سند شماره 34

گزارش اعتصاب در صنعت نفت ایران

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا - تهران

محرمانه

به: وزارت خارجه - واشنگتن

1357-09-23- 1978-12-14

متن سند

سند شماره (34)

تاریخ : 14 دسامبر 1978 - 21 آذر 1357

شماره : 12254

از : سفارت آمریکا - تهران

به : وزارت خارجه - واشنگتن

طبقه بندی : خیلی محرمانه

موضوع : اعتصاب در بخش نفت ایران -14 دسامبر

1 - مجموع تولید نفت خام ایران در 14 دسامبر 2/ 1 میلیون بشکه خواهد بود که درست به میزان تولید شده روز پیش است. وضعیت تولید در حال حاضر با ثبات است، لیکن خیلی شکننده می باشد و وضعیت تا آنجایی که به پالایش مربوط می شود رو به وخامت می گذارد.

2 - اسکو امیدوار است و خصوصا بیش از آن انتظار نیز دارد که تولید را در سطح 1/1 میلیون بشکه نفت روزانه حفظ کند، در هر حال وضعیت کارگری می تواند بدتر هم شود و در آن صورت سطح تولید به 700 تا 800 هزار بشکه در روز نیز می رسد. این میزان حداقل همچنان می تواند با 150 تا 160 تکنسین نیروی دریایی که در مناطق نفتی فعالیت می نمایند، حفظ گردد. ملوانان تنها کارکنان تولید مناطق پاریز و کرنج می باشند و نیز می توانند دو واحد تولیدی دیگر را نیز اداره نمایند. آنان در شیفتهای 12 ساعتی کار می کنند و در تأسیسات رفاهی منطقه بندری سکونت دارند.

3 - اعتصاب فعلی کارکنان اسکو به نحو قابل ملاحظه ای از اوائل نوامبر گسترده تر است. علاوه بر این خیلی از آنهایی که هنوز کار می کنند به سرپرستان خود گفته اند که فقط به منظور تولید نفت خام کافی برای بازار داخلی کار می کنند. آنان تهدید کرده اند که چنانچه اسکو مبادرت به افزایش تولید نماید و یا پرسنل نظامی را در کنار آنان وارد کار نماید، دست از کار خواهند کشید و بنابر این

ص: 281

تکنسینهای نیروی دریایی منزوی شده و تنها مسئولیت واحدهای تولیدی مشخصی به آنان واگذار گردیده است.

4 - برخی از اعتصابیون نیز تهدید نموده اند چنانچه تولید افزایش یابد به تاکتیکهای خشنی دست خواهند زد و مقامات باتجربه و سطح بالای آمریکایی اسکو متقاعد شده اند که تهدیدات جدی هستند.

امروز صبح یکی از مقامات ارشد اسکو به ما گفت که تولید می تواند با پرسنل موجود کمی افزایش یابد؛ لیکن ترس از تلافی تاکنون از آن جلوگیری نموده است. مقام اسکو که ما با وی گفتگو نموده ایم گفت که اعتصابیون اظهار داشته اند هیچ گونه شکایتی از شرکت ندارند، بلکه اعتصاب یک مسئله ایدئولوژیک است و بنابراین مدیریت اسکو در گفتگو راجع به بازگشت به کار صرفا وقت خود را تلف می کند. منبع ما که اعتماد زیادی به وی داریم، انتظار ندارد که پس از تعطیلات آخر هفته تعداد زیادی به سر کار باز گردند.

5 - اسکو، شرکت ملی نفت و نیروی دریایی خودشان را برای مسائل بدتر از این هم آماده می کنند و دیروز در اهواز جلسه ای برای بحث در مورد اینکه ارتش به منظور کمک چه کارهای بیشتری می تواند انجام دهد، برگزار گردید. اسکو پیشنهاد کرد که 500 ملوان دیگر از نیروی دریایی را آموزش دهد. پاسخ مقام عالی رتبه نیروی دریای که در جلسه حضور داشت، این بود که انتقال 500 ملوان دیگر مستلزم کنار گذاشتن دو ناوشکن است و تأیید این مطلب بایستی از تهران بیاید.

6 - امروز صبح ارقام دقیق تولید و تفکیک آن به صادرات و مصرف پالایشگاههای داخلی قابل دسترسی نبودند. به هر صورت به ما اطلاع داده شد که در 14 دسامبر 1/1 میلیون بشکه توسط اسکو تولید خواهد شد و میزان قابل حمل به پالایشگاه آبادان از 13 دسامبر کمتر خواهد بود. (از هنگامی که میزان آن 000/544 بشکه بود)، در صورتی که حمل محمولات به پالایشگاه تهران در حدود قبلی خواهد بود (میزان حمل در 13 دسامبر 000/74 بشکه بود) منبع ما سوءظن ما در مورد افزایش مشکلات کارگری پالایشگاه آبادان را تأیید نموده (که در 11 دسامبر طی تلگرام 12099 - تهران گزارش شد) و گفت که وضعیت بسیار وخیم شده است. کمبودهای داخلی در زمینه نفت گاز و نفت سفید پدیدار شده است، ولی هنوز مشکلات جدی یا ترس و وحشت ایجاد ننموده اند. ظاهرا وارادت تولیدات پالایش شده در بندر ماهشهر شروع شده، ولی در بهترین وضعیت ورود تولیدات کافی برای جبران کمبودهای فعلی و در صورت دخالت ندادن مشکلاتی که در اثر بروز کاهش شدید در تولید پالایشگاه آبادان به وجود خواهد آمد، امر مشکلی خواهد بود. علاوه بر مشکل تأمین نیازهای وارداتی، تأسیسات بندر ماهشهر برای صادرات طرح ریزی و ساخته شده و آسان نخواهد بود که از همان تأسیسات برای اداره امور مقادیر زیاد واردات استفاده شود.

7 - مشکل دیگری که در مقابل قرار داد فشار رو به کاهش گاز در خط لوله ایگات - 1 است و همچنان گاز را برای مصارف خانگی داخلی تأمین می سازد و حدودا از دو هفته پیش صادرات و مصارف تجاری صنعتی قطع شده است. حدود 125 میلیون فوت مکعب استاندارد گاز به طور روزانه در واحدهای تولیدی اهواز سوزانیده می شود و این میزان گاز در صورتی که اسکو قادر بود تا یکی از کارخانجات مایع سازی گاز طبیعی را راه اندازی نمایند می توانست در خط لوله ایگات - 1 جریان یابد.

در هر صورت پرسنل در حال اعتصاب هستند و در 13 دسامبر مقامات حکومت نظامی اهواز

ص: 282

مبادرت به شناسایی برخی از این اعتصابیون نمودند، به این منظور که سایر اعتصابیون را حتی به صورت موقت مجبور به بازگشت به سرکارهایشان بنمایند. از امروز یعنی 14 دسامبر، مقامات حکومت نظامی قادر نبوده اند که حتی سرپرست ارشد کارخانه مایع سازی گاز طبیعی را پیدا نمایند.

8 - وضعیت تولید کنندگان کوچکتر تغییری نیافته است. ایپاک، لاپکو و ایمینوکو کاملاً تعطیل هستند. سیریپ، سوفیران و شرکت نفت همچنان روزانه 60 تا 70 هزار بشکه تولید می نمایند.سولیوان

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 7 - کتاب 7 - صفحه 280