تهدیدهای نظامی کشور های همسایه دوره پهلوی

موضوع سند

وضعیت ایران و کشور های همسایه

مشخصات ارسال سند

از:

گزارش سیاسی

به:

متن سند

بخش سوم

شاه و آمریکا

سند شماره 1سرّی

ایران 1- تهدیدات ایران (سرّی)

شاه معتقد است که ایران با تهدیدات زیادی در سال های آینده مواجه خواهد شد که عمده آنها تهدید شوروی است. از قدیم ایرانی ها ترس تسلط یافتن روس ها را به خود داشته اند و آنها را تهدید عمده ای برای تمامیت ارضی خود قلمداد کرده اند. علیرغم همکاریهای اخیر اقتصادی ایران و شوروی، شاه به سختی معتقد است که اهداف تاریخی روسیه که تسلط بر امور خلیج فارس و ارتباط یافتن با بنادر آب های گرم از راه خشکی می باشد، همچنان تعیین کننده خط مشی روسیه در قبال خاورمیانه و جنوب آسیا خواهد بود.

شاه می داند که تصرف نظامی ایران سریع ترین راه برای دستیابی به این آمال می باشد. ولی او احتمال اقدام چنین عملی را بعید می داند؛ به این دلیل که روسیه اکنون مشغولیت های مهمتری از قبیل چین، تشنج زدایی با اروپا و بهبود روابط با ایالات متحده دارد. به علاوه او به کمک ایالات متحده در دفع حمله شوروی حساب می کند. آنچه بیشتر باعث نگرانی اوست تهدیدی است که روسیه غیر مستقیم و با کمک های آشکار و نهانی خود به عناصر ناراضی و حکومت ها، خصوصا حکومت عراق که قصد برهم زدن امنیت ایران را دارد اعمال می کند. تهدیدات استراتژیک حاصل از پیوندهای نزدیک بین هند، عراق، افغانستان و اتحاد شوروی شاه را مضطرب نموده است. به عقیده وی نفوذ فزاینده شوروی در بین این کشورها باعث تشدید کلیه تهدیدات علیه منافع ایران می شود. شاه می ترسد که اینک با آشکار شدن علائم تقلیل نفوذ روسیه در ساحل شرقی مدیترانه، آن کشور بیش از پیش توجه خود را به ازدیاد نفوذ در خلیج [فارس]، تحکیم روابط با افغانستان و عراق در شمال و حمایت از اقدامات شورشی برای سرنگونی حکومت های محافظه کار در ناحیه استان های ساحلی تا جنوب معطوف سازد. این دلیل عمده شاه برای اعزام نیروهای ایرانی به عمان و جنگ با شورشی هایی که توسط جمهوری دمکراتیک خلق یمن که پیرو شوروی است، می باشد. او در مورد تحولات اخیر ترکیه بیمناک است، زیرا با کاسته شدن ثبات ترکیه امنیت ایران نیز در درازمدت در معرض خطر قرار خواهد گرفت. به علاوه مشکلات سیاسی پاکستان که توسط ناراضیان در مرز شمال غربی و استان های بلوچستان ایجاد شده موجب تردید او در توانایی پاکستان در حفظ تمامیت خود شده است.

حقیقت این است که شاه نهضت مخفی و جدایی خواه بلوچ در پاکستان را تهدید مستقیمی برای بلوچستان ایران می داند.شاه همچنین امنیت تجهیزات و خطوط نفت خود به غرب را حائز اهمیت حیاتی برای ایران می داند. او بشدت نسبت به ضربه پذیری.. نقش حساسی است.

___________________________

این سند در این جا ناتمام بوده و صفحات بعدی آن به دست نیامد.

منبع: اسناد لانه جاسوسی(کتاب تشریح وضع کلی ایران) - جلد 1 - کتاب 1 - صفحه 296