بازگشایی خدمات روادیدی سفارت آمریکا

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا - تهران

محرمانه

به: وزارت امور خارجه - واشنگتن. دی. سی

1358-05-05- 1979-07-27

متن سند

از سر گرفته شدن خدمات روادیدی و امنیت محوطه سفارت

سند شماره (47)

تاریخ: 27 ژوئیه 1979 - 6 تیر 1358

خیلی محرمانه

از: سفارت آمریکا - تهران

به: وزارت امور خارجه - واشنگتن. دی. سی

موضوع: از سر گرفته شدن خدمات روادیدی و امنیت محوطه سفارت

1- (تمامی متن خیلی محرمانه است)

2- خلاصه: کاردار پس از بحث درباره مسائل به طور کلی، با یزدی وزیر امور خارجه در تاریخ 25 ژوئیه، مسئله از سرگرفتن خدمات روادیدی و نیازهای مربوط به امنیت کافی محوطه را با بایندر، رئیس اداره چهارم سیاسی در تاریخ 26 ژوئیه مطرح کرد. این ملاقاتها به دنبال نگرانی بیان شده در چند روز قبل به کاردار از طرف بایندر بر سر اشکال در دسترسی روادیدی در مورد هزاران دانشجوی ایرانی بود که در پی رفتن به آمریکا یا بازگشت به آمریکا قبل از فصل پاییز، با آن مواجه شده بودند. بایندر گفت دولت موقت ایران حاضر است محوطه اداری امن و به اندازه کافی را در خارج از محوطه سفارت فراهم کند تا صدور روادید در کوتاهترین مدت تسهیل شود. کاردار این پیشنهاد را رد کرد و کوششهایی را توصیف کرد که ما برای خدمات محدود روادیدی از ماه فوریه به بعد انجام داده ایم تا کار ایرانیانی را که برای روادید به خارج تقاضا می کنند، تسهیل کنیم و عملیات کنسولی کامل را در نزدیکترین تاریخ از سرگیریم. کاردار خاطرنشان ساخت که از سرگرفتن خدمات روادیدی نه تنها متکی به وسایل کافی و کارمندان است، بلکه همچنین وابسته به ترتیبات امنیتی منظم می باشد. بایندر شدیدا عکس العملی نشان داد و اظهار داشت که این ارتباط را یک نوع «تهدید» تلقی می کند. کاردار در پاسخ خاطرنشان ساخت که واقعیتهای اوضاع یک چنین ارتباطی را اجتناب ناپذیر می سازد. (پایان خلاصه)

3- کاردار ابتدا بحث را درباره دو موضوع آغاز کرد؛ اول بررسی آنچه ما از فوریه گذشته برای تسهیل کار ایرانیانی که تقاضای روادید می کنند، انجام داده ایم. او خاطرنشان ساخت که علیرغم موانع ناشی از نقصان کارمندان به اندازه کافی و فضای لازم برای کار در شرایط امن، ما روزانه پنجاه روادید دانشجویی و همچنین تعداد قابل ملاحظه ای به اصطلاح موارد «اضطراری » صادر می کنیم. علاوه بر این ما اکنون

ص: 289

حاضریم کار روادید روزانه 100 دانشجویی که بازمی گردند را به محض اینکه وزارت علوم و آموزش عالی، آزمون شناسی خود را افتتاح کند، انجام دهیم. در مورد ایرانیانی که تقاضای روادید خارجی را کرده اند، ما از تقاضای سابقه این افراد صرف نظر کرده و دو مأمور تکلم کننده به زبان فارسی را به رم فرستاده ایم تا با تعداد زیادی از تقاضاکننده های ایرانی که در آنجا هستند، سروکار داشته باشند. از سوی دیگر در پستهای دیگر اروپایی نیز تعداد زیادی روادید برای ایرانیان صادر می کنند. در پاسخ به اتهام یزدی در تاریخ 25 ژوئیه مبنی بر اینکه ایرانیان هنگامی که در خارجه مراجعه می کنند روادید به آنها داده نمی شود، کاردار گفت که ما باید این تصور را داشته باشیم که این موضوع مربوط به قابلیت فهم طبق موازین قانون است نه اینکه ناشی از این واقعیت باشد که تقاضا کننده ایرانی بوده است. مشاور سیاسی نیز که حضور داشت خاطرنشان ساخت که تا آن اندازه ای که از پستهای خارج از ایران کسب اطلاع شده، چنین به نظر می رسد که ایرانیانی که به آنها روادید داده نشده، تقاضا کنندگانی بودند که اسناد دانشجویی آنها مرتب نبوده است.

4- کاردار گفت ما نمی توانیم پیشنهاد دولت موقع ایران را درباره ساختمان جداگانه بپذیریم زیرا لازم است که عملیات کنسولی همگی در یکجا حفظ شود و بهر صورت ما احتیاجی به چنین ساختمانی نمی بینیم زیرا کوششهای ما در این زمینه همچنان در جریان است. کاردار بار دیگر آنچه را که ما برای به دست آوردن تسهیلات جدید انجام می دهیم (از قبیل کار در دو شیفت ) و اینکه کارمندان کافی جدید در محل داشته باشیم، تکرار کرد. وی معذالک تأکید کرد که به او از سوی وزارت امور خارجه دستور داده شده است که اگر امنیت کافی برای سفارت تأمین نشود، این تسهیلات جدید را باز نخواهد کرد و این امنیت کافی شامل کنار گذاشتن نیروهای نامنظم از محوطه سفارت است.

5 - بایندر پاسخ داد و گفت که آنچه که کاردار به او گفته است به منزله یک «تهدید» می ماند. کاردار به سرعت جواب داد که این یک تهدید نیست و اظهار تأسف کرد که بایندر چنین کلمه ای را به کار برده است.

او گفت اینکه ما می گوییم که نمی توانیم عملیات روادیدی خود را بدون امنیت کافی توسعه دهیم، بیان واقعیات است و بدین مفهوم آمادگی ما برای از سرگرفتن عملیات کامل روادیدی با توانایی دولت موقت ایران برای ترتیبات امنیتی لازم ارتباط مستقیم دارد. بایندر گله کرد از اینکه دولت موقت ایران برای حل مشکل امنیت محوطه سفارت، سخت می کوشد و در حالی که دولت موقت ایران می تواند اظهار نگرانی سفارت را در این باره بپذیرد. آلودگیهای همدستی های واشنگتن در این مورد، موضوع دیگری است.

بایندر گفت که به او دستور داده شده است که اعلام کند که دولت موقت ایران ناگزیر خواهد بود به اطلاع افکار عمومی ایران برساند که اگر خدمات روادیدی کامل از طرف آمریکا از سر گرفته نشود، این تصمیم از سوی ایالات متحده گرفته شده است. او اضافه کرد که امیدوار بوده است که چنین چیزی را اعلام ندارد.

ولی اظهارات کاردار راه دیگری را برای او باقی نگذاشتند. او گفت که او و وزیر امور خارجه حاضرند اطمینان دهند که هر عمل ممکن است انجام می گیرد تا امنیت لازم برقرار شود. ولی افزود که کاردار باید فشارهایی که آنها تحمیل می کنند را درک کند.

6- کاردار گفت که او کاملاً اهمیت کار روادیدی را در مناسبات دوجانبه درک می کند و اظهارات قبلی خود را به یزدی یادآوری کرد مبنی بر اینکه ایرانیانی که در ایالات متحده تحصیل می کنند، بخشی از منابع انسانی را تشکیل می دهند که هر دو کشور می توانند برای تجدید بنای مناسبات خود از آنها استمداد کنند.

ص: 290

کاردار افزود که در عین حال نمی توان واقعیتهای اوضاع را برای همیشه نادیده گرفت. وی همچنین گفت که ترتیبات امنیتی کنونی برای محوطه سفارت را در واشنگتن به خوبی می دانند و آن از طریق گزارشهای مطبوعات درباره این موضوع است و این گزارشها نگرانی فوق العاده ای را ایجاد کرده است. او تأکید کرد که این اوضاع آسیبهای فراوانی به چهره و شهرت ایران می رساند و اینکه به نحو اجتناب ناپذیری عکس العملهایی را باعث می شود و چنین اوضاعی نمی تواند به طور نامحدودی بدون اینکه پاسخی را از جانب ایالات متحده باعث شود ادامه یابد. او تکرار کرد که آنچه که می گوید تهدید نیست بلکه بیان واقعیات است.

7- به دنبال این اظهارات بایندر عقب نشینی کرد و تکرار کرد که او و دیگران تمام آنچه را که در توانایی دارند برای حل مسئله امنیت انجام می دهند. او تقاضا کرد که درک شود که ایران هنوز به وضع عادی بازنگشته است؛ هر چند او پذیرفت که او اگر به جای کاردار می بود و با همان شرایط امنیتی موجود در محوطه سفارت مواجه می شد، هر روز به وزارت امور خارجه مراجعه می کرد و به اعتراض می پرداخت.

کاردار گفت که او درک می کند که ایران دارای مشکلات بزرگی است ولی در عین حال به بایندر یادآوری کرد که این ما نیستیم که این مشکلات را ایجاد کرده ایم.

لینگن

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 288