سند شماره 53

تحلیل وضعیت سیاسی اقتصادی اسرائیل

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: وزارت امور خارجه واشنگتن دی - سی

سری

به: مجمع گردآوری خلاصه های اطلاعاتی - با اولویت

1358-07-20- 1979-10-12

متن سند

ص: 530

سند شماره (53)

تاریخ: 12 اکتبر 79 - 20 مهر 58

سری

از: وزارت امور خارجه واشنگتن دی - سی

به: مجمع گردآوری خلاصه های اطلاعاتی - با اولویت

موضوع: خلاصه اطلاعاتی 915 - 12 اکتبر 79

1 - (سری) اسرائیل: عدم توافق در کابینه: بنا به تجزیه و تحلیل سازمان سیا رویگردانی بسیاری از طرفداران نخست وزیر بگین از جناح لیکود اکثریت کرسیهای بگین را در میان 120 کرسی به 5 کرسی کاهش داده است، این رویگردانیها از سال گذشته تا به حال به قیمت از دست رفتن 11 کرسی برای او تمام شده است. کاهش قدرت پارلمانی بگین باعث خواهد شد که احزاب دولتی برای به دست آوردن و کسب منافع خاص خودشان وی را تحت فشار قرار دهند. و با ممانعت از ائتلافها، قدرت رهبری بگین را زیر سؤال کشند. مسئله ائتلاف شاید تا اواخر دوره مشکل زیادی را به وجود نیاورد، لیکن فشارهای داخلی و انتقاد عموم از نحوه عملکرد حکومت - به خصوص از ضابطه های اقتصادی فاجعه آمیز - مشکلات بسیاری را ممکن است به وجود آورد. بگین احتمالاً در انتخابات سال 1981 خواهد باخت.

2 - (سری) علی رغم رشد اقتصادی بسیار سریع به میزان 4 تا 5 درصد در سال جاری، اسرائیل با مشکلات اقتصادی بسیار جدی دست به گریبان است. تورم در حال اوج گرفتن است و نرخهای مصرفی به میزان صد درصد در سال افزایش یافته اند. صورت حساب مخارج دولت - که بیش از یک میلیارد دلار در سال قبل بوده است اکنون در حال کاهش است، لکن در صورتی که اسرائیل سیاستهای خود را تغییر ندهد، بدهکاریهای دولت به 700 دلار در سال 1981 خواهد رسید.

3 - (سری) قسمت اعظم انتقاد عمومی متوجه وزیر دارایی سیمکا اهرلیک و همکارانش است که از اعضای حزب آزادی هستند که می توان گفت به علت اشغال بسیاری از پستهای اقتصادی توسط اعضاء این حزب از رقبای لیکود به شمار می آید. همین انتقاد عمومی مشاجرات بر سر بسیاری از سیاستهای مهم را که بین بگین و حزبش هروت و لیبرالها در گرفته است دامن زده و به این ترتیب مردم پی می برند که چه اختلاف وحشتناکی در کابینه حکومتشان وجود دارد.

4 - (سری) این روزها اهرلیک موجب دردسرهای زیادی شده است بررسی آراء عمومی نشان می دهد که محبوبیت او به کمتر از ده درصد رسیده - تا جائی که بگین ممکن است مجبور شود او را و نیز بسیاری دیگر از مقامات اقتصادی را تعویض نماید. در تلاش برای نجات استعداد در حال نابودی حزبشان، رهبران لیبرال، بنا به گزارشهایی، توافق اهرلیک را به دست آورده اند که در پاییز امسال طرحی برای دوباره سازماندهی کابینه تسلیم بگین نماید که خود اهرلیک در آن طرح دارای مقام اقتصادی نباشد.

5 - یک چنین سازماندهی دوباره ای در کابینه میزان تشنج را بالا خواهد برد و قدرت نمایی برای رسیدن به قدرت بیشتر در میان احزاب مؤتلفه زیاد خواهد شد به خصوص اگر این تغییر سازمانی در برگیرنده چند وزیر وزارتخانه باشد و در صورتی که بگین شخصی را برای پر کردن جای اهرلیک انتخاب کند که خارج از محدوده حزب باشد. این روزها می گویند که فرد پارلمانی مورد علاقه بگین همان ایگال هوروتیز است که قبلاً ریاست یک حزب کوچک و دست راستی به نام لام را که نماینده لیکود بود و بسیار مورد انتقاد اهرلیک نیز قرار می گرفت به عهده داشت.

ص: 531

6 - عملکرد ناپخته دولت بر سر امور اقتصادی بسیاری از یهودیان کم درآمد را که در سال 1977 عامل بسیار مهمی در روی کار آمدن بگین بودند دلسرد خواهد کرد. مشکلات مربوط به تورم باعث شده است که بگین بسیاری از آراء خود را از این طریق از دست بدهد که در صورت ادامه این مشکلات در شروع انتخابات در آخر همین سال بگین باید خیلی چیزها را از دست بدهد.

7 - (سری) تکیه شدید بگین بر مذاکرات صریح در مورد استراتژی اسرائیل که کنترل اسرائیل را بر ساحل غربی رود اردن تضمین می کند، عمده ترین عاملی خواهد بود که وفاداری ائتلافیون سرسخت را جلب خواهد کرد. وزیر کشاورزی اسرائیل شارون، که عضو هروت و از رهبران بسیار سرسخت حزب مذهبی ملی است و شخصی است که اگر حمایت او نباشد دولت بگین سقوط می کند. گفته است که نخست وزیر را در صورتی که پیرامون:

(الف) قرار داد خود مختاری فلسطینیها

(ب) نقش سازمان آزادی بخش فلسطین

(ج) فعالیتهای اسکان دهی یهودیان

(د) و عقب نشینی نیروی نظامی اسرائیل از ساحل غربی رود اردن امتیازاتی بدهد، تنها خواهد گذاشت.

8 - (سری) بگین در گذشته در مذاکراتش یکی از خصلتهای بسیار مهم محافظه کاران را که همانا خست آنهاست به دفعات نشان داده است که با نظرات خود او نیز وفق می دهد. کمبود اشخاص با نفوذ در کابینه و نیز این باور بگین که سادات بر سر موضوع خود مختاری فلسطینی ها پافشاری بسیار نمی کند باعث شده است که او نیز از دادن امتیاز بر سر موضوعات مهمی چون حق حاکمیت دست و دلبازی زیادی نشان ندهد.

9 - (سری) بعضی از رهبران حزب بسیار متعصب، آگودات اسرائیل در پارلمان این کشور چهار کرسی را در تصاحب خود دارند بگین را تهدید کرده اند که در صورتی که به قول خود مبنی بر تصویب قانون منع و ممنوعیت، سقط جنین در مجلس وفادار بماند خود را از ائتلاف بیرون خواهند کشید. اگر این محدودیتها بیشتر شود، این درخواست فشار زیادی بر لیبرالها و نهضت دموکراتیک لیکود که دو عضو مشهور ائتلاف هستند، وارد خواهد ساخت. لیکن ممکن است بگین منتظر شود تا از طرف این دو عضو نیز عکس العملی در محدوده توان خود نشان داده شود.

10 - (سری) آگودات اسرائیل در صورتی که با عدم تصویب لایحه ممنوعیت سقط جنین نیز روبه رو شود دست از حمایت خود بر نخواهد داشت. بنا به گزارشاتی، بسیاری از رهبران احزاب دوست ندارند که بهترین حامیان خود در پارلمان را که عبارتند از یک سخنگوی کنست، و روسای دو کمیته مهم کنست از دست بدهند، لیکن در صورتی که این حزب حمایت خود را دریغ ورزد، بگین و ائتلافش آراء خیلی کمی را به دست خواهند آورد.

11 - (سری) خوشحالی فزاینده حزب کارگر از آن روست که دوستان گذشته این حزب که به معاون نخست وزیر و رئیس نهضت دموکراتیک یادین گرویده بودند به آغوش حزب کارگر بازگشته اند لیکن از نظر عمومی نیز کمی از دست حکومت بگین دلخور هستند. در صورتی که میزان این نارضایتی بالا بگیرد این حزب به رقابت بسیار شدید با بگین بر خواهد خواست.

ص: 532

12 - (سری) قسمت اعظم رأی دهندگان تاکنون خاموش مانده اند، زیرا هنوز نمی دانند که آیا حزب کارگر می تواند باز هم یک ائتلاف مؤثر به وجود آورد یا نه. جلب رضایت این عده که حدود یک سوم رأی دهندگان را تشکیل می دهند، برای حزب کارگر بسیار خطیر است.

13 - (سری) حزب کارگر موفق شده به وضع درونی خود سر و سامانی بدهد. الحاق دو گروه وابسته به حزب کارگر کیبوتس چهره فعالتری را از این حزب در اذهان عمومی بر جای خواهد گذاشت. یک نسل جوان که از نظر سیاسی نیز بسیار جذاب هستند در جسم حزب کارگر حلول نموده است.

14 - (سری) لیکن این بهبود وضعیت حزب می تواند با به میان کشیده شدن مسائلی چون رقابتهای گروهی و شخصی و مسئله رهبریت که بسیاری آنها را با فسادهایی که منجر به شکست حزب کارگر در 1977 شد شبیه می دانند، دوباره به خطر افتد. رقابت های فاحش بین شیمون پرز و اسحاق رابین - انتشار اخیر خاطرات ضد پرز توسط رابین - و مبارزات روز افزون بین پرز و وزیر خارجه پیشین ایگال آلون بسیاری را متقاعد کرده است که حزب کارگر دیگر نمی تواند خود را اصلاح نماید. این حزب همچنین مشکلاتی دارد که برای انتخاب کنندگان کم درآمد حزب کارگر که حدود نیمی از رأی دهندگان را تشکیل می دهند، سئوالات ایدئولوژیک را پیش می کشد.

15 - (طبقه بندی نشده) غصب زمین در ساحل غربی رود اردن: رادیو اورشلیم گزارش داد که مهاجرین گوش امونیم که باغ زیتونی را در حوالی قدومی غصب کرده بودند، در تاریخ 10 اکتبر با تمایل و رغبت ترک کردند. نیروهای دفاعی اسرائیلی خانه پیش ساخته ای را که توسط آنها در باغ زیتون بر پا شده بود، از جا کندند.

16 - (طبقه بندی نشده) اسرائیل - اهرلیک. اورشلیم پست گزارش داد که در هفته آینده بگین و شرکائش در ائتلاف بر سر سازماندهی دوباره کابینه به گفتگو خواهند نشست. این تصمیم بعد از گفتگوی بگین با اهرلیک وزیر امور دارایی صورت گرفت که تغییر مقام او نیز در مرکز این سازماندهی دوباره قرار داد. اورشلیم پست نوشت که اهرلیک به هر حال مقامی را در کابینه عهده دار خواهد شد. رادیو اورشلیم گفت که اهرلیک در 11 اکتبر خواسته است که از حزب خودرأی اعتماد بگیرد، چون معتقد است که حزب هنوز او را حمایت می کند.

17 - (طبقه بندی نشده) جوایز صلح وین: بنا به گزارش رویتر آری ایلیاویک دست چپی سرشناس اسرائیلی و احسام سرطاوی دو جایزه صلح را به خاطر تلاشهای بی سابقه شان در ارائه یک راه حل برای اختلافات در خاورمیانه از دست صدر اعظم اطریش کرایسکی دریافت خواهند کرد.

18 - (طبقه بندی نشده) عراق - بحرین: رادیو بغداد گزارش داد که خلیفه نخست وزیر بحرین در 9 اکتبر گفت که در مصاحباتش با صدام حسین رئیس جمهور عراق به این نتیجه رسیده است که آنها «بر سر مسائل خلیج از یک عقیده برخوردار هستند. «وی گفت که تأمین امنیت خلیج تنها به ایجاد امنیت در خطوط کشتیرانی منتهی نمی شود، بلکه به جلوگیری از «مداخله خارجی» در امور کشورهای خلیج فارس نیز می پردازد.

19 - (محرمانه) سودان - و عربستان سعودی: سفارت آمریکا در خارطوم گزارش داده است که «دلایل محکمی» وجود دارد که عربستان سعودی یک کمک نظامی به میزان 200 میلیون دلار در اختیار سودان قرار خواهد داد. (ظاهرا این خبر مؤید شکوه های مصر است که به گفته آن عربستان سعودی به

ص: 533

«توطئه» علیه سودان می پردازد.)

20- (طبقه بندی نشده) اسرائیل - سازمان آزادی بخش فلسطین: رویتر گزارش داده است که حکومت نظامی اسرائیل در ساحل غربی رود اردن یک کمیته فلسطینی را که به هماهنگ کردن مقاومت اعراب محلی برای کسب خود مختاری مشغول بود، محکوم کرده است. این گروه زمانی محکوم گردید که اسرائیلیها فهمیدند که این کمیته از مجریان سازمان آزادی بخش فلسطین در ساحل غربی رود اردن است.

21 - (طبقه بندی نشده) پروازهای بیش از حد بر فراز لبنان: بنا به گزارش مقامات عالی رتبه فلسطینی هواپیماهای سوری و اسرائیلی در 11 اکتبر به تبادل آتش پرداختند، لیکن به هواپیماهایشان هیچ گونه خسارتی وارد نیامد. بنا به گزارش رادیو اورشلیم نیروی دفاعی اسرائیل به وجود آمدن این برخورد را تکذیب کرده است.ونس

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 530