گزارشی پیرامون وزارت بازرگانی مرکز تجاری آمریکا در تهران

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از:

متفرقه

به:

متن سند

وزارت امور خارجه

طبقه بندی نشده

هدایت روابط با ایران (امور خاور نزدیک ایران)

گزارش بازرسی - شماره 9 ه

سازمان های دیگر

واحد: تهران - ژوئیه 1978

وزارت بازرگانی مرکز تجاری آمریکا در تهران

حقایق

مرکز تجاری آمریکا در تهران در سال 1973 و قبل از افزایش بی سابقه قیمت نفت تأسیس گردید. از پانزده مرکز تجاری وزارت بازرگانی این مرکز یکی از دو مرکزی است که به وسیله دفتر بازاریابی بین المللی اداره نمی شود (مرکز تجاری آمریکا در مسکو تحت نظارت دفتر تجارت شرق و غرب وزارت بازرگانی است). مرکز تجاری واقع در تهران به وسیله گروه بازرگانی امور خاور نزدیک اداره می شود.

مرکز تجاری وزارت بازرگانی در تهران دارای دو کارمند آمریکایی از وزارت بازرگانی، پنج کارمند محلی تحت استخدام وزارت بازرگانی، یک نفر که در استخدام وزارت خارجه می باشد و پنج کارمند پیمانی است. یک افسر دارای رده شغلی 5 از دفتر سرویس خارجی بخش اقتصادی / بازرگانی سفارت به عنوان مسئول تحقیقات در امور بازار به این مرکز منصوب گشته است. مرکز تجاری زیر نظر مشاور اقتصادی / بازرگانی سفارت عمل می کند. این مرکز در ساختمانی واقع در پائین شهر تهران قرار گرفته و طی دو سالی که از آخرین بازرسی می گذرد نه نمایشگاه بزرگ دائر کرده است.

این مرکز همچنین از مشارکت نمایشگاه های آمریکایی در نمایشگاه بین المللی بازرگانی تهران نیز حمایت و پشتیبانی به عمل می آورد. مهمترین نمایشگاه هایی که پس از آخرین بازرسی برگزار گردیده به شرح زیر می باشند.

تاریخ عنوان شمار شرکت کنندگان شمار بازدید کنندگان

اکتبر 76 تجهیزات و سیستم های بازرگانی 23 663 فوریه 77 تجهیزات ارتباطاتی 21 717 ژوئن 77 منابع آب 26 241 ژوئیه 77 عیب یابی وسائط نقلیه و ماشین آلات 11 690 نوامبر 77 g&w جیپای 10 75 دسامبر 77 مصالح و تجهیزات ساختمانی 10 650 ژانویه 78 شیمیایی / پتروشیمی 24 418 مارس 78 بسته بندی و تهیه مواد غذایی 13 407 مه 78 انرژی خورشیدی 14 444

نتیجه گیری و ارزیابی

مرکز تجاری آمریکا در تهران در مواقع برگزاری نمایشگاه ها بسیار فعال است، لیکن میزان فعالیت آن در فواصل زمانی بین برگزاری نمایشگاه ها و علیرغم تلاش شدید این مرکز برای جلب توجه عموم چندان زیاد نیست. این مرکز از نظر محیط فیزیکی بخصوص در رابطه با نمایشگاه ها و فقدان محل پارک وسائط نقلیه که در همه نقاط پائین شهر تهران به چشم می خورد دچار محدودیت هایی می باشد. کارمندان وزارت

ص: 880

بازرگانی مشغول به کار در این مرکز افراد بسیار مجرب می باشند. مدیر این مرکز حدود 15 سال در زمینه بازاریابی با کار در یک شرکت بزرگ آمریکایی تجربه اندوخته و در وزارت بازرگانی و نیز به عنوان مدیر مرکز تجاری در بانکوک فعالیت وسیعی داشته است. معاون وی نیز در زمینه ایجاد نمایشگاه های تجاری فعالیت داشته است.

میزان فعالیت آمریکا در بازار ایران طی دو سال گذشته تا حدودی کاهش داشته، ولی حجم دلاری فروش های آمریکا به این کشور افزایش یافته است. بازاریابی در ایران کار فوق العاده طاقت فرسایی است و وظیفه ای آسان نیست.

برنامه ریزی، تهیه مقدمات، و سازماندهی بر خلاف دیگر مراکز تجاری در اینجا دشوارتر است.

معذالک، با همکاری بخش اقتصادی بازرگانی و پشتیبانی یک فرد مسئول تحقیق در امور بازار، به نتایج بسیار مفیدی دست یافته که این امر بخصوص در زمینه فروش «کالاهای انبار شده» و اجناسی که «جدیدا» به بازار وارد شده صادق بوده است. بعضی از نمایشگاه ها بسیار موفق و بعضی دیگر ناموفق بوده است. با این حال، سنجش نتایج حاصل از نمایشگاه های مهم به صورت مجزا دشوار است و نمی توان منطق قاطع و مبرهنی را جهت ادامه عملکرد مرکز تجاری آمریکا در تهران ارائه نمود. بررسی عملیات مرکز تجاری توسط بازرسین حاکی از آن است که این مرکز عمر مفید خود را به پایان رسانده و ادامه حضور آن در این کشور فاقد ارزش است. طبق برداشت بازرسین، فلسفه عملیات مرکز تجاری این است که پس از چند سال فعالیت از میان برداشته شود، بنابر این آنها توصیه می کنند که این مرکز تا قبل از سال مالی 1980 از مرحله عمل خارج شود تا روش بهتری برای استفاده بیشتر از تسهیلات آن ابداع گردد (پیشنهاد 9 ه - 1)

محوطه نمایشگاه بازرگانی تهران ظاهرا جای مناسبی برای به نمایش گذاشتن محصولات آمریکایی است و قبلاً نیز در موارد مناسب این مکان مورد استفاده شرکت های آمریکایی بخصوص در نمایشگاه های سالانه قرار گرفته است.

قبل از اتخاذ هر گونه تصمیم نهایی باید عکس العمل های سیاسی و اجتماعی حاصل از این عمل را نیز در نظر گرفت، گرچه احتمال بروز این گونه فعل و انفعالات بسیار ضعیف است.

این مرکز در زمینه امور گمرکی مربوط به اقلام وارداتی از طریق مرکز تجاری جهت برگزاری نمایشگاه ها با مشکلات بسیار شدیدی دست به گریبان بوده است. این امر مسائلی را در برخورد با مقامات گمرکی ایران ایجاد کرده و باید به آن توجه شود، گرچه در این اواخر وضع بهبود بیشتری پیدا کرده است. (پیشنهاد 9 ه - 2) اگر این مرکز تعطیل شود، مسئول تحقیق در امور بازار باید در بخش اقتصادی / بازرگانی به کار مشغول گردد. این بخش باید تقویت شود و بعضی از خدمات ارائه شده توسط مرکز تجاری برای جامعه تجاری آمریکا باید در بخش اقتصادی / بازرگانی انجام شود که عبارتند از کمک و مشاوره با آنها در برقراری تماس با جامعه بازرگانی ایران و راهنمایی تجار جدید در امور این کشور.

پیشنهادات

9 ه - 1. سفارت آمریکا در تهران باید بر فعالیت مرکز تجاری مروری داشته باشد یا بهره برداری از آن

ص: 881

را به طرز مؤثرتری افزایش دهد و یا برنامه ای برای حذف آن تا قبل از سال 1980 پیشنهاد نماید. در انجام این عمل سفارت باید با دفتر امور خاور نزدیک/ امور ایران و وزارت بازرگانی همکاری نماید.

9 ه - 2. مرکز تجاری آمریکا در تهران باید مسائل گمرکی خود را در مورد کالاهایی که این مرکز وارد کشور کرده با مقامات محلی حل و فصل کند.

چارلز تی. کراس

بازرس ارشد

آلن برنسون کنت ان. راجرز

بازرس بازرس

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 6 - کتاب 6 - صفحه 881