Post
37819
از: ونس
سری
به: نمايندگيهاي ديپلماتيك
1357-09-26- 1978-12-17
متن سند
سند شماره 330
سری
17 دسامبر 1978 - 26 آذر 1357
از: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی - 318062
به: نمایندگیهای دیپلماتیک
موضوع: گزارش وضعیت ایران، شماره 47، 17 دسامبر 78
1- تهران با مغازه های باز خارج از محدوده بازار روز آرام دیگری را پشت سر گذاشت.
بازار بسته بود و خاموشی معمولی شبانه نیز وجود داشت. چندین مورد آمریکاییان تهدید تلفنی شده اند اما اینگونه تهدیدات در این اواخر کاهش پیدا کرده است.
2- در اصفهان هنوز جو عمومی متشنج و ناخوشایند باقی مانده است. باندهایی از گروههای هوادار شاه ظاهراً با عدم دخالت پلیس به آتش افروزی های پراکنده و غارت مغازه ها در بازار دست می زنند و یا به شناسایی مخالفین اقدام می نمایند. اوباش هوادار شاه مردم را در خیابان به قصد گرفتن پول مورد تهدید و آزار و اذیت قرار می دهند. در این موقعیت ساکنین بیرون شهر از قبیل کشاورزان، کارگران صنایع فولاد و نظامیان دون پایه در فعالیت هایی که به نفع شاه انجام می شود، به کار گرفته می شوند. بعضی از واحدهای نظامی در حمله به مغازه ها مشارکت داشته اند. کشته ها و مجروحین تظاهرات اصفهان در 11 دسامبر توسط کنسولگری ما بالغ بر 940 تن برآورد شده اند که از این تعداد، 85 تن کشته شده اند. در ماه دسامبر در نزدیکی نجف آباد شهری کوچک با جوّ کاملاً ضدبهایی، تعدادی کشته شده اند که ممکن است بالغ بر 50 تن باشند.
3- در مشهد اغتشاشات و ناآرامی های بسیاری وجود داشته است. واحدهای نظامی به بیمارستانی که کادر درمانی آن در اعتصاب بودند یورش بردند و در این یورش سه دکتر و دو کودک جان خود را از دست دادند. با واکنشهای گسترده مخالفین، کنترل بیشتر نقاط شهر به دست گروههای ضدشاه افتاده است و همچنین واحدهای نظامی و پلیس در خیابانها حضور ندارند.
گزارش شده است دسته های وابسته به گروههای اسلامی مأمورین ساواک را در خیابانها شکار می کنند، که در بعضی از موارد به کشته شدن آنها منجر شده است.
4- ناآرامی هایی در قم گزارش شده است، اما جزییاتی در دسترس نیست. در تبریز تظاهرات و ناآرامی های جزیی در اواخر هفته گزارش شده است. آوارگان بهایی با داستانهای دلخراشی راجع به کشتار، تجاوز، غارت و هتک حرمت قبرستان آنان طی چند روز اخیر از شیراز به سوی تهران سرازیر شده اند. گفته می شود که جمعیت 20000 نفری فریاد می کشیدند که آنان اولین قربانیان هستند و بعداً نوبت به یهودی ها و سپس نوبت به مسیحیان خواهد رسید. ارتش کوششی جهت جلوگیری از حرکت این جمعیت بزرگ نکرده هر چند که به نظر می رسد دشمنی و تجاوز فروکش کرده باشد. اما این حملات به عنوان یکی از زشت ترین حوادث اخیر ایران ثبت شد و جماعت بهایی هنوز هم در وحشت به سر می برند. یک آیت الله شیراز، آشکارا از حمله به خارجیان و اقلیت های مذهبی ابراز تأسف کرده است و خواستار قطع این حملات شده است.
5- سفارت حدس می زند دعوت به اعتصاب عمومی و ماندن در خانه برای روز پنجشنبه 18 دسامبر که توسط خمینی و جبهه ملی صورت گرفته در مجموع مؤثر خواهد بود. اعتصابات عمومی قبلی لزوماً دردسری به همراه نداشته است و احتمالاً از این امر مجدداً نیز اجتناب خواهد شد. روز مذکور مصادف با هفتمین روز عزاداری برای آنهایی است که در آشوبهای عاشورا در اصفهان کشته شده اند و این موقعیت حداقل در اصفهان، کاملاً جوّ را برای ناآرامی های بعدی مستعد و آماده کرده است.
هواداران رژیم تهدید کرده اند که اگر بازار در 18 دسامبر همچنان بسته بماند آن را ویران خواهند کرد.
6- گزارشات جدیدی مبنی بر وجود تردید در بین افسران عالیرتبه در مورد قدرت دولت در حفظ و کنترل وضعیت فعلی وجود دارد.
7- امروز انتظار می رود که تولید نفت خام مجدداً به رقمی در حدود 2/2 میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند. از این مقدار 645000 بشکه به پالایشگاههای داخلی تحویل داده خواهد شد و 1/5 میلیون بشکه برای صدور آماده خواهد بود. در حدود 50 درصد از کارگران درحوزه بزرگ نفتی گچساران به سر کار خود برگشته اند. هیچ خبری از بهبود قابل توجه در موقعیت کار در حوزه های نفتی اهواز، مارون یا آغاجاری گزارش نشده است.
8 - ارتش خودش را برای دخالت مستقیم تر در بخش نفت آماده می کند و ژنرالها مسئولیت برگرداندن تولید در مناطق نفت خیز به حالت عادی را به عهده گرفته اند. نظامیها گفته اند که رهبران اعتصاب و شورشیان برای محاکمه به دادگاههای نظامی کشیده خواهند شد. آنهایی که جرمشان ثابت شود اخراج خواهند شد، خانه سازمانیشان مسترد شده و از استخدام دولتی در آینده محروم می شوند.
9- پالایشگاه تبریز تولید خود را از سر گرفت و پالایشگاه تهران در حدود نصف ظرفیت خود به کار مشغول می باشد و پالایشگاههای شیراز و اصفهان بسته باقی مانده اند. گزارش می شود که مشکلات کارگری پالایشگاه آبادان حل شده است. کمبود تولید جدی است اما هنوز بحرانی نیست.
10- استعفای هوشنگ انصاری رئیس شرکت ملی نفت ایران اعلام شده است. گزارش شده که از وزیر امور خارجه و مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت، عبدالله انتظام 81 ساله برای جانشینی وی نام برده می شود.
11- تمام بخشهای اقتصادی ایران به شدت از اعتصابات اخیر و آشوبهای سیاسی خسارت دیده اند. پیمانکارهای دولت و واردکنندگان به سختی زیان دیده اند. اگر مسئله اعتصابها بتواند در آینده نسبتاً نزدیک حل شود تجار می توانند انتظار حل سریع و کوتاه مدت این خسارت را داشته باشند و اگر این طور نشود حتی آن شرکتهایی که تاکنون خسارت ندیده اند، خسارت خواهند دید.
از کارکنان بانک مرکزی ایران گزارش داده می شود که آنها به محل کار خود برگشته ولی کار خود را شروع نکرده اند.
اگراعتصاب در بخشهای نفت و واردات ادامه پیدا کند، مقامات رسمی بانک مرکزی نگران این مسئله هستند که با درخواست ادامه اعتصاب در بخشهای نفت و واردات در بهار آینده ذخایر ارزی به شدت کاهش خواهد یافت.
ونس