تحلیل اجلاس اقتصادی بن، سیاستهای نفتی

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از:

محرمانه

به:

1357-04-31- 1978-07-22

متن سند

اجلاس اقتصادی بن، سیاستهای نفتی، کمکها

سند شماره (10)

خیلی محرمانه

زمان: 22 ژوئیه 1978 - 12 تیر 1357

یادداشت مکالماتی

شرکت کنندگان: اعلی حضرت شاهزاده سعود بن فیصل وزیر امور خارجه، عبداللّه م. علیرضا معاون وزیر امور خارجه در امور اقتصادی، نفتی و فرهنگی: ریچارد کوپر معاون وزیر امور اقتصادی، سفیر جان. سی وست، ژوزف او. ابلان، مشاور امور اقتصادی و تجاری

مکان: جایگاه تابستانی وزارت امور خارجه، طائف

گیرندگان: سفارتهای آمریکا در لندن، رم، پاریس، توکیو، اوتاوا، بن و در کشورهای عضو اوپک.

موضوع: اجلاس اقتصادی بن، سیاستهای نفتی، کمکها

معاون وزیر کوپر بحث و گفتگو را آغاز نمود و اظهار داشت که رئیس جمهور از وی خواسته است که عربستان سعودی را در مورد اجلاس اقتصادی بن توجیه نماید. وی گفت که این اولین سفر وی به عربستان سعودی است. شاهزاده سعود پاسخ داد که امیدوار است این اولین سفر از سفرهای متعدد کوپر باشد و اظهار داشت که شاه نشین سعودی برای این دیدارها ارزش بسیار قائل است.

پس از آن کوپر به توجیه عمیق وزیر امور خارجه درباره اجلاس اقتصادی بن پرداخت و نقش شرکت کنندگان در اجلاس و گروه موازی دیگر از مقامات را که خود او نیز جزو آنهاست با نام شرپا یا راهنماها دارای اهمیت بسیار تلقی نمود. وی گفت که جو اجلاس بسیار عالی است، ولی از آنجا که مسائل بسیار مهمی به خصوص در بخش شرپا مورد بحث است، مطبوعات احتمالاً درباره جو اجلاس اغراق کرده اند. از مهمترین مسائل مورد بحث رشد اقتصادی آلمان بود که در آن سرمایه گذاریهای جدید، رشد کمتر و میزان بیکاری، رشد بیشتری داشته است. در رابطه با آمریکا، کوپر گفت که اروپاییها و ژاپن درک بهتری از مسائل آمریکا داشته و آگاهی یافته اند که اقدامات انجام شده در زمینه صرفه جویی در انرژی در آمریکا خیلی بهتر و مؤثرتر از اقداماتی که در بسیاری از دیگر کشورهای اروپایی انجام شده است.

پس از آن شاهزاده سعود گفت که در سفر اخیرش به اروپا به همراه شاه خالد متوجه شده است که اروپاییها نیز از مسائل و مشکلات آمریکا آگاهی دارند. وی گفت که اروپاییها رهبریت آمریکا را در مورد اقتصادی پذیرفته اند، لیکن مایلند که آمریکا نیز در زمینه صرفه جوییهای نفتی اقدامات مؤثرتری انجام دهد، و دست خود را نیز به علامت تأکید تکان داد. سفیر وست اظهار داشت که این اطلاعات که ثابت کننده تجارب ما در اجلاس می باشد دارای اهمیت بسیار است و اظهار امیدواری کرد که همکاری دولت عربستان سعودی و آمریکا در این رابطه ادامه و به نفع دو کشور افزایش یابد.

ص: 362

در رابطه با قیمت نفت و امور مالی، شاهزاده سعود خاطرنشان ساخت که عربستان سعودی و دیگر کشورهای اوپک در نتیجه سقوط دلار عواید کمتری از فروش نفت خود به دست می آورند. این مشکل هم اکنون با ایجاد محدودیت در امر تولید توأم شده است تا نه تنها ذخایر حفظ شوند بلکه منافع دیگر اعضاء اوپک نیز در نظر گرفته شود. عربستان سعودی مجبور است در برابر تقاضای منطقی با همکاران خود در اوپک همکاری نماید و علاوه بر آن باید اقدامات خود را در برابر تمایل خود در کمک به ثبات اقتصادی جهان غرب نیز سبک و سنگین نماید. در پاسخ به سؤال کوپر، وی اظهار داشت که بالاترین سطح تولیدی سعودی معادل 10 میلیون بشکه در روز است، و دولت عربستان سعودی برای افزایش این سطح تولید باید هزینه های زیاد و سنگینی را متحمل شود. در حال حاضر، محدوده تولید روزانه برای سال 1978 معادل 5/8 میلیون بشکه در روز است (تبصره: میانگین تولید روزانه در 5ماه اول 1978 معادل 2/7 میلیون بشکه بوده است).

در رابطه با حل مسئله صرفه جویی انرژی در آمریکا، شاهزاده سعود گفت که وضع یک مالیات متعادل بر واردات نفتی مسئله ای است که فقط آمریکا باید در مورد آن تصمیم بگیرد. لیکن این مسئله سبب خواهد شد که تولیدکنندگان، قیمت نفت را افزایش دهند. در این رابطه، برای عربستان سعودی مشکل خواهد بود که بتواند سیاست قیمت نفت را در اختیار خود داشته باشد.

در رابطه با کمکها، کوپر اظهار داشت که با عکس العمل کنونی آمریکا در رابطه با مالیاتها مشکل بتوان افزایش کمک آمریکا را در ماههای آتی تقدیم کنگره نمود. وی گفت که آمریکا از اهمیت ویژه کمکهای سعودی آگاه است و امیدوار است که این کمکها ادامه و افزایش یابد. وی کمکهای سنگین آمریکا به مصر را خاطرنشان ساخت و گفت که احتمالاً ادامه خواهد یافت. شاهزاده سعود درباره مشکلات کمک دادن به خصوص به مصر سخن گفت و اظهار داشت که این مشکلات به خاطر امنیت بوروکراسی مصر در وضع قوانین در مورد سرمایه گذاریها و تهیه آمار و ارقام مورد نیاز بسیار کند پیش می رود و به همین جهت نمی توان به پروژه های معنی داری در زمینه کمک رسانی دست پیدا کرد.

مع ذالک بنا به دلایل متعدد به نفع آمریکا و دولت عربستان سعودی است که بر کمکهای خود به مصر ادامه دهند. (تبصره: در این لحظه عبداللّه علیرضا دو یادداشت به شاهزاده سعود داد. محض اطلاع شما.

عبداللّه علیرضا کمک به مصر را به عنوان یک راه فرار لازم و ضروری می نگرد.) شاهزاده سعود در مورد کمک به مصر از اظهارات دیگر امتناع ورزید.

معاون وزیر کوپر به مسئله توجیه درباره اجلاس پرداخت و گفت بیانیه شرکت کنندگان در مورد تروریسم به وسیله ترودو و از کانادا ظاهر گشت. از آنجا که این بهترین موقعیت برای اتخاذ یک روش مشترک بود بیانیه ضد تروریسم تصویب گردید.

کوپر به شاهزاده سعود گفت که همه دولتهای اروپایی تشکیل نوعی ائتلاف را می دهند، به طوری که شخص می توان چنین استنباط نماید که توافق به دست آمده در اجلاس نشان دهنده یک اتفاق نظر ملی در کشورهای اروپایی است. حتی حزب حاکمه ژاپن نیز نوعی ائتلاف به شمار می رود. البته این یک پدیده شایان توجه است چون تشابه زیادی با جنبه های تعیین خط مشی در آمریکا دارد. معاون وزیر کوپر گفت که آمریکا از کشورهای اروپایی خواسته است که رشد اقتصادی خود را بالا ببرند و از ژاپنیها نیز خواسته است بازارهای خود را برای سرمایه گذاریهای جدید و نیز تجارت بگشایند. لیکن در ژاپن سرمایه گذاری

ص: 363

به علت محدودیت زبان و محدودیتهای قانونی این کشور مشکل است. یکی از علائم دلگرم کننده در زمینه سلامت اقتصادی آمریکا، سرمایه گذاریهای خارجی به خصوص آلمان و ژاپن در آمریکا می باشد.

کوپر اهمیت افزایش کمک مشترک مالی عربستان سعودی و دیگر سازمانهای بین المللی را یاد آور گردید. شاهزاده سعود اظهار داشت که عربستان سعودی نسبت به کمک به صندوق بین المللی پول و افزایش سرانه روی خوش نشان می دهد. وی همچنین به کمکهای منطقه ای از قبیل کمک به بانک جهانی اشاره کرد. دولت عربستان سعودی امیدوار است که بتواند به کمکهای خود از همین کانالها ادامه دهد.

کوپر از نظریات سعودیها اظهار قدردانی کرد و گفت که امیدوار است بار دیگر به عربستان سعودی سفر نماید. شاهزاده سعود نیز از جلسه توجیهی پیرامون اجلاس از طرف دولت عربستان اظهار سپاسگزاری کرد و گفت که امیدوار است بار دیگر با معاون وزیر دیدار نماید.

جو ابلان

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 361