سند شماره 35

گزارش وضعیت لبنان

موضوع سند

گزارش وضعیت لبنان

مشخصات ارسال سند

از: وزارت امور خارجه - واشنگتن

سری

به: هیئت آمریکایی - سنا

1358-02-19- 1979-05-09

متن سند

تاریخ: 9 می 79 - 18 اردیبهشت

خلاصه اطلاعاتی 806، 840

سند شماره (35)

سری

از: وزارت امور خارجه - واشنگتن

به: هیئت آمریکایی - سنا

موضوع: خلاصه اطلاعاتی 806 - 8 مه 79

1 - (خیلی محرمانه) اظهارات سعد حداد درباره (لبنان آزاد در قلمرو او در جنوب و علاقه سایر گروههای دست راستی در تقسیم لبنان و قصد اعلام شده اسرائیل برای ضربه زدن به هدفهای فلسطینی و سایر هدفها در لبنان در لحظات دلخواه) سلسله ای از حوادث را در لبنان به وجود آورده که ممکن است به خشونتهای بیشتری در این کشور منجر شود.

2 - (خیلی محرمانه) از زمان اظهارات سعد حداد، قبایل شمعون و جمیل ظاهرا رقابت خود را جهت پشتیبانی از تندروهای مسیحی تشدید کرده اند. صحه گذاری اولیه کامیل شمعون از اقدام سعد حداد با تهدید دوری شمعون فرزند او درباره جداکردن قلب مسیحی نشین لبنان از بقیه کشور، مورد تأکید قرار گرفته است.

دوری شمعون ضمن گفتگو با نشریه حزب اظهار داشت که مسیحیان دیگر نمی توانند «قانون جنگل» را در لبنان تحمل کنند. دوری شمعون گفت که حزب او ترجیح می دهد با دولت همکاری کند.

«ولی اگر این امر غیرممکن باشد آنگاه تحمیل حاکمیت خودمان اجتناب ناپذیر می شود.... چنانچه نبودن قدرت حاکمه مشروع ادامه یابد روزی فرا خواهد رسید که ما نهادهای خود را آماده کرده و برای حاکمیت اعلام بداریم.» او افزود که آشتی ملی تنها پس از خروج نیروهای سوریه از این کشور تحقق خواهد یافت. چنین اظهاراتی مجال زد و خورد بین چریکهای مختلف مسیحی از یک سو و سوریه و ارتش تازه تشکیل شده لبنان از سوی دیگر را افزایش خواهد داد.

3 - (خیلی محرمانه) ادامه حملات هوایی اسرائیل علیه لبنان در حالی که روزهای یکشنبه و دوشنبه، سه بار تکرار شده است، حکومتهای لبنان و سوریه را در وضع ناهنجاری قرار داده است. روز ششم ماه می اسرائیل آتش بس یک جانبه را که در 26 آوریل برقرار شده بود نقض کرد و دست به حملات هوایی علیه اردوگاه غرالبارد و حوالی آن در شمال طرابلس زد.

الف: سفارت آمریکا در بیروت گزارش می دهد که بر اساس همه منابع لبنانی هواپیماهای اسرائیل دهکده المحمره را در لبنان که در دو کیلومتری اردوگاه نحرالبارد واقع است بمباران کردند. آسوشیتدپرس گزارش می دهد که از یکصد نفر مهمانی که در یک جشن عروسی حضور داشتند 6 نفر به قتل رسیدند (پنج نفر آنها از جمله یک کودک متعلق به یک خانواده بودند) و سی نفر دیگر مجروح شدند.

ص: 468

ب: یک ایستگاه رادیوی دست راستی لبنان گزارش داد که هواپیماهای اسرائیل یک موضع فلسطینی را در حل البحر (یا جبل البحر یا تل البحر - م) واقع در شمال بندر صور بمباران کردند. براساس این گزارش 11 نفر که بیشتر آنها لبنانی بودند، کشته شدند.

ج: روز 7 ماه می نیروهای دفاعی اسرائیل اعلام داشتند که دهکده الریحان را که در یازده کیلومتری دهکده مرزی اسرائیلی متولا واقع شده، بمباران کرده اند.

د: یک منبع اسرائیلی به وابسته دفاعی ما گفت که هواپیماهای اسرائیل مواضع توپخانه فلسطینیها را منهدم کرده اند هر چند او اعتراف کرد که فلسطینیها اخیرا مراکز اسرائیل یا محلهای تحت حکومت سعد حداد را مورد حمله قرار نمی دادند.

4 - (خیلی محرمانه) به اظهار کارمندان آژانس کمک و کار سازمان ملل متحد بیشتر فلسطینیهای ساکن در اردوگاههای آوارگان در اطراف بندر صور در جنوب لبنان در نتیجه حملات هوایی اسرائیل علیه این منطقه وادار شدند که به نقاط دیگری بروند. در یک اردوگاه بزرگ تنها ده خانواده باقی مانده اند. در حالی که در اردوگاه دیگر بیست و پنج درصد از ساکنان اردوگاه باقی مانده اند. بیشتر آوارگان در بخش بندر صیدا که در شمال بندر صور واقع است اجتماع کرده اند. آنها مدارس و انبارها و سایر ساختمانهای خالی که توانسته اند پیدا کنند، را اشغال کرده اند، در حالی که هفت هزار فلسطینی اضافی از منطقه نبطیه به آنها ملحق شدند. سازمان آزادی بخش فلسطین می کوشد تا آوارگان فلسطینی را وادار کند که هر چه زودتر به اردوگاههای خود بازگرداند و بدین ترتیب آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد را از فراهم کردن خدمات اضطراری به آوارگان جدید در بندر صیدا دلسرد می کند. فلسطینیها نسبت به بازگشت بی میل هستند هر چند اردوگاههای آنها به نحو مکرر گلوله باران شده است.

5 - (خیلی محرمانه) تحولات دیگر که خطر در گرفتن یک زد و خورد بزرگ در لبنان را ایجاب کرده است:

الف: جنگ و خونریزی بین فالانژیستها و هواداران فرنجیه در شمال لبنان باعث شده است که نقل و انتقالاتی در میان جمعیت صورت بگیرد و حمل سوخت پالایشگاه طرابلس به بیروت کاهش یافته است.

سه نفر از هواداران فرنجیه در طرابلس در جاده بیروت به طرابلس در نزدیکی باریکه ای که فالانژیستها در آن سنگرهای خیابانی ایجاد کرده اند، کشته شده اند. رانندگان کامیونهای حامل سوخت از رفتن به بیروت خودداری می کنند. عده ای از اشخاصی که به منطقه جبیل که یک دژ استحکاماتی ریموند اده به شمار می رود به سوی شمال فرار کرده اند.

ب: سربازان سوریه از قرار معلوم روز یکشنبه در پاسخ به آتش تک تیراندازان در مناطق مختلفه بیروت بار دیگر سلاحهای سنگین به کار بردند. مع ذالک سوریها علاقه نشان می دهند که از حضور خود در منطقه بیروت بکاهند. در ملاقات آینده بین الیاس سرکیس رئیس جمهور لبنان و حافظ اسد رئیس جمهور سوریه این مسئله روشن خواهد شد.

ج: یک فلسطینی مسلح از یک اتوبوس توسط سربازان لبنان بیرون کشیده شده و برده شده است. این حادثه منجر به یک زد و خورد مختصر ولی شدید بین فلسطینیها و ارتش لبنان در منطقه بعلبک شد. از قرار معلوم نیروهای سوریه برای متوقف کردن این زد و خورد مداخله کردند.(1)

ص: 469

1- از شماره 6 تا 11 در ترجمه متن اصلی کتاب موجود نبود.

12 - (خیلی محرمانه) - مصر و کشورهای عربی: یک روزنامه چاپ عمان (پایتخت اردن) روز هفتم می گزارش داد که عربستان سعودی و کویت به حکومت مصر درباره تمایلشان برای خارج کردن اعتبارات خود از بانکهای مصر به مبلغ دو میلیارد دلار اطلاع داده اند. ما هنوز تأییدیه این خبر را به دست نیاورده ایم. اگر این خبر صحیح باشد برای سادات یک دو راهی بسیار جدی ایجاد شده است. فقدان این پول برای مصر فشار مالی جدیدی را فراهم خواهد کرد و اگر مصر حسابها را مسدود کرده و پول را در بانکهای خود نگاهدارد برای وجهه مصر در میان سرمایه گذاران بالقوه لطمه شدیدی خواهد بود. علاوه بر این عربستان سعودی و کویت نیز ممکن است میل آن را داشته باشند تا از وجهه خود برای منصرف کردن مؤسسات مالی از سر و کار داشتن با مصر تا زمانیکه پول به جریان بیفتد استفاده کنند در ضمن خبرگزاری فرانسه از بیروت گزارش داده است که عربستان سعودی، قطر و امارات عربی متحده تصمیم گرفته اند تا سازمان صنایع عرب را منحل کنند. این گزارش هنوز تأیید نشده است ولی اگر صحت داشته باشد، برای مصر زیان اقتصادی دیگری خواهد بود، زیرا مقر فعالیت سازمان صنایع عرب در تولید اسلحه قرار بود در مصر باشد.

13 - (خیلی محرمانه - غیرقابل دسترس برای خارجیان) یک مدیر کمپانی نفتی آمریکایی گزارش می دهد که روز دوم ماه می حکومت کویت به یک کمپانی نفتی اطلاع داد که اجازه نخواهد داشت نفت خام کویت را به مصر ببرد. کویتیها گفته اند که نقض این ممنوعیت برای آن کمپانی نفتی به بهای از دست دادن تمامی مقدار عرضه شده نفت خام کویت خواهد بود، ولی کویت در عین حال به این کمپانی اجازه داده است تا از طریق خط لوله نفتی سومد یا از طریق کانال سوئز نفت را از کویت خارج کند. این کمپانی همچنین از عراق نیز به طور غیررسمی ابلاغی در ممنوعیت حمل نفت خام به مصر از طریق خط لوله نفتی سومد و کانال سوئز اخطاریه ای دریافت کرده است. این کمپانی مقداری فرآورده های پالایش شده نفت وارد می کند، ولی یک سخنگوی مصر روز ششم می گفت که بیشتر این مقدار نفت از اروپا وارد می شود و اگر کشورهای عربی مانع ارسال محصولات خود از طریق خط لوله سومد یا کانال سوئز بشوند، مصر از لحاظ از دست دادن درآمد لطمه خواهد دید.

15- (خیلی محرمانه) عراق: یک وزیر کمونیست دیگر از کابینه عراق بر کنار شد. این شخص که وزیر ترابری بود، به دنبال اخراج وزیر مشاور کمونیست در هفته گذشته از کار بر کنار شد. دفتر حافظ منافع آمریکا در بغداد گزارش می دهد که او یک مظهر اتحادیه سابق بعثی و کمونیستی بوده و مناسبات بسیار نزدیک بین عراق و اتحاد شوروی ایجاد کرده است. دفتر حافظ منافع آمریکا در بغداد معتقد است که این اخراج ادعاهای سخنگوی رژیم را درباره اینکه منازعات جاری کمونیستهای محلی مزاحم مناسبات نزدیک بین مسکو و بغداد نخواهد شد، در معرض پرسش قرار می دهد.

16 - (سری) جمهوری عربی یمن: به موجب اظهار یکی از مشاوران صالح رئیس جمهور عربی یمن این جمهوری در نظر دارد بر اساس معاملات بازرگانی تعدادی تانک از لهستان خریداری کند. این مشاور گفت که جمهوری عربی یمن ممکن است به سرعت تانکهای ساخت شوروی را وارد واحدهای نظامی خود کند به جای آنکه در انتظار بماند و درباره طرق بهره برداری از تجهیزات تازه وارد شده آمریکایی کسب اطلاع کند. جمهوری عربی یمن در اواخر سال 1978، 50 واحد تانک از لهستان خریداری کرده بود. سفارت آمریکا اظهار نظر می کند که خرید جدید باعث نگرانی عربستان سعودی خواهد شد.

ص: 470

سوءظنهایی درباره هدفهای نهائی صالح رئیس جمهوری عربی یمن بر خواهد انگیخت. افزودن این تانکها همچنین باعث تمدید اقامت مستشاران شوروی در جمهوری عربی یمن خواهد شد، البته در صورتی که صالح قصد نداشته باشد این مستشاران را به تدریج از جمهوری عربی یمن روانه کشور خودشان کند.

17 - (خیلی محرمانه) اتحاد جماهیر شوروی - عمان. مطبوعات شوروی در هفته های اخیر اشاره به آن داشته اند که شورش ظفار در عمان ممکن است بار دیگر شعله ور شود. از ماه ژانویه گذشته تفسیرهای رسانه های گروهی شوروی عمان را به عنوان یک نقطه بالقوه تشنج در خاورمیانه قلمداد کرده اند. روز 29 آوریل یک هیئت نمایندگی از جبهه خلق برای آزادی عمان پس از یک دیدار پنج روزه به دعوت کمیته همبستگی آفریقا و آسیا در شوروی، مسکو را ترک کرد. هر چند سلطان قابوس شاه عمان مدتها هدف انتقادهای شورویها قرار گرفته است موضعگیری او درباره پیمان مصر و اسرائیل و پشتیبانی او از مصر شاید انگیزه تبلیغات اخیر شوروی قرار گرفته باشد.

ونس

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 467