فرار سرمایه ها از کویت به خاطر انقلاب ایران

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا در کویت

محرمانه

به: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی - سی

متن سند

افزایش جریان سرمایه از کویت نشانگر وجود بحران ایران است

ص: 749

سند شماره (25)

تاریخ: 18 بهمن ماه 1357

طبقه بندی: خیلی محرمانه

از: سفارت آمریکا در کویت

به: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی - سی

موضوع: افزایش جریان سرمایه از کویت نشانگر وجود بحران ایران است.

1- (تمام متن خیلی محرمانه است)

2- خلاصه: رابطه های سفارت در محافل بازرگانی و بانکداری کویت در هفته های اخیر متوجه افزایش فعالیتهای مربوط به انتقال سرمایه از بانکهای اینجا شده اند. می گویند این صادرات روزافزون ارزی متشکل از سرمایه های خصوصی است که مقصد آنها بازارهای دلاری اروپا و آمریکا می باشد.

فزونی آن نیز نشانگر فرار سرمایه از ایران از طریق نظام بانکی آزاد و نسبتا مؤثر کویت به بازارهای پولی غرب می باشد. با این وصف، دلایلی نیز موجود است که نشان می دهد بخشی از افزایش مربوط به نوسانات پول کویت در خارج است. مدیر کل یکی از بزرگترین بانکهای کویت مصرانه می گوید، گرچه فرار پول از کویت در حال حاضر بیش از حد معمول است، ولی این افزایش به طور مطلق حائز اهمیت نیست. با این وصف وی معترف است که شیوع مشکلات ایران به بخش عربی خلیج علی الخصوص عراق می تواند علت اصلی فرار سرمایه از کویت به حساب آید. (پایان خلاصه).

3- دو هفته گذشته در مورد فرار سرمایه از کویت و ارتباط احتمالی آن با اوضاع ایران با بانکداران و بازرگانان محلی گفتگوهایی انجام دادیم. شایع شده است که پول و دیگر لوازم ارزشمند از آن سوی خلیج مخفیانه وارد کویت می شود. گفتگوهای ما نیز این امر را تأیید می نماید، و گر چه روند حاضر از آبانماه گذشته آغاز شده، ولی در هفته های گذشته فعالیتهای مربوط به انتقال پول از بانکهای اینجا افزایش چشم گیری پیدا کرده است. رئیس هیئت مدیره یکی از مهمترین نهادهای سرمایه گذاری کشور به ما گفته است که «بانکهای اینجا در حال حاضر آنقدر سرگرم سفارت مربوط به انتقال ارزهای ایرانی هستند که حتی برای پاسخ به به تلفنهای ما نیز وقت ندارند».

4- بسیاری دیگر از دوستان ما نیز معتقدند که فرار سرمایه ایرانی از طریق کویت علت اصلی این پدیده ارزی است. آنها می گویند کویت نزدیکترین نقطه آزاد به ایران از نظر انتقال ارز است که سیستم بانکی نسبتا مؤثر آن قادر است حجم عظیم پولی را اداره کند. تا به حال قادر نبوده ایم حتی رقم تقریبی پولهای انتقالی را به دست آوریم، لیکن منابع ما معتقدند که اکثر این پولهای انتقالی به مقصد بازارهای دلار اروپایی و آمریکا ارسال شده اند، چون به دست آوردن مارک آلمان، فرانک سوئیس سوئیس، 3 وین ژاپن چندان نیست.

5 - شایعات محدود به فرار از ایران نبوده است. رابطه های ما گزارش می دهند که پول محلی نیز محدود و تحت فشار قرار گرفته است و چند بانک در میزان وامهای خود به خصوص در رابطه با حساب جاری غیر کویتیها کاهش پدید آورده و از روش نامحبوب (که معمولا اجتناب می شود) ابطال چکهای بی محل مشتریان کویتی نیز خود داری نورزیده اند.

6- در گفتگو با مدیر کل یکی از بزرگترین بانکهای کویت پیرامون این فرار سرمایه، متوجه شدیم که گرچه آمریکا در رابطه با ماه دسامبر کسری بودجه تجاری خود را بسیار زیاد اعلام کرده است، ولی در هفته گذشته ارزش دلار در بازارهای متعدد افزایش یافته است. وی معترف است که اوضاع سیاسی خلیج

ص: 750

در حال حاضر سبب شده است که فرار سرمایه بیش از حد معمول جریان داشته باشد و همین امر می تواند بر بازارهای پولی غربی تأثیر گذاشته باشد. وی گفت درست است که بخش اعظم سرمایه از ایران خارج می شود، ولی مبالغ غیر عادی نیز از کویت خارج گشته است. وی گفت بازار پولی «متشنج» است، و خروج سرمایه مبالغه آمیز نیست چون میزان انتقال ارز از کویت به خارج نشانگر این حقیقت است او در این رابطه به رقم خاصی اشاره نکرد، لیکن گفت که مبلغ پولی که بیش از حد از کویت خارج شده در واقع «اهمیت چندانی ندارد». وی در ادامه گفت به دنبال وقایع ایران، کویتیها با پول خود کمتر ولخرجی می کردند. وی گفت همین امر نشانگر تشنج بازار است ولی اگر بحران ایران به داخل بخش عربی خلیج راه نیابد فرار سرمایه نیز ادامه نخواهد شد. لیکن وی گفت اگر همین مشکلات و بحرانها در بغداد ظهور کند فرار سرمایه از کویت سیل آسا خواهد بود.

7- اظهار نظر: بانک مرکزی در همین اواخر آمار و ارقام بانکی مربوط به فصل آخر سال 1357 را منتشر کرده است. ارز خارجی بانکهای کویتی در فصل سوم سال 275 میلیون دینار (یک دینار کویت معادل 70/3 دلار آمریکاست) بود. افزایش همین نوع ارز در فصول قبلی سال 1357 معادل 30 میلیون دینار از فصل اول تا دوم، و 40 میلیون دینار از فصل دوم یا فصل سوم بوده است. گرچه همین افزایش نیز می تواند نشانگر فرار سرمایه باشد، ولی متوجه می شویم که حسابهای سپرده جاری و ثابت افراد مقیم کویت نیز توأم با افزایش بوده است. این افزایش معادل 110 میلیون دینار از فصل دوم تا فصل سوم، و 120 میلیون دینار از فصل سوم تا فصل چهارم بوده است.مائسترون

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 749