سند شماره

امیرعباس هویدا نخست وزیر

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از:

سری

به:

متن سند

هویدا، امیرعباس - 2

امیرعباس هویدا، نخست وزیر

سرّی

امیرعباس هویدا تقریبا یک وسیله ایده آل سیاسی برای هدایت امور دولت ایران طبق امیال شاه است:

چندان مستقل نیست، قادر است کارها را در حد معقولی خوب انجام دهد، به عنوان یک واسطه برخلاف سایر ایرانیان فرد لایقی است، در رابطه با شکوائیه های عمومی به تندی پاسخ می دهد. او به طرح ها و مشکلات اقتصادی ایران توجه زیادی مبذول می دارد و در واقع از مهم ترین وظایف وی هماهنگ کردن پیشرفت اقتصادی ایران است. هویدا در مورد مسائل سیاست خارجی بخصوص مذاکرات نفتی بسیار مطلع است، لیکن در مورد مسائل نظامی مطلب چندانی نمی داند. او توانسته است بدون ایجاد مزاحمت و دردسر برای شاه، یک نقش نیمه مستقل و چهره عمومی برای خود دست و پا کند.

هویدا در بروکسل و پاریس تحصیل کرده و مشاغل دولتی خود را در پاریس، بن، ژنو، آنکارا و در خدمت وزارت امورخارجه شروع نموده است. او در ایجاد حزب ایران نوین تأثیر بسیاری داشت (ابتدا به عنوان معاون دبیرکل و پس از آن به صورت رهبر حزب ایفاء نقش کرده است و می کند).

هویدا به طور کلی نسبت به آمریکا نظر خوبی دارد، ملی گرایی وی در حد معقولی است، علاوه بر روابطی که با ایالات متحده دارد اهمیت قابل ملاحظه ای برای توسعه روابط با غرب قائل است. هر چند در

ص: 804

فرانسه تحصیل کرده است، ولی از فرانسه نیز چندان طرفداری نمی کند. از نظر ما سفر وی به آمریکا در دسامبر 1978 موفقیت چشمگیری بود و سبب شد که تحسین وی در رابطه با گسترش روابط با آمریکا به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یابد. وی قرار بود در اوایل ژانویه 1972 به آمریکا سفر کند و در دومین کنفرانس سرمایه گذاری ایران (که اولین آن در می 1970 در تهران برگزار شده بود) شرکت جوید، لیکن در آخرین لحظات برنامه این سفر لغو گردید. احتمالاً یکی از علل لغو این برنامه، عدم توانایی واشنگتن در تعیین وقت ملاقات حتمی با رئیس جمهور آمریکا بوده است.

هویدا چندان هم از کجروی های معمول مبرا نیست، لیکن بطور کلی رک و راست و بی پرده سخن می گوید و گاهی در رابطه با بعضی موارد مطروحه توسط ما نیز اقداماتی انجام داده است. او به خاطر حساسیت شاه، از درگیر شدن بیش از حد در مسائل نظامی طفره می رود.

او تاکنون به مدت هفت سال نخست وزیر بوده است. مدت طولانی صدارت وی و محبوبیت نسبی که کسب کرده است، جایگزینی نسبتا زودرس وی را موجب خواهد شد و شایعات مستمر و گاه به گاه مؤید صحت این مطلب می باشد. یکی از دلایل بقای وی در مصدر صدارت، احتمالاً به نظر می رسد مشکلاتی باشد که شاه در یافتن نخست وزیر دیگری که مانند وی با مقاصد شاه هماهنگ باشد، مواجه است.

هویدای 53 ساله و متأهل، خوشبخت به حساب می آمد تا این که در سال گذشته بدون سروصدا همسرش را طلاق داد. تا آنجا که می دانیم، همسرش به این دلیل که کار اداری بیشترین مقدار وقت آنها را به خود اختصاص داده بود، از وی طلاق گرفته است. هویدا به زبان انگلیسی به خوبی صحبت می کند، ولی صحبت کردن به زبان فرانسه برایش راحت تر است. برادرش یک دیپلمات و مؤلف نسبتا مشهوری است و از سپتامبر 1971 نماینده دائمی ایران در سازمان ملل بوده است.

می 1972 - اردیبهشت 1351

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 8 - کتاب 8 - صفحه 804