Post
37245
از:
سری
به: ستاد مشترك ارتش
1357-09-15- 1978-12-06
متن سند
سند شماره 297
سرّی
6 تا 11 دسامبر 1978 - 15 تا 20 آذر 1357
از: هیأت نظامی و گروه مستشاری نظامی آمریکا، ایران
به: ستاد مشترک ارتش
موضوع: وضعیت ایران از تاریخ 6 تا 11 دسامبر 1978
1- (بدون طبقه بندی) وضعیت کلی:
در طول قسمت اول دوره گزارش راهپیمایی های کوچکی در شهرهای بزرگ ایران بر پا شد که البته شهر مشهد در میان آنها استثنا بود و هر روز گزارش هایی از برپایی راهپیمایی از این شهر مخابره می شد.
در روز 8 دسامبر [17 آذر] تظاهراتی در اصفهان برپا شد که به خشونت گرایید. در روزهای 10 و 11 دسامبر [19 و 20 آذر] گزارش هایی از برپایی تظاهرات گسترده در تهران، مشهد و اصفهان مخابره شد. بر اساس گزارش هایی، تظاهرات دهم دسامبر [10 آذر] در مشهد و تظاهرات یازدهم دسامبر [20 آذر] در اصفهان به خشونت گرایید. تهدید اتباع آمریکایی و همچنین پرتاب بمب به منازل و سوزاندن خودروها نیز همچنان ادامه یافت.
2- (سرّی/غیرقابل رؤیت برای بیگانگان)
الف- (سرّی - غیرقابل رؤیت برای بیگانگان) تظاهرات
(1) طبق گزارش ها در روز 7 دسامبر [16 آذر] شش سرباز که در حال بر چیدن موانع خیابانی در اصفهان بودند در حادثه ای کشته شدند. (OSI)
(2) طبق گزارش ها در روز 8 دسامبر [17 آذر] وقتی که جمعیت تظاهرکنندگان چند سرباز را در خیابان محاصره کردند، 5 غیر نظامی بر اثر تیراندازی سربازان کشته شدند. (OSI)
(3) طبق گزارش ها در شب های 5 تا 9 دسامبر [14 تا 18 آذر] در مشهد تظاهراتی برپا شد. (MIC)
(4) طبق گزارش ها تظاهرات کوچکی در روز 6 دسامبر [15 آذر] در تهران برپا شد ولی گزارشی از برپایی تظاهرات در روزهای 7 و 8 و 9 دسامبر مخابره نشده است. (MIC)
(5) بر اساس گزارش ها تظاهرات عظیمی در روز 10 دسامبر [19 آذر] در تهران، اصفهان، و مشهد برپا شد. در تظاهراتی که در مشهد برپا شد، تظاهرکنندگان به هتل هایت حمله بردند و خساراتی به آشپزخانه و محل خرید آن وارد کردند، ولی تظاهرات در تهران و اصفهان بدون خشونت بود. برآوردهایی که از جمعیت تظاهر کننده در تهران انجام شده است بین 50 هزار نفر تا یک میلیون نفر است. تظاهرات در تهران به شکل راهپیمایی از میدان ژاله به میدان شهیاد صورت که در میانه راه نیز مردم به صف تظاهرکنندگان می پیوستند. گفته می شود که اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران که گروهی تروریستی است و مسئولیت ترور برخی اتباع آمریکا را بر عهده گرفته است، وظیفه هماهنگی و کنترل راهپیمایی اخیر را بر عهده داشتند. نیروهای مجری حکومت نظامی شهر را به دو منطقه شمال و جنوب تقسیم کرده و از تردد خودرو بین این دو منطقه اکیداً جلوگیری می کنند.
البته هیچ ممانعتی از حرکت تظاهرکنندگان به عمل نیامد و نیروهای امنیتی در محل اصلی تظاهرات حضور نیافتند. جمعیت تظاهرکننده پس از رسیدن به میدان شهیاد و گوش دادن به نطق تعدادی سخنران، با آرامش از محل متفرق شد. نزدیک به 20 تا 100 هزار نفر نیز در تظاهرات اصفهان شرکت داشتند که با نظم و ترتیب صورت گرفت.
(6) گزارش شده است که در روز 11 دسامبر [20 آذر] تظاهراتی در تهران، اصفهان و مشهد بر پا شد. تظاهرات تهران منظم و صلح آمیز بود. تظاهر کنندگان بار دیگر در میدان شهیاد تجمع کردند و قطعنامه ای 17 ماده ای قرائت شد. نیروهای امنیتی نیز مانع از انجام تظاهرات نشدند. گفته می شود گروهی که شعارهای ضد دولت سر داده بودند قصد ورود به داخل جمعیت تظاهرکننده را داشتند که روحانیان و افراد دیگر مانع از این کار شدند؛ با وجود این، شعارها و پلاکاردهای ضد دولت و ضد آمریکایی بیشتر از روزهای قبل به چشم می خورد. برآورد می شود که نزدیک به 210 تا 400 هزار نفر در این تظاهرات شرکت داشتند. تظاهراتی که روز 11دسامبر [20 آذر] در اصفهان برپا شد با خشونت گسترده و آتش زدن خودروها و اماکن همراه بود. گفته می شود که طی این درگیری ها 5 غیرنظامی کشته شدند و مرکز ساواک مورد حمله تظاهرکنندگان قرار گرفت. (MIC/OSI/ BBC/VOA).
ب- (بدون طبقه بندی) سیاسی
(1) مقامات حکومت نظامی در تهران طی اعلامیه شماره 23 خود که در تاریخ 6 دسامبر [15 آذر] انتشار یافت نسبت به توزیع اعلامیه هایی که مبارزان را به پوشیدن لباس سربازان و یا چادر تشویق می کند به مردم هشدار داد و از آنها خواست تا در صورت مشاهده چنین اقدامی موارد فوق را به مقامات حکومت نظامی گزارش دهند. (NIRT)
(2) مقامات حکومت نظامی در تهران طی اعلامیه شماره 24 مورخ 9 دسامبر [18 آذر] شروع ساعات منع آمد و شد را در روزهای 9 تا 11 دسامبر [18 تا 20 آذر] 23:00 اعلام کرد و از نیروهای امنیتی خواست تا در روزهای مذکور از نزدیک شدن به تظاهرکنندگان خودداری کنند. (NIRT)
(3) در روز 11 دسامبر [18 آذر] دولت ایران تأیی کرد که استاندار همدان در روز 10 دسامبر [17 آذر] مورد اصابت گلوله قرار گرفته است. ولی جزییات دیگری از این حادثه در دست نیست. (MIC)
ج- اقتصاد
(1) فرودگاه مهرآباد از ساعت 10:00 روز دهم دسامبر [19 آذر] تا ساعت 10:00 روز دوازدهم دسامبر [21 آذر] بسته شد. (MIC)
(2) طبق گزارش کنسولگری آمریکا در تبریز کارکنان پالایشگاه تبریز در روز 7 دسامبر [16 آذر] دست به اعتصاب کامل زدند و بازار و مدارس شهر تعطیل بود. (MIC)
د- (بدون طبقه بندی) تهدیدها/اذیت و آزارها طبق گزارش ها، اقدامات ضدآمریکایی زیر در طول دوره گزارش بر ضد MIC صورت گرفته است:
(1) پرتاب 5 بمب به محل سکونت آمریکایی در تهران و یک بمب در اصفهان
(2) پرتاب سنگ به یک منزل مسکونی اتباع آمریکایی در تهران
(3) به آتش کشیدن یک خودروی [متعلق به اتباع آمریکا] در تهران و هشت خودرو در اصفهان
(4) حمله به دفاتر شرکت GRUMMAN AEROSPACE در اصفهان و به آتش کشیدن آن در روز 8 دسامبر [17 آذر]
(5) موارد متعدد تهدید اتباع آمریکایی از طریق تماس های تلفنی و شعارنویسی بر دیوارها
3- (سرّی- غیرقابل رؤیت برای بیگانگان) تحلیل و بحث
الف- ارزیابی J-2 و EUCOM از وضعیت ایران پیش از تظاهرات یازدهم دسامبر [20 آذر] به قرار زیر است:
تظاهراتی که در شهرهای بزرگ ایران رخ داد صلح آمیز بود و خشونت ها در روز دهم دسامبر [19 آذر] در چند ماه گذشته در پایین ترین سطح خود قرار داشت.
مخالفان مذهبی و سیاسی با برپایی تظاهرات گسترده و کنترل راهپیمایان با استفاده از نیروهای مجهز به بی سیم قدرت خود را به رخ دولت کشیدند. برآورد جمعیت تظاهرکننده در تهران متفاوت است: سفارت آمریکا تعداد تظاهرکنندگان را نزدیک به دهها هزار نفر می داند، ساواک شمار آنها را بین 200 تا 500 هزار نفر برآورد می کند و مخالفان دولت رقم 2 میلیون نفر را ذکر کرده اند. صف راهپیمایان به 9 کیلومتر می رسید و زمانی که جمعیت تظاهرکننده متفرق شد هنوز تعدادی از مردم نتوانسته بودند خود را به صف راهپیمایان برسانند. با وجود این، پلیس به منظور حفاظت از کاخ نیاوران و شمار زیاد خارجیانی که در شمالی شهر زندگی می کنند، مانع از تردد به این قسمت شده بود.
آیت الله خمینی از پاریس برپایی تظاهرات روز گذشته را یک پیروزی خواند، هر چند انتظار داشت یک میلیون نفر در تظاهرات تهران شرکت کنند. ساواک احتمال می دهد که تظاهرات امروز [11 دسامبر-20 آذر] حتی گسترده تر از روز گذشته باشد؛ هر چند پیش بینی می شود که تظاهرات فوق صلح آمیز باشد، ولی با توجه به اینکه امروز مصادف با عاشوراست احتمال بروز خشونت افزایش یافته است. علاوه بر این، گزارش شده است که مخالفان دولت قصد دارند قطعنامه ای 17 ماده ای را با بلندگو در سطح شهر قرائت کنند. گفته می شود که قطعنامه فوق روز گذشته به دلیل ترس از بروز خشونت در میان تظاهرکنندگان قرائت نشد. با وجود این، چنانچه تظاهرات امروز به صورت صلح آمیز برگزار شود، می تواند فضای لازم برای مذاکرات جدی بین شاه و اپوزیسیون را فراهم کند. (SECSTATE/AMEMB USDAO Tehran/USEUCOM/J-2/VARIOUS)
ب- (محرمانه-غیرقابل رؤیت برای بیگانگان) تظاهراتی که روزهای 10 و 11 دسامبر [19 و 20 آذر] در تهران صورت گرفت نشان داد که دولت و اپوزیسیون کنترل بهتری بر تظاهر کنندگان اعمال کرده اند، که تا بحال دیده نشده بود. عدم مداخله نیروهای امنیتی در برپایی تظاهرات نشان داد که دولت بر نیروهای خود کنترل دارد، هر چند ممکن است تصمیم عدم مداخله از موضع ضعف اتخاذ شده باشد؛ بدین مفهوم که دولت احتمالاً به این نتیجه رسیده است که نمی تواند مانع از برپایی تظاهرات شود. از سوی دیگر، برپایی تظاهرات بدون زد و خورد با نیروهای دولت از لحاظ سیاسی فایده ای ندارد زیرا فقط نشان می دهد که نیروهای اپوزیسیون می توانند یک جمعیت عظیم را کنترل کنند. گفته می شود که طی برگزاری تظاهرات در روز 11 دسامبر [20 آذر] روحانیان افرادی را که شعارهای سیاسی می دادند و یا پلاکارهایی با شعارهای سیاسی حمل می کردند از جمع تظاهرکنندگان بیرون می راندند. همین امر احتمالاً نشان می دهد که راهپیمایی فوق اصولاً هدفی مذهبی داشته و اهداف خاص و آشکار سیاسی دیگری بجز اثبات اعتقاد مردم به آرمان های مذهبی را دنبال نمی کرده است.
ج- (محرمانه- غیرقابل رؤیت برای بیگانگان)
USEUCOM گزارش داده است که بریتانیا ارزیابی خود را از تحولات سیاسی احتمالی در ایران و پیامدهای آن برای غرب از سر گرفته است: ناآرامی های جدی ممکن است هر آن در ایران رخ دهد که می تواند موجب بروز یک رویارویی دیگر و تغییر رژیم گردد. بریتانیایی ها در مورد نوع حکومت آینده ایران سه احتمال را در نظر دارند: یک هیئت حاکمه نظامی، یک جمهوری اسلامی، و یا یک رژیم کمونیست یا چپ افراطی. تحقق مورد سوم از همه بعیدتر به نظر می رسد. حکومت آینده ایران با مشکلات اقتصادی جدی روبرو خواهد بود، و مخالفت های مدام با آن حکومت فوق را با دغدغه حفظ موقعیت خود در داخل مشغول خواهد ساخت. حتی اگر شاه هم بر سر قدرت باقی بماند، منافع استراتژیک غرب تحت تاثیر قرار خواهد گرفت، زیرا شاه توانایی یا تمایل کمتری به انجام تعهدات دفاعی اش از جمله سنتو و کمک به رژیم هایی مانند عمان خواهد داشت. چنانچه ضعف ایران منجر به گسترش فعالیت های براندازی در خلیج [فارس] شود، تهدیدی جدی متوجه بحرین خواهد شد. این مسئله همچنین ممکن است عراق را بر آن دارد تا با تجدید ادعای مالکیت کویت سعی در استقرار سلطه خود بر منطقه خلیج [فارس] داشته باشد.
اگر بجای شاه یک هیئت حاکمه نظامی بر ایران حکومت کند، اهداف استراتژیک تغییری نخواهد کرد، چرا که دولت فوق نیز به صرف هزینه های هنگفت نظامی ادامه خواهد داد، هرچند ممکن است مشکلات اقتصادی برای آن محدودیت ایجاد کند. البته حکومت فوق با مخالفت مدام گروههای مخالف مواجه خواهد شد و چنانچه ناگزیر به نظر می رسد دست به سرکوب مخالفان بزند، همکاری با آن و پذیرش آن در مقام یک هم پیمان برای غرب دشوار خواهد شد. لندن احتمال می دهد که چنانچه یک جمهوری اسلامی در ایران تشکیل شود، حکومت فوق تحت نفوذ خمینی باشد، استقلال خود را حفظ و اهدافی ناسیونالیستی را دنبال کند. این حکومت احتمالاً مناسبات خود را با غرب و اتحاد شوروی کاهش خواهد داد و از پیمان سنتو خارج خواهد شد. با وجود این، حکومت فوق باید به منظورحفظ قدرت نظامی اش و بهره مندی از کمک های نظامی غرب تا حد معقولی با غرب رابطه داشته باشد، هر چند صادرات نفت به اسراییل و احتمالاً افریقای جنوبی را قطع خواهد کرد. چنانچه یک حکومت چپ افراطی بر سر کار بیاید، مسلماً با اتحاد شوروی همکاری خواهد کرد، ولی برای تأمین ارز مجبور است مناسبات تجاری نزدیکی با غرب داشته باشد و به آن نفت بفروشد. با وجود این، حکومت فوق مسلماً از پیمان سنتو خارج می شود و احتمالاً سعی می کند با افزایش قیمت نفت، غرب را تضعیف کند (JIC London).
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!