تلاش دولت موقت برای حفظ روابط ایران و آمریکا

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا - تهران

محرمانه

به: وزارت خارجه - واشنگتن

1358-03-27- 1979-06-17

متن سند

روابط ایران و ایالات متحده

سند شماره (36)

تاریخ: 17 ژوئن 1979 - 27 خرداد 58

خیلی محرمانه

از: سفارت آمریکا - تهران

به: وزارت خارجه - واشنگتن

موضوع: روابط ایران و ایالات متحده

1- تمام متن خیلی محرمانه است - تلگرام گزارشی.

ص: 275

2- خلاصه: در خلال مراسم خداحافظی یزدی وزیر خارجه در 17 ژوئن، وی مجددا تمایل دولت موقت ایران (و خمینی) را برای روابط مستمر با ایالات متحده تکرار کرد. یزدی درخواست همکاری برای جلوگیری از وقایعی از قبیل رأی 17 می سنا و خنثی سازی جریان عادی کردن روابط را نمود. او همچنین به صورت مؤکدی اظهار داشت که شرکای آمریکایی در بانکهای ایرانی که اخیرا ملی شده اند نبایستی درباره بازیافت سرمایه شان نگران باشند.

3- یزدی با من و کنسول سیاسی در 16 ژوئن برای ملاقات خداحافظی دیدار کرد. او پاسخ داد که وی از رسانیدن درودها و تهنیت هایش به ونس به وسیله من قدردانی می نماید. او در این رابطه گفت که قصد داشته مجددا تصریح نماید که موضع دولت موقت ایران و آیت اللّه خمینی همچنان این است که روابط ایران را با ایالات متحده قطع نکند بلکه ایران می خواهد که این روابط را بهبود بخشد و گذشته را فراموش نماید.

او گفت ما می دانیم که این کار آسان نخواهد بود. او اضافه کرد که خیلی مایه تأسف است که رأی 17 می سنا باعث موجی از RECIMINATION دوجانبه گردیده است. او گفت که دولت موقت ایران از شنیدن اینکه اخیرا بارنز، عضو کنگره قطعنامه ای شبیه به قطعنامه ای که به وسیله سنا تصویب شد پیشنهاد کرده ناراحت بوده است.

4- من با استفاده از اطلاعاتی که در تلکس مرجع بوده تلاشهایی را که انجام شده و نیز در حال انجام شدن بوده اند تا از اقداماتی از آن قبیل که دولت موقت ایران و وی را ناراحت نموده جلوگیری نمایند برای وی تشریح کردم. او پاسخ داد وی از اینکه ما مسئله را درک می کنیم خوشحال است. او گفت این چیزی است که من می خواستم به شما بگویم و مایلم شما آنرا به واشنگتن برسانید.

این نوع قطعنامه ها کمکی نخواهند کرد. آنها با اظهارات مبنی بر حسن نیت دولت (آمریکا )مغایر هستند. یزدی سپس درک خودش از تفاوت بین هیئت حاکمه و کنگره و عدم تشخیص مردم کوچه و بازار از این دو را که اکنون موضوع آشنایی است تکرار کرد.

5 - یزدی سپس به مسئله فروشهای نظامی پرداخت. او گفت که اخیرا به وسیله ایمانیان، فرمانده نیروی هوایی مطلع شده است که ما ارسال لوازم یدکی خاصی را که ایران پول آنرا پرداخت کرده است، به تعویق انداخته ایم. او خواست که ما راه را برای ارسال این اقلام باز کنیم. من از او خواستم که جزئیات دقیق بیشتری برای ما فراهم نماید و قول دادم آنچه را بتوانیم انجام خواهیم داد. یزدی گفت روشی که بیشتر قراردادهای نظامی بین رژیم سابق و ایالات متحده بدان وسیله نوشته شده اند از نظر دولت موقت ایران غیر قابل قبول است. این قراردادها مثل یک چک سفید به نام گروه مشاورین نظامی شما می باشند. اگر ما آنها را فسخ نمائیم متحمل میلیونها دلار زیان می شویم. ما ترجیح می دهیم این قراردادها را به طریقی فسخ کنیم که از نظر مالی ما را دچار خسارت ننماید. اینکار می تواند تقریبا یک میلیارد دلار بضرر ما تمام شود.

اگر شما در اینکار به ما کمک نمایید چیزی خواهد بود که من می توانم با آن پیش مردم بروم و به آنها بگویم شما چه کاری برای ما انجام داده اید.

6- من اقدامات جدید را با توجه به کارهای تکمیلی وزارت دفاع تشریح نمودم. یزدی درخواست کمک در موضوعات قراردادی غیر دفاعی (نظامی) را نمود. او اشاره کرد که قراردادی برای 600 میلیون دلار با GTE منعقد شده و حدود 450 میلیون دلار تاکنون پرداخت شده ولی GTEتمام کاری را که لازم بوده انجام نداده است. او گفت من می دانم که این موضوع هیچ ارتباطی به دولت ایالات متحده ندارد، ولی

ص: 276

مردم GTE را به عنوان یک کمپانی آمریکایی می بینند. ما برای اینکه آنها را وادار کنیم که کار را تمام کنند به کمک شما نیاز داریم. من تلاشهایی را که برای وادار کردن بازرگانان به بازگشت جهت حل مسائلشان انجام داده ام، متذکر شدم و گفتم که خود GTE حدود 6 هفته قبل یک هیئت نمایندگی برای بحث درباره قراردادش با مقامات دولتی ایرانی مرتبط به ایران فرستاده بود. من سپس از او درخواست نمودم تا ما را مطلع سازد که در هر مورد چه زمانی نهادهای ایرانی آماده هستند که قراردادهای بخصوصی را مورد بحث قرار دهند و قول دادم که ما هر کاری بتوانیم برای اینکه ببینیم کمپانیهای ایالات متحده کسی را به اینجا می فرستند انجام خواهیم داد.

7- یزدی به عنوان آخرین پیامش گفت وی می خواهد که این موضوع کاملاً روشن باشد که سیاست دولت موقت ایران در ملی کردن بانکها در ایران می باشد. او گفت که دولت کنترل بانکها را به منظور مدیریت در دست گرفته است. بانکهای آمریکایی که در بعضی از این بانکهای ایرانی سهام دارند نبایستی در مورد از بین رفتن سرمایه خود هراسان باشند. او گفت ما تا آخرین سنت آنرا خواهیم پرداخت.ما اکنون مشغول بررسی حسابها می باشیم و هر چه را که سررسید شده باشد، مثل سهامداران ایرانی به سهامداران خارجی پرداخت خواهیم کرد. ما قصد نداریم سرمایه کسی را مصادره کنیم. این تصمیم کابینه است که هر چه را سررسید شده باشد پرداخت کند و شرکای آمریکایی بانکهای ایرانی نبایستی نگران یا هراسان باشند.