سند شماره 10

تاثیر نفت ایران در خاورمیانه

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از:

سری

به:

1348-02-11- 1969-05-01

متن سند

وارن عزیز (نامه)

ص: 443

سند شماره (10)

تاریخ: 1 می 1969 - 11 اردیبهشت 1348

سری

از: سفیر

به پیوست نامه ای از راد رایت در بیروت ارسال می گردد. فکر می کند دو پاراگراف که با رنگ قرمز مشخص شده نظر شما را به خود جلب نماید: نکته اول این است که اسرائیلیها گفته اند که از طریق تولیدکنندگان مستقل نفت در خلیج و یا از طریق شرکت ملی نفت ایران خواهند توانست جهت تغذیه خطوط لوله خود به آسانی در حدود 500-400 بشکه در روز بیابند (که البته این بیانات خالی از اغراق نیست) و نکته دیگر اظهارات استوفر می باشد مبنی بر اینکه میزان تولید نفت خام در ایران بسیار رو به افزایش است و به نظر وی شاه اصولاً درباره این رغم اظهار نگرانی نخواهد کرد.

آر. ال. دی

سری

بیروت، لبنان

سری

وارن کلارک

اداری - غیر رسمی

دائره سوخت و انرژی

دبیرخانه امور اقتصادی - واشنگتن دی - سی

وارن عزیز

تشکرات صمیمانه مرا در قبال فرستادن نشریات لازم جهت ارائه دادن به پرفسور میکداش بپذیر، آنها را زمانی که دالی مک دونالد نزد من آمد در جلسه 23 آوریل به او دادم. این نشریات هم برای پرفسور میکداش و هم برای دانشجویان دانشگاه آمریکایی بیروت و دیگر مشاورین مقیم بیروت مفید است که البته برای آنها فهرستی از منابع و نشریات موجود و در دسترس پرفسور میکداش را فراهم آورده ام.

بسیاری از ماها منتظر هستیم که گزارش کمیته ضد تراست و مونوپولی به پایان برسد؛ و من امیدوارم که به محض انتشار از هر یک از گزارشات 5 رونوشت برایم بفرستی. فکر می کنم که دیگر همکارانمان در تهران، کویت، ظهران، تریپولی و غیره نیز از دریافت رونوشت این گزارشها خوشحال شوند.

همان طور که در نامه 8 آوریل خواسته اید، گوش به زنگ هستیم تا هر گونه خبری را که درباره خط لوله اسرائیل به دست آوردیم، برایتان ارسال نماییم. مثل اینکه قبلاً از قول شخصی به نام جک هارتسون برایت گفتم که وی در حالی که در سمیناری در بیمارستان آمریکایی بیروت شرکت داشت،به من گفت که اسرائیلیها اصلاً مطمئن هستند که حدود 500- 400 هزار بشکه در روز نفت در خط لوله خود به وسیله تولیدکنندگان مستقل در خلیج و شرکت ملی نفت ایران نقل و انتقال خواهند داد. در مورد دومی باید گفت که توضیحات تو مربوط به 4 آوریل بسیار شگفت آور بود

- - اظهارات هنری موزر در صفحه 7 موجود است. بعد از مطالعه گزارش فکر کردم بد نیست اگر یک رونوشت از آن را به لندن نیز بفرستی. در مورد گزارش خود بهتر است این نکات را نیز به خاطر داشته باشی:

- - صفحه 5 A. ظهران 57A - ، دائره المعارف جلد دوم صفحه 1 ذخایر شرکت آرامکو را 84/4 بلیون می داند که به رقم ارائه شده توسط هاولند بسیار نزدیک است ولی از رقم 77 بلیون ارائه شده توسط ژورنال نفت و گاز بالاتر است.

ص: 444

- - در تمام طول سخنرانیهای نمایندگان این صنعت من بالاخره نفهمیدم که به هنگام بحث پیرامون ذخایر نفتی ایران منظور آنها ذخایر کنسرسیوم بوده است یا ذخایر کل ایران. فکر می کنم ارقام ارائه شده در مورد کل ایران بیشتر صادق باشد. با این وصف، این به طبع ایرانیها بسیار ناخوش خواهد آمد،زیرا شرکتهای غیر کنسرسیومی از قبیل آرپی گروه و کنتینانتال می توانند رقم ذخیره ایران را آن چنان بالا نشان دهند که بعدها با یک کمبود زیاد و شاید هم بسیار زیاد و یا افزایش در تولید رو به رو شویم. در طرف دیگر این سکه تولید ذخایر نفتی، والی مکدونالد گزارش می دهد که سهم انرژی حاصله از نفت خام برای اروپا در اواسط سالهای 70 بسیار افزایش خواهد یافت. آیا این می تواند دلیلی بر سر سختی ایران باشد؟ تام استوفر یک هفته قبل در زمان حضورش در یک سمینار اظهار داشت که ایران می خواهد تا «جایی که بشود و امکان داشته باشد» بر سر سختی خود بیافزاید. (البته فکر می کنم باب دول بهتر بتواند این موضوع را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد). به نظر توم، شاه اصولاً با منطق آمار «فزاینده» ارائه شده توسط کنسرسیوم قانع نمی گردد. ظاهرا حکومت عربستان سعودی بسیار مواظب این جریان است - - 359 و 60 - A ظهران نیز تازه رسیده است. این نامه با صحبت پیرامون نشریات آغاز شد، پس بد نیست که با بحث پیرامون نشریات نیز به پایان رسد. نشریه ماه آوریل نیوزلتر مرجعی از ادوارد اچ شاف پیرامون برنامه واردات نفتی آمریکا: ارزشیابی نیویورک: پراگر 1968؛ 257 صفحه، 17 دلار به همراه دارد. قبل از اینکه بخواهم آن را به خرم می توانی به من بگویی که آیا ارزشش را دارد (.. یا شاید یک جلد از آن را داشته باشی؟؟). علاوه بر این شده پیرامون «بهای برنامه واردات نفتی برای اقتصاد آمریکا» را+ که در صفحه سوم تحقیق نامه میل آورده شده داری یا خیر ؟ دوباره از همکاریت بسیار سپاسگزارم.

ارادتمند شما رادریک م رایت مقام صنعت نفت

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 443