ملاقات با مهدی ممکن معاون وزارت اطلاعات و گردشگری دولت موقت

موضوع سند

تحلیل و انتقاد از وضعیت ضد آمریکایی در رسانه های انقلاب ایران

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا در تهران

محرمانه

به: آژانس بین المللی ارتباطات واشنگتن

1358-02-04- 1979-04-24

متن سند

ملاقات با مهدی ممکن معاون وزارت اطلاعات

سند شماره (13)

تاریخ : 24 آوریل 1979 - 4 اردیبهشت 1358

محرمانه

از: سفارت آمریکا در تهران

به: آژانس بین المللی ارتباطات واشنگتن

موضوع: ملاقات با مهدی ممکن معاون وزارت اطلاعات

خلاصه.

در یک دیدار تشریفاتی که با مهدی ممکن معاون وزارت اطلاعات، وابسته مطبوعاتی مقررات جدید مطبوعات را با او در میان گذاشت و وابسته مطبوعاتی چنین تشخیص داد که معاون وزارت اطلاعات، مهدی ممکن و سایر اشخاصی که در این جمع حضور داشتند، احساسات شدیدی علیه سیاست اخیر آمریکا در ایران دارند. ممکن است نقش وزارت خود را به عنوان محل تصفیه برای شکایات درباره پوشش مناسبات ایران و آمریکا در مطبوعات ایران قلمداد کرد. هر چند سیاست آمریکا نسبت به ایران از نظر ممکن غیر قابل درک است؛ مع ذالک ضروریات مناسبات دوجانبه ممکن است به صورت پلی نسبت به مناسبات آینده باشد. (پایان خلاصه)

1- روز 23 آوریل روزن، وابسته مطبوعاتی یک دیدار تشریفاتی از مهدی ممکن، معاون وزارت اطلاعات به عمل آورد که بعدا ابوالقاسم صادق، سرپرست اخبار داخلی که از رژیم سابق باقی مانده و محمدرضا شریف، کفیل خبرگزاری پارس و علی ماهانی مشاور وزارت که سالها در ایالات متحده زندگی کرده است به آن ملحق شدند. این دیدار را ممکن است یک دیدار دوستانه ولی در عین حال صحیح (بر طبق مقررات صحیح) و ماهیت کاری دانست و ایرانیان (شرکت کننده در این جلسه) به نحو قاطعی در مقابل مطبوعات و سیاست حکومت کارتر در ایران از یک خط ابراز عقاید و تقاضای خود پیروی می کردند.

2- ملاقات با اظهارات ممکن درباره مقاصد اطلاعات و برای به نظم در آوردن مطبوعات روبه رشد ایران آغاز شد. ممکن روشن ساخت که دولت موقت ایران نمی تواند و قصد ندارد برای کنترل رسانه های

ص: 252

مطبوعاتی اقدام کند. وی در عین حال اضافه کرد که دورانی که مطبوعات زیر چماق بودند، پایان یافته و ما اکنون در یک دوران فترت به سر می بریم که روزنامه ها و خبرنگاران در آن در بعضی موارد از حدود قضاوت صحیح تجاوز می کنند که یکی از شواهد آن انتشار مطالب جنجالی در مطبوعات در مورد افراط کاریهای خاندان پهلوی بوده است. معاون وزارت اطلاعات گفت او لایحه ای برای نخست وزیر تهیه کرده است که به موجب آن مطبوعات را تشویق به تشکیل یک کانون مطبوعات خواهد کرد که متشکل از نمایندگان مطبوعات به عنوان یک هیئت تنظیم کننده باشد به صورتی که این سیستم در وظایف خود کوتاهی داشته باشد، دولت به دادستانی کل و وزارت دادگستری براساس موارد ویژه مراجعه خواهد کرد.

در این مرحله ممکن قصد ندارد مانع انتشار روزنامه ای شود ولی با پیش آمدن قانون اساسی جدید او پیش بینی می کند که پروانه های انتشار از سوی دولت محدود خواهد شد.

3- ممکن درباره مبارزات تبلیغاتی ضد آمریکایی در مطبوعات ایرانی بسیار صمیمی و صریح بود و به وابسته مطبوعاتی اطمینان داد که برای تهیه یک مطبوعات بی طرف، زمان و شکیبایی و فرهنگ لازم است.

با این مقدمه برای آغاز صحبت، وابسته مطبوعاتی مقالات منتشره در کیهان را در جریان نیمه اول ماه آوریل که بدون ذکر مأخذ بود پیش کشید که به موجب آن ایالات متحده به توطئه چینی برای از میان بردن رهبران سیاسی و مذهبی ایران متهم شده است. دکتر ممکن طبق پیشنهاد آقای صادق گفت وزارت اطلاعات و او را شخصا می توانند به عنوان یک مرکز مبادله برای شکایتهای مشروع درباره پوشش مطبوعات ایران به حساب آورند و از روزن تقاضا کرد تا یک نسخه کپی شده از هرگونه مکاتبه را به وزارت امور خارجه بفرستد.

4- ممکن ضمن بحث درباره زندگی حرفه ای خویش اعتراف کرد که مدتی به عنوان زندانی سیاسی، زندانی بوده است و هر چند خاندان پهلوی بود که عملاً او را زندانی کرد، او ایالات متحده را برای مخزنی از عدم اعتماد بین دو کشور مورد سرزنش قرارداد. او گفت به عنوان یک فرد یا یک عضو ملت ایران نمی تواند درک کند که چرا سیاست خارجی یک ابر قدرت ظرف دو ماه هم از شاه و هم از بختیار و هم از خمینی پشتیبانی می کند. ماهانی وارد گفتگو شد و مطبوعات ایالات متحده را به همکاری نزدیک با دولت کارتر متهم کرد و موضوع حقوق بشر را که هر دو از آن پشتیبانی می کنند به عنوان شاهد زنده ذکر کرد. صادق احساس کرد که ایالات متحده باید تا مدتی در انتظار یک موضع خصومت از جانب ایرانیان باشد. وی در عین حال احساس کرد «هم ایالات متحده وهم ایران هر دو به یکدیگر نیاز دارند» و این ضرورت ممکن است پلی برای مناسبات جدید و بهتر بین دو کشور فراهم کند.شلنبرگر

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 251