سند شماره 21

عربستان سعودی و کنفرانس اسلامی

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: وزارت امور خارجه - واشنگتن، دی - سی

محرمانه

به: همه پستهای دیپلماتیک خاور نزدیک و آسیای جنوبی

1358-02-18- 1979-05-08

متن سند

عربستان سعودی و کنفرانس اسلامی

سند شماره (21)

از: وزارت امور خارجه - واشنگتن، دی - سی

تاریخ: 8 می 1979 - 18 اردیبهشت 1358

به: همه پستهای دیپلماتیک خاور نزدیک و آسیای جنوبی

طبقه بندی: خیلی محرمانه

موضوع: عربستان سعودی و کنفرانس اسلامی

1- تمام متن خیلی محرمانه است.

2- در طی ملاقات اول ماه مأمور سیاسی سفارت مسئله کنفرانس اسلامی فاس را با احمد سراج مدیر امور شرقی وزارت امور خارجه (عربستان) مورد بحث قرار داد، سراج گفت عربستان سعودی یک هیئت نمایندگی نیرومندی مرکب از پنج مقام وزارت امور خارجه به شرح زیر برای کنفرانس اعزام می کند شاهزاده سعود وزیر امور خارجه، عبدالرحمن منصوری معاون وزارت امور خارجه و سمیر شهابی مدیر امور سازمانهای بین المللی، عباس غرزی مدیر امور اطلاعاتی و شیخ احمد مبارک مدیر امور اسلامی، به علت کمبود جا در شهر فاس مراکشیها تقاضا کرده اند که هر هیئت نمایندگی از پنج نفر تجاوز نکند.

3- درباره مسئله عضویت مصر، سراج گفت که عربستان سعودی از لحاظ حقوقی ناگزیر است که تصمیم کنفرانس بغداد را رعایت کند. او گفت که اگر اخراج مصر صریحا به رأی گذاشته شود، عربستان سعودی نمی تواند از اجماع آراء اعراب طفره رود.

4- سراج افزود که به عقیده او بهترین راه برای جلوگیری از اخراج مصر این است که کشورهای غیر عرب در مقابل چنین تهدیدی با استناد به دفاع از منشور کنفرانس اسلامی مقاومت کنند. (اظهار نظر: در این منشور درباره اخراج یک کشور مسلمان از کنفرانس اسلامی هیچ گونه پیش بینی به عمل نیامده است و اعلام شده است که هر کشور مسلمان مجاز است که در این کنفرانس شرکت کند. بر همین اساس می توان

ص: 375

مدعی شد که مصر نمی تواند تا زمانی که یک کشور مسلمان باقی مانده، اخراج گردد.)

5 - سراج گفت که از هیچ کشور عربی نمی توان انتظار داشت که یک چنین مسئله ای را عنوان کند، ولی اگر کشورهای غیر عرب به تعداد کافی بر اساس دفاع از منشور کنفرانس اسلامی (به اخراج مصر) ایرادات جدی بگیرند، عربستان سعودی ممکن است بتواند از به رأی گذاشتن مسئله اخراج، با این استناد که یک چنین رأی دادنی به همبستگی اسلامی لطمه خواهد زد، جلوگیری کند.

6- مأمور سیاسی خاطرنشان ساخت که کشورهای غیر عرب احتمال ندارد که چنین اقدامی را به ابتکار خود و بدون پشتیبانی اعراب به عمل آورند و در کنفرانس قبلی وزیران امور خارجه، کشورهای اسلامی غیر عرب میل نداشتند که خود را درگیر مسائل عربها کنند و به طور کلی با آن تعداد از قطعنامه هایی که کشورهای عربی پیشنهاد کرده اند،کنار آمده اند، هر اندازه هم که این قطعنامه ها جنبه افراطی داشته باشد. سراج وجود این مسئله را تأیید کرد و پذیرفت، ولی گفت که اگر کشورهایی نظیر پاکستان، اندونزی، مالزی، سنگال یاگینه مسائلی مربوط به منشور کنفرانس اسلامی و نظامنامه آن را به میان بیاورند، سازشی بین طرفین ممکن خواهد بود. او خاطرنشان ساخت فرصتی که ایران بتواند در این مورد کمک کند، وجود ندارد.

7- اظهارنظر: در کنفرانس وزیران امور خارجه اسلامی سال 1978 در داکا، کشورهای غیر عرب ساکت و صامت نشستند در حالی که سازمان آزادی بخش فلسطین و متفقین آن افراطی ترین قطع نامه ها را درباره مسئله خاورمیانه به میان کشیدند. در این کنفرانس تنها اقدام مؤثر از سوی میانه روها هنگام بحث در اطراف شاخ آفریقا به عمل آمد که در آن سومالی، عربستان سعودی سودان و ایران احساس کردند که منافع حیاتی آنها مطرح است. مسئله دفاع از منشور کنفرانس اسلامی هر چند ارزش امتحان را دارد.

احتمالاً قدرت کافی برای ایجاد مقاومت مؤثر در مقابل کوششهایی که برای اخراج مصر از کنفرانس به عمل آید را نخواهد داشت. اگر منافع حیاتی کشورهای غیر عرب تحت تأثیر قرار نگیرد، احتمال نمی رود که آنها در آنچه که به عقیده آنها یک منازعه بین الاعراب است، خود را درگیر کنند.دانیل

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 374