تحلیل آینده رابطه ایران و آمریکا

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا - تهران

محرمانه

به: آژانس بین المللی ارتباطات ایالات متحده - واشنگتن

1358-02-19- 1979-05-09

متن سند

ارتباطات دوجانبه

سند شماره (21)

تاریخ: 9 می 1979 - 19 اردیبهشت 58

محرمانه

از: سفارت آمریکا - تهران

به: آژانس بین المللی ارتباطات ایالات متحده - واشنگتن

موضوع: ارتباطات دوجانبه

1- اگر چه در حین عملیات حمله به ساختمان آژانس ارتباطات بین المللی، دستورالعملهای CP مفقود شدند، ولی من یک تخمینی از مکاتبات دوجانبه در 6 ماه گذشته زده ام. این تخمین ممکن است با راهنماییهای آژانس مطابقت نکند، ولی به عنوان جایگزین مقالات 1979 FY و همچنین به عنوان پیش نیاز مقالات 1980 FY و 1981 FY پیشنهاد می شود. مقاله توسط مسئول خوانده شده و مشاور سیاسی نیز آن را دیده است. انتقادات و نظرات شما را خواهانیم.

الف: روابط ارتباطاتی دوجانبه بین ایران و آمریکا را در زمان نوشتن این مقاله (می 1979) می توان به عنوان اختلال و جنون از جانب ایرانیها مشخص کرد. عدم اطمینان نسبت به دولت آمریکا همه جاگیر شده است و سوءظن کلی به دولت آمریکا حاکم می باشد. سوءظن به اینکه آمریکا می خواهد اهداف انقلاب را از طریق زیر پایمال کند: از استخدام اعضای سابق ساواک گرفته به عنوان تروریست تا سوء استفاده از نارضایتی مردم و ایشان را وادار به قیام نمودن و اقلیتها را شوراندن و ضربه به اقتصاد ایران زدن.

از طرف دیگر آمریکا را هنوز محیط مناسبی برای تحصیلات،کارآموزی، جهانگردی، سرمایه گذاری، و مبادلات بازرگانی می دانند و زندگی به سبک آمریکائی اگر چه از جانب روحانیت نفی می شود ولی هنوز طبقه جوان و طبقه متوسط جامعه این سبک زندگی را می پسندد. آمریکا بسیاری از رهبران انقلاب را پرورش داده است و جایگاه بیش از یکصد هزار دانشجوی ایرانی است و به عنوان یک محیط مهمان نواز و انسانی بر خلاف سایر کشورهای غربی شناخته شده است. آمریکا و چیزهای آمریکایی برای ایرانیان جالب هستند. ایرانیانی که معتقدند گذشته شان و سرنوشت آینده شان غیر قابل حل است و وابسته به آمریکا می باشد. یأس این روزها به امپریالیسم نسبت داده می شود، معمولاً امپریالیسم آمریکا (اگرچه شوروی و اسرائیل نیز بی نصیب نمی مانند). ارتباطات یک به یک خودانگیز، صادقانه و صمیمی است. ولی نظریه کلی عمومی مردم که از جو حاکم استنباط می شود دشمنانه و خشن است. اهداف هیئت آمریکا در ایران در حال حاضر این است که روابط باز، و همکاری را در زمینه هایی که دولت موقت نیاز به خدمات و

ص: 262

محصولات آمریکا دارد نگهدارد. رسیدن به این هدف در جوی که از نظر روانی دولت آمریکا را سرمنشأ همه مشکلات ایران می داند و دولت و رسانه های گروهی آمریکا را باعث آن می داند چیزی جز حدس و گمان نمی باشد و ضمنا وجهه بین المللی اخیر ایران این مسئله را پیچیده تر می کند. رسانه های گروهی آمریکا پس از انقلاب سعی داشته اند که نقاط منفی و اشتباهات را زیر نظر داشته باشند. گزارشاتی از ایران منتشر و پخش می شوند مبنی بر اینکه ایرانیان معتقدند که آمریکا خوبی برای ایران نمی خواهد و طوری وانمود می کنند که ایران از هر نظر در یک منجلاب بدبختی فرورفته است. از دیگر مسائلی که روابط ارتباطاتی ما را سردتر می کند حضور وابستگان به رژیم سابق ایران در آمریکا می باشد. چنانچه شاه به تقاضای بعضی مقامات آمریکا پاسخ مثبت دهد و پناهنده به آمریکا شود، احتمالش است که روابط به طور کلی قطع شود. گذشته از حضور این اشخاص، مقادیر بسیار زیادی ادعاهای حقوقی از جانب دو طرف موجود است، این ادعاهای حقوقی شامل: تعهدات مالی، تحویل کالا، دعواهای قراردادی است که از سرگیری فعال روابط تجاری بین ایران و آمریکا را مانع می شود. در سال گذشته دانشگاههای ایران تعداد قابل ملاحظه ای آمریکایی به عنوان استاد، محقق، مشاور - داشتند در حالی که امسال تعداد انگشت شماری باقی مانده اند و دانشگاهها به طور کلی از دعوت سخنرانان و استادان خارجی امتناع می کنند. خارج از تهران، از طریق انجمنهای ایران و آمریکا در 5 شهر بزرگ امکان رابطه وجود داشت. از این انجمنها فقط اصفهان سالم مانده است. کاری که آژانس بین المللی ارتباطات باید انجام دهد این است که مشخص کند در ارتباط با افرادی که سعی دارند آمریکا را تنفرانگیز، حقیر و ترسناک جلوه دهند و روابط ایران و آمریکا را بی اعتبار نشان دهند چه باید کرد و چگونه باید کرد.

ب: نکات و نگرانیهای اصلی:

1- این طرز فکر که آمریکا مخالف ایران است و می خواهد ایران را مثل سابق «وابسته» به خود نگهدارد باید خنثی شود.

2- روابط غیر امنیتی با ایران از طریق صحبت و عمل تشویق بشود.

3- مشکلات دانشجویان ایرانی در آمریکا از طریق کلاسهای زبان انگلیسی و کلاسهای آشنایی برطرف شوند.

4- پرورش و از سرگیری یک سری بحث و برنامه برای آمریکاییهای ایران شناس و همتاهای ایرانیشان، تا جنبه مثبت آمریکا را از سنتهای ایرانی نشان بدهد.

5 - اشاعه این فکر که آمریکا با وجود همه بدیهایش، محل مساعد، جالب، پر تحرک و فعالی است برای صلح و بهبود جهانی.

6- از طریق صدای آمریکا، زندگی در آمریکا، نظرات مقامات رسمی و غیر رسمی آمریکا و اتفاقات جهان را به مقدار بیشتر و فیلترنشده تری از برنامه فارسی صدای آمریکا عرضه نمایید.شلنبرگر

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 261