سند شماره 11

گزارش کسر بودجه عربستان

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: USLO در ریاض U.S.LTASION OFFICE

محرمانه

به: وزارت امور خارجه - واشنگتن. دی - سی

1357-05-05- 1978-07-27

متن سند

پاسخ سعودی به کسر بودجه

سند شماره (11)

تاریخ: 27 ژوئیه 1978 - 5 مرداد 1357

طبقه بندی: خیلی محرمانه

از: USLO در ریاض U.S.LTASION OFFICE

به: وزارت امور خارجه - واشنگتن. دی - سی

موضوع: پاسخ سعودی به کسر بودجه

1- سفارت قبلاً درباره کسری بودجه دولت عربستان سعودی در سال مالی کنونی گزارش داده بود.

دفتر ارتباطات USLO متوجه شد که در بررسی بودجه، شورای وزیران با کسری بودجه خیلی عظیم تری رو به رو شده است و از بقیه وزارتخانه ها خواسته است که تنها دو سوم بودجه ای را که وزارت دارایی برای آنها تعیین کرده است، مصرف نمایند. بودجه امسال بر اساس آن تخفیف کلی وضع شده بود. در نتیجه هر یک از وزارتخانه ها به بررسی و مطالعه پروژه های خود پرداخته اند تا ببینند کدامیک را فعلاً می توانند کنار بگذارند. در حال حاضر پروژه ها به حالت تعلیق در آمده اند، بودجه هر وزارتخانه مسدود شده است، و مشاورین و پیمانکاران دچار نوعی عدم اطمینان شده اند.

2- این کمبود، دولت عربستان سعودی را دچار نوعی دستپاچگی کرده است، چون وزارت دارایی به هیچ وجه نتوانسته است اختصاص بودجه را با درآمدهای قابل پیش بینی تطابق دهد. تقاضاهای بودجه ای هر یک از وزارتخانه ها به طور جداگانه و بدون در نظر گرفتن سقف کلی بودجه مورد بررسی قرار می گرفت. زمانی که وزارت دارایی بودجه مورد درخواست دیگر وزارتخانه ها را تضمین نمود مشکل ظاهر گشت و با کمال وحشت متوجه شدند که تنها 40 درصد بودجه به پروژه ها اختصاص یافته است، بلکه کل بودجه اختصاص یافته خیلی بیشتر از عوارضی است که دولت عربستان سعودی با تولید 5/8 میلیون بشکه نفت در هر روز به دست خواهد آورد.وزارت دارایی این رقم را به شورای وزیران تقدیم و تقاضای کمک نمود. شورای وزیران نیز با کاهش مخارج پروژه ها به میزان 33 درصد که از طرف وزارت دارایی برای از بین رفتن کسری بودجه پیشنهاد شده بود گفت.

3- این فرمان در اواسط ماه ژوئن صادر گشت و مقامات در اجرای آن دچار مشکل شده اند.

اولاً،بسیاری در انجام اقدامات لازم تأخیر روا داشتند، چون فکر می کردند که این کاهش مخارج اجرا نخواهد شد. سپس این سؤال مطرح گردید که کاهش 33 درصد بر چه اساسی صورت گرفته است. ولی مهمتر از همه اینکه، وزرا مجبور شدند به مرحله برنامه ریزی بازگشته تعیین اولویت کنند وسعی نمایند که

ص: 364

خطوط اصلی پروژه ها را که خیلی مهمتر بود حفظ نمایند. وزارت کشاورزی و آب صدمه زیادی دیده است، چون قبلاً بیشترین درصد بودجه را مختص خود ساخته بود. لیکن اکنون مجبور است بسیاری از متخصصین کارآزموده را از کار برکنار کند که البته کار آسانی نیست. شایع شده است که بودجه مربوط به ایجاد کارخانه های برق منطقه ای توأم با قاطعیت نبوده و آرامکو نیز گفته است که به سختی می تواند مقداری از منابع مالی خود را برای ایجاد برق منطقه ای در استانهای شرقی اختصاص دهد. بالاخره، چند گروه مهندسین پروژه در رابطه با وزارت دفاع عذرشان به طور غیر منتظره خواسته شده است (به مرجع ب نگاه کنید) و این گروه ها سعی کرده اند با وارد آوردن فشار، تضمینی برای منابع مالی پروژه های خود به دست آورند.

4- وزارت دارایی پس از آنکه شورای وزیران را وادار به اقدام نمود متوجه شد که کاهش پیشنهادی آن تنها نتیجه یک نگرانی غیر منتظره بوده است؛ یعنی به خاطر کاهش تقاضا، نفت به مقدار 5/8 میلیون بشکه در روز تولید نمی شد بلکه به مقدار 2/7 میلیون بشکه در روز تولید می گردید و اکنون این وزارتخانه مایل نیست با مراجعه به شورای وزیران اشتباه خود را جبران نماید و علاوه بر این نمی خواهد از ذخایر ارزی عربستان سعودی نیز برداشت نماید تا مبادا یک کسری بودجه واقعی ظاهر گردد. در صورتی که سطح تولید 2/7 میلیون بشکه در روز باشد و قیمت نفت اوپک نیز بالا نرود و تمام بودجه نیز مصرف شود، کسری بودجه بالغ بر 5 میلیارد دلار خواهد بود. در واقع مصرف و یا مخارج سال قبل 96 درصد بوده و وزارت دارایی معتقد است که قیمت نفت اوپک 5 درصد افزایش خواهد یافت. ولی باز هم در صورتی که دیگر ضرایب تغییر نکند این افزایش قیمت تنها خواهد توانست بودجه چهار ماه را تأمین نماید.

5 - وزارت دارایی در عصر جدید محدودیتها از جنبه دیگر توانایی مقابله را ندارد؛ یعنی مکانیزمی ندارد که به وسیله آن بتواند جریان پولی را تنظیم به گونه ای نماید تا مصرف بودجه بیشتر از درآمد نفت تولید شده نشود، و قانونا هر وزارتخانه اجازه دارد بودجه اختصاصی خود را در آغاز هر سال برداشت نماید. با وجود اینکه به علت تأخیر در امر اختصاص بودجه امسال این وضع رخ نخواهد داد، ولی دولت عربستان سعودی ظاهرا باید علاوه بر متخصصین برنامه ریزی تعدادی مشاور بودجه را نیز استخدام نماید.

6- اظهار نظر: محدودیت درآمد در برنامه های عمرانی ملی در شورای وزیران مطرح شده است. این حقیقت که دولت عربستان سعودی خیلی سریع دست پاچه شد و عکس العمل نشان داد، گویای این واقعیت است که در آینده نزدیک در رابطه با مسائلی از قبیل قیمت نفت در اوپک نیز تغییر سیاست به وجود خواهد آمد.گرانینگر

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 363