سند شماره 2

اخراج سفیر ایران از کویت

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از:

محرمانه

به:

متن سند

غیبت سفیر کویت در تهران و پایان اخراج ایرانیها از عراق

سند شماره (2)

تاریخ: 27 دیماه 1351

خیلی محرمانه

یادداشت مکالماتی

شرکت کنندگان: الف العتیقی، کاردار کویت، تهران، چارلز دبلیمر، مک کاسکویل، دبیر اول سفارت.

مکان رستوران کاروانسرا

موضوع: 1- غیبت سفیر کویت در تهران 2- پایان اخراج ایرانیها از عراق

1- غیبت سفیر کویت در تهران: (سابقه قبلی: فریدون زند فرد سفیر منصوب ایران در کویت ده روز قبل به تهران بازگشت چون دولت کویت به خاطر اشغال جزایر خلیج توسط ایران هرگز به وی فرصت نداده بود که اعتبارنامه خود را تسلیم نماید. مراجعت زندفرد در پاسخ به «تمایل» دولت کویت به بازگشت موقت وی به تهران صورت گرفت و او در نظر دارد تا زمانی که دولت کویت تصمیم بگیرد که او را بپذیرد در تهران بماند. (خود زندفرد در تاریخ 28 دیماه به ما گفت که او نسبت به بازگشت خود به کویت چندان «امیدوار نیست» و نمی تواند بگوید که دقیقا در چه زمانی به کویت باز خواهد گشت.) کمی پس از مراجعت زند فرد به تهران، در مطبوعات اعلام شد که الصباح سفیر کویت در ایران نیز برای گذرانیدن تعطیلات کشور را ترک

ص: 710

کرده است و این احتمال را که دولت کویت برای نشان دادن مخالفت خود با اشغال جزایر خلیج توسط ایران الصباح را فرا خوانده تقویت می کند.

در تاریخ 27 دیماه از العتیقی سؤال کردم که سفیر کویت در کجا به سر می برد، و گفتم که شنیده ام به کویت بازگشته است. العتیقی غیبت الصباح را تأیید کرد و گفت جهت گذرانیدن تعطیلات به کویت رفته است. با اصرار از وی سؤال کردم که آیا دولت کویت به او دستور بازگشت نداده است. العتیقی نیز اصرار داشت که مراجعت سفیر دارای دلایل سیاسی نیست، و گفت «هم اکنون بهترین موقع برای گذرانیدن تعطیلات است» چون در این موقع از سال هوای خلیج بهتر از هوای تهران است.

از او با لطیفه گویی سؤال کردم که آیا سفر سفیر نمی تواند عنوان «مرخصی دیپلماتیک داشته باشد، وی گفت اصلاً این طور نیست و گفت که خود ایرانیها هدف از این کار را درک می کنند». وی نگفت که غیبت سفیر تا چه مدت طول خواهد کشید.

2- پایان اخراج ایرانیها از عراق: از العتیقی سؤال کردم که می تواند بگوید که چرا عراق ناگهان از اخراج ایرانیها دست برداشته است، وی پاسخ داد که میل دارد ابتدا بگوید که اشخاص اخراج شده از عراق «پناهنده» نبوده اند. وی گفت اکثر آنها ایرانیهایی بوده اند که به طور غیرقانونی و در تلاش برای یافتن کار، بدون پاسپورت و روادید و حتی اجازه کار وارد عراق شده بودند و دولت عراق حق داشته آنها را اخراج نماید. همین وضع در مورد کویت مصداق دارد، چون بسیاری از ایرانیها بدون هیچ گونه اوراق هویتی در جستجوی کار وارد کویت می شوند. دولت کویت هرچند یک بار این افراد را جمع می کند و وادار به خروج از کشور می نماید. وی گفت هنگام وقوع این اخراجها ایران نسبت به این کار هیچ گونه عکس العملی نشان نمی دهد.

با پرداختن به مسئله اخراج ایرانیها از عراق، یا هرچه که آن را بنامیم و توقف آن العتیقی گفت که «مداخله شوروی» سبب شده است که عراق در سیاستهای خود تجدید نظر نماید. او عوامل دیگر را نادیده نمی گیرد، لیکن معتقد است که شوروی مهمترین عامل است چون به نظر وی «هیچ کشور دیگری تا این حد بر دولت عراق نفوذ ندارد.»

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 709