تلاش برای عادی شدن روابط تجاری آمریکا و ایران

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا - تهران

محرمانه

به: وزارت امور خارجه - واشنگتن

1358-04-03- 1979-06-24

متن سند

آینده عادی شدن روابط تجاری آمریکا و ایران

ص: 277

سند شماره (38)

تاریخ: 24 ژوئن 1979 - 3 تیر1358

از: سفارت آمریکا - تهران

به: وزارت امور خارجه - واشنگتن

موضوع: آینده عادی شدن روابط تجاری آمریکا و ایران

1- تمام متن خیلی محرمانه است.

2- تضاد و دوگانگی بین (الف) مواضع به طور کلی عاقلانه خیلی از مقامات ارشد دولت موقت که متوجه لزوم برقراری روابط عادی تر دیپلماتیک و تبادلات تجاری با آمریکا شده اند و (ب) مواضع ضد آمریکایی انقلابی مطبوعات، روحانیون اطراف خمینی و خیلی از ایرانیان که ضد خارجی هستند و در سطوح دوم و پایین تر دولت موقت می باشند، همچنان تلاشهایمان را برای عادی کردن روابط خنثی می سازند.

3- در 21 ژوئن وزیر خارجه یزدی و سخنگوی دولت امیر انتظام، هر دو به طور علنی به حمایت از ادامه قراردادها و روابط با غرب اظهاراتی نمودند. اظهارات امیر انتظام به مطبوعات مسائل گسترده ای را در برداشت از جمله تغییرات پرسنلی در دولت موقت، نفوذ بیش از حد کمیته ها و مسائل اقتصادی مختلف. او به خبرنگاران گفت که امیدوار است روابط با آمریکا بزودی به سوی بهبودی رود. در مورد قراردادهای نظامی امیر انتظام گفت که فسخ تمام قراردادهای سابقی که ایران قبلاً در آنها میلیاردها دلار سرمایه گذاری کرده بود غیرعاقلانه است. او حتی به طور غیر مستقیم به لزوم متخصصان نظامی آمریکایی اشاره کرد. سخنگوی دولت موقت همچنین گفت که امام و دولت موقت هیچگاه در صدد مصادره اموال نبوده اند، چون مالکیت فردی در اسلام مقدس است ولی این حرف کاملاً قابل قبول نبود. یزدی آنطور که در تهران تایمز 25 ژوئن منعکس شده، مشخصا این مسئله را مطرح نموده که ایران نمی تواند به تنهایی به پیش برود.یزدی صریحا به ادامه وابستگی به غرب اقرار کرد و گفت که فسخ سریع قراردادها توسط ایران بیشتر به ضرر ایران خواهد بود تا فروشندگان خارجی و آن را به سطح یک جامعه کشاورزی پایین خواهد آورد.

4- در حالیکه ما از اظهارات مثبت مانند گفته های یزدی و امیر انتظام در پنجشنبه گذشته استقبال می کنیم، ولی از خبر اخیر (الف) فسخ قرارداد آناکاندا با شرکت مس و (ب) حملات شدید و غیر مترقبه به GTEدلگیریم. نمونه دیگر گزارش روزنامه بامداد در مورد ادامه ارسال غذا به ایران بود. بامداد از اطلاعیه آژانس ارتباطات بین المللی استقبال کرده بود ولی در مقدمه آن گفته بود که آمریکا تحریم خود را از ایران برداشته است.

5 - تا زمانی که دولت موقت قدرت بیشتری نیابد، این نداهای میانه روانه مانند یزدی، امیرانتظام و حتی بازرگان بعید است که اثری داشته باشند. وقایع هفته گذشته،این فرضیه را که برقراری روابط تجاری بین ایران و آمریکا می تواند راهگشای بهبود روابط سیاسی گردد مورد سؤال قرار می دهد. با توجه به جو سیاسی نامطلوب اصلاً نمی توان مطمئن بود که میانه روها در دولت موقت آنقدر زیاد هستند و یا آنقدر نفوذ دارند که بتوانند مانع حملات شوند و یا مواضع ضد آمریکایی که مانع از سرگیری فعالیتهای تجار آمریکایی در ایران شده را تغییر دهند.

گذشته از این ممکن است روابط ما مانعی برای عادی کردن روابط سیاسیمان گردد و این در صورتی

ص: 278

است که بررسی، تجدید نظر و یا فسخ قراردادهای سابق، حملات شدید علیه آمریکا و امپریالیسم آمریکا باشد. نمی توان تجار آمریکایی را به دلیل کمک نکردن به بهبود وضع اقتصادی مقصر شناخت چون آنها به طور فردی و جمعی مورد خصومت و سوءظن قرار می گیرند و طبیعتا نگران امنیت شخصی خود هستند.

کارمندان ایرانی حاکمیت آنان را نمی پذیرند و شکایتهای بحق مالی آنان در میزهای مقامات بی اسم و رسم دفن شده است.

لینگن

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 277