی دارند با استفاده از قراردادهای قدیمی به کار بپردازند، سعی دارند ادعاهای معتبر خود را جمع آوری نمایند و سرمایه گذاریهای مشترک نیز با مقامات متضادی روبه رو می شوند که برای شرکت و خودشان خطراتی به بار می آورد.

- - در صحنه بین المللی، ایران از نظر ما سازش ناپذیر است و حمایت خود را از نهضتهای انقلابی تندرو اعلام می دارد و سر منشأ عدم ثبات در منطقه به حساب می آید.

- - در این محیطی که بی ثباتی حادی در آن وجود دارد صنعت نفت نیز علیرغم تمایلات اقتصادی داخلی دچار وقفه خواهد گردید.

6- من در پیامی جداگانه در مورد وضع خودمان در ماههای آتی اظهار نظر خواهم نمود. اگر چند دقیقه وقت صرف کرده تحلیل مشاور سیاسی تامست تحت عنوان « در انتظار گودو به سبک ایران » را بخوانید (تهران 5932) خواهید توانست بیش از این پیام از آن استفاده کرده و نظریه درازمدتی را کسب نمایید.ناس

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 270