سند شماره 36

تحلیل اقتصاد اسرائیل

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: وزیر امور خارجه واشنگتن

سری

به: مجمع گردآوری خلاصه های اطلاعاتی

1358-04-06- 1979-06-27

متن سند

سند شماره (36)

تاریخ: 27 ژوئن 1979 - 6 تیر 58

سری

از: وزیر امور خارجه واشنگتن

به: مجمع گردآوری خلاصه های اطلاعاتی

موضوع: خلاصه اطلاعاتی 840 - 26 ژوئن 1979

1 - (سری) براساس یک تجزیه و تحلیل سیا که اخیرا به عمل آمده چنین نتیجه گیری شده است که تورم متصاعد اسرائیل که از مرحله 70 درصد در سال گذشته است جدیدترین مشکل داخلی بگین نخست وزیر اسرائیل به شمار می رود. بحثهایی که بر سر استراتژی اقتصادی اسرائیل به عمل می آید یک منبع نفاق را در داخل بلوک لیکود که بگین در رأس آن قرار گرفته تشکیل می دهد. جناح لیبرال که بیشتر پستهای مهم اقتصادی را در دست دارد در مقابل دار و دسته هروت تحت رهبری بگین و همچنین حزب کوچک لاآم قرار گرفته است. بگین ناگزیر از آن بوده است که سمت وزیر دارایی را به ارلیش رهبر حزب لیبرال واگذار کند، تا پشتیبانی این حزب را جهت اتخاذ یک موضع سر سخت درباره مذاکرات صلح جلب کند. در ضمن ارلیش آماج انتقادهای علنی از سوی افکار عمومی بوده است.

2 - (خیلی محرمانه) نرخ تورم اسرائیل که از سال 1973 به بعد در نتیجه جنگ اعراب و اسرائیل بسیار بالا بوده است در ماههای اخیر به نحو چشم گیری بدتر شده و ظاهرا چنین به نظر می آید که به نرخ 3 رقمی برسد. فهرست قیمت کالاهای مصرفی در ماه آوریل تقریبا به میزان 9 درصد افزایش یافته است و از سال 1952 به بعد این بالاترین میزان افزایش ماهیانه است و در سال جاری میزان ترقی کالای مصرفی تاکنون 29 درصد بوده است.

(از پاراگراف 3 تا پاراگراف 11 سری)

3 - اسرائیلیها از آن بیم دارند که نرخ تورم جاری اثرات ملایم کننده افزایش حقوق به مناسبت بالا رفتن هزینه زندگی و همچنین انواع مختلف سوبسید دولتی را از میان ببرد. مع ذالک بسیاری آگاهند که هرگونه سودی که از موافقت نامه صلح با مصر به دست بیاید در آینده کوتاه مدت در نتیجه فشارهای

ص: 471

تورمی به مناسبت عقب نشینی از صحرای سینا به صحرای نقب و اسکان مجدد ساکنان صحرای سینا و جبران خسارات چند هزار نفر ساکنان اسرائیلی صحرای سینا به کلی از بین خواهد رفت.

4 - آخرین ارقام تورم افکار عمومی را در اسرائیل مضطرب ساخت، به طوریکه تقاضا از ارلیش برای استعفاء بار دیگر شدت یافت. و در نتیجه میزان محبوبیت عمومی ارلیش در جریان چندین فقره سنجش آراء در سال جاری به کمتر از 10 درصد تنزل یافت. نارضایتی عمومی نسبت به ارلیش اختلافات مداوم بین حزب لیبرال او و پشتیبانان بگین از گروه هروت را پیچیده تر کرده است. این اختلافات به طور اساسی ناشی از آن است که هر دو حزب تصمیم دارند منافع اقتصادی حوزه های انتخاباتی خود را برای جلب آراء تضمین کنند.

5 - فعالان اقتصادی گروه هروت نسبت به اوضاع اقتصادی برداشت غیرمذهبی و غیرآئینی و گرایش خلقی دارند. این گروه از اتخاذ تدابیر ویژه برای کمک به اسرائیلیهای متعلق به طبقات بینواتر و کارگر و «سفاردی» که بزرگترین حوزه انتخاباتی هروت می باشد، پشتیبانی می کنند. (توضیح اسرائیلیهای سفاردی آنهایی هستند که از کشورهای غیرعربی و بیشتر از مشرق زمین به این سرزمین مهاجرت کرده اند و نسبت به اسرائیلیهای آشکنازی که از کشورهای اروپایی به اسرائیل آمده اند محرومتر و فقیرتر هستند - م) اعضای گروه هروت به کرات از ارلیش در مورد ناکامی در تأمین دستمزد بالاتر و بهبود شرایط کار جامعه اسرائیلی سفاردی مچ گیری کرده اند. انتقادکنندگان ارلیش که متعلق به گروه هروت هستند از بگین نخست وزیر خواهانند که علاقه بیشتری نسبت به مسائل اقتصادی نشان داده امتیازات ارلیش را در اتخاذ تصمیم کاهش دهد.

6 - در نتیجه از دست رفتن اعتماد رأی دهندگان نسبت به ارلیش و ضربه هایی که نسبت به او در داخل دستگاه رهبری لیکود وارد شده است، گروهی به رهبری موذای وزیر انرژی و ارتباطات جهت کنترل حزب لیبرال ارلیش به میدان آمده است. مخالفان ارلیش در حزب لیبرال مدعی هستند که او نتوانسته است به اندازه کافی از منافع اقتصادی و پشتیبانهای خود در طبقه متوسطه حمایت کند.

7 - بسیاری از محافظه کارانی که در فراکسیون کوچک لاآم در گروه ائتلافی لیکود قرار گرفته اند و از هوروویتس وزیر سابق صنایع رهبری می شوند نیز با سیاستهای ارلیش مخالفند. این عده خواستارند که یک بودجه کمتری که به نحو بهتری اداره می شود در نظر گرفته شده و با عرفهای اقتصادی سوسیالیستی که از سوی حکومت کارگری اسرائیل در گذشته اعمال می شد با وضوح بیشتری قطع رابطه شود.

8 - اختلاف بر سر مسائل اقتصادی هنوز به مرحله ای نرسیده است که ثبات هم پیمانی هروت و لیبرالها را بر هم بزند. رهبران هر دو حزب پی برده اند که برای نگهداری قدرت به یکدیگر نیاز دارند در حال حاضر لیبرالها راه دیگری که مبتنی بر واقع گرایی باشد به جای اتحاد با هروت ندارند.

9 - در صورتی که یک بحران جدیدی ناشی از اعتماد یا عدم اعتماد عمومی که حکومت را به سقوط تهدید کند پیش نیاید سایر عناصر هم پیمان در ائتلاف احتمالاً در امور اقتصادی همچنان از رهبری لیکود پیروی خواهند کرد. حزب ملی مذهبی که هم پیمان اصلی ائتلافی بگین می باشد سرگرم فعالیت برای تأمین کنترل اسرائیل بر «سرزمین عهد عتیق» که در کرانه باختری رود اردن واقع شده است، می باشد.

حزب کوچک آگودات اسرائیل که در کابینه ائتلافی بگین عضویت دارد به طور عمده نگران تأمین اجرای قوانین و آداب و رسوم مذهبی یهودیان می باشد.

ص: 472

10 - نهضت دمکراتیک که سومین گروه بزرگ دارنده کرسیها در پارلمان پس از لیکود و حزب ملی مذهبی می باشد، علاقه زیادی به امور اقتصادی و اجتماعی نشان می دهد. مع ذالک تنزل میزان محبوبیت این حزب در میان رأی دهندگان این نهضت را به اتکاء بیشتر به پشتیبانی بگین سوق داده است و باعث شده که نتواند برای عنوان کردن مواضع دیگری امکانات کافی داشته باشد.

11 - اکنون که مذاکرات مربوط به صلح با مصر با موفقیت به پایان رسیده، بگین ممکن است برای کاهش دادن زیان های سیاسی لیکود قبل از آماده شدن جهت انتخابات آینده در نوامبر 1981 از ارلیش فاصله بگیرد. چنین کاری برای بگین که به وفاداری شخصی اهمیت زیادی می دهد مشکل است، زیرا وی میل دارد پشتیبانی ارلیش را در مذاکرات دشوار مربوط به خود مختاری همچنان حفظ کند. بگین ممکن است تصمیم خود را برای دادن سمت جدیدی به ارلیش، به جای آنکه او را از سمت وزارتی بر کنار کند، تا آن اندازه که ممکن باشد به تعویق بیاندازد.

12 - (خیلی محرمانه) نخست وزیر قبول دارد که تورم ممکن است آنچه را که در سیاست داخلی از پیروزی مذاکرات صلح طلبانه خود به دست آورده از میان ببرد. بنابراین او علاقه بیشتری در جلب تصویب کابینه جهت تدابیر جدید اقتصادی و نشان دادن نگرانی خود درباره وضع فلاکت بار اسرائیلیهای متعلق به گروه سفاردی نشان داده است. بگین ممکن است تصمیم داشته باشد قصد خود را برای انتخاب شدن مجدد اعلام کند. این کار برای اطمینان دادن بیشتر به فعالان لیکود و رأی دهندگان مبنی بر اینکه وی درباره مسائل مربوط به تورم اقدامات ضروری در پیش می گیرد و برای پیروزی در انتخابات سال 1981 به عمل خواهد آمد.

13 - (محرمانه غیرقابل رؤیت برای بیگانگان) اسرائیل و مصر؛ صنایع هواپیماسازی اسرائیل سرگرم تهیه پیشنهاداتی برای کمک به مصر جهت حفظ هواپیماهای ساخت آمریکا از سوی این کشور است. به اظهار یک منبع وزارت دفاع صنایع هواپیماسازی اسرائیل معتقد است که اوضاع کنونی در خاورمیانه ایجاب خواهد کرد که مصر و اسرائیل در زمینه های نظامی و اقتصادی با یکدیگر همکاری بسیار نزدیکی داشته باشند.

14 - (محرمانه) مجازات مربوط به مصر: سفارت آمریکا در قاهره گزارش می دهد که مدیر عملیاتی خط لوله نفتی سومد هیچ گونه اشاره ای از کشورهای خلیج فارس مبنی بر اینکه این خط لوله از سوی آنها تحریم خواهد شد دریافت نکرده است، به ویژه با توجه اینکه کویت و عربستان سعودی و قطر و امارات عربی متحده در آن سهیم هستند. خط لوله سومد با ظرفیت کامل فعالیت می کند و عملیات ساختمانی آن به موازات خط لوله ای که ظرفیت کنونی را دو برابر خواهد کرد همچنان ادامه دارد.

15- (خیلی محرمانه) مصر و صندوق بین المللی پول: سفارت آمریکا در قاهره گزارش می دهد که رهبران مصر همچنان معتقد هستند که آنها تمام آنچه را که از لحاظ سیاسی عملی بوده است در اجرای اصلاحات اقتصادی پیشنهاد شده از سوی صندوق بین المللی پول انجام داده اند. در ضمن صندوق بین المللی پول همچنان خاطرنشان می سازد. که در نتیجه تأخیر بیشتر در اجرای این اصلاحات مشکلات جدیدی پیش خواهد آمد. یک مقام صندوق بین المللی پول در قاهره درباره احتمال اینکه تا قبل از اجلاس بانک جهانی در پاییز آینده موافقتنامه ای بین مصر و صندوق بین المللی پول به امضاء برسد، اظهار بدبینی کرد.کریستوفر

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 470