ممانعت دولت از شرکت باشگاه مهرگان در کنفرانس بین المللی آموزگاران

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: منبع کنترل شده آمریکایی (CAS)

سری

به: رئیس بخش سیاسی

1343-05-22- 1964-08-13

متن سند

درخشش، محمد - 24

تاریخ: 13 اوت 1964 - 1343/05/22

سرّی - غیرقابل رؤیت برای بیگانگان - فقط استفاده داخلی

از: منبع کنترل شده آمریکایی (CAS)

به: رئیس بخش سیاسی

موضوع: ممانعت دولت از شرکت باشگاه مهرگان در کنفرانس بین المللی آموزگاران

مطالب زیر جهت اطلاع شما و هرگونه استفاده ای که مایلید از آن در محدوده های امنیتی تعیین شده به عمل آورید، می باشد. هرگونه گزارشی توسط شما از این اطلاعات باید قید «غیر قابل رؤیت برای بیگانگان» را داشته باشد، ولی نیازی به ذکر CAS به عنوان منبع نیست. منبع (F) تماس های خوبی با اعضای باشگاه مهرگان دارد.

1- به علت وحشت رسمی از این که ممکن بود هیئت ایرانی از شرایط موجود در ایران انتقاد نماید، دولت ایران مانع شرکت قانونی نمایندگان آموزگاران ایرانی در کنفرانس بین المللی آموزگاران گردید که در سال 1964 تحت نظارت یونسکو در پاریس انجام خواهد شد. با نگهداشتن پاسپورت های آموزگاران

ص: 502

وابسته به باشگاه مهرگان، که تحت رهبری محمد درخشش وزیر سابق فرهنگ، به عنوان اتحادیه آموزگاران ایرانی عمل می کند، دولت مانع از آن شد که باشگاه مهرگان به دعوت مجمع بین المللی آموزگاران پاسخ دهد و دو نفر آموزگار که دعوت شده بودند، جهت شرکت در کنفرانس، اعزام شوند. به جای این دو نفر، دولت ایران دو آموزگار از اصفهان انتخاب نمود که می شد به آنها از این جهت که انتقاد نخواهند کرد، اعتماد نماید و آنها را به پاریس فرستاد. گزارش های رسیده به باشگاه مهرگان و مقاله یک روزنامه استرالیایی نشان می دهند که کنفرانس از پذیرش هیئت اعزامی از سوی دولت خودداری نموده است.

2- در ماه می 1964 درخشش اقدام نمود و توانست یک پاسپورت برای مسافرت به اروپا دریافت نماید. در اواخر سال تحصیلی حدود 2500 معلم اقدام به درخواست پاسپورت سفر به خارج نمودند که شامل دو نفری که توسط درخشش جهت شرکت در کنفرانس انتخاب شده بودند، یعنی حسین نوابی و داود رسایی نیز می شد. هر دو نفر مذکور از دبیران دبیرستان های تهران و از مقامات باشگاه مهرگان هستند. دولت شنیده بود که باشگاه مهرگان در نظر دارد دو نفر را به کنفرانس آموزگاران بفرستند و به علت این که افراد انتخاب شده را شناسایی نماید، لذا همه پاسپورت های آموزگاران را به استثنای آنهایی که کاملاً از نظر سیاسی شناخته شده بودند، نگهداشت. در یک مصاحبه در ژوئن 1964، سرلشگر نصیری، رئیس پلیس کشور، به یکی از نمایندگان معلمین گفت که تصمیم به حفظ پاسپورت های آموزگاران بدین سبب بود که دولت نمی خواهد آموزگاران ایرانی در «کنفرانس تخت نظر کمونیست ها در پاریس» شرکت نمایند.

3- وقتی مشخص شد که مأمورین باشگاه مهرگان نمی توانند به اروپا سفر کنند و در کنفرانس شرکت نمایند، درخشش از اروپا بازگشت و با ارسال نامه ای به مجمع بین المللی آموزگاران از این که باشگاه مهرگاه قادر نیست نمایندگان خود را اعزام دارد، عذرخواهی نمود و در مورد اوضاع و احوال و عمل دولت در تعطیل کردن باشگاه آنها توضیح داد. چند نسخه از این نامه به طرق مختلف برای مجمع بین المللی آموزگاران ارسال شد که اگر دولت بخواهد مانع شود، در نهایت یک نسخه از آن به مقصد برسد. یک ایرانی که قبلاً در فرانسه بود به نمایندگی از سوی باشگاه مهرگان به عنوان ناظر در کنفرانس معرفی شد، ولی مشخص نیست این فرد دعوتنامه نظارت را دریافت نموده است یا نه.

4- نتیجه ممانعت از سفر تابستانی بسیاری از معلمان توسط دولت این بود که این معلمان از دولت کنار کشیدند و تمایل بیشتری به همکاری با باشگاه مهرگان و درخشش پیدا کردند.

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 8 - کتاب 8 - صفحه 502