سند شماره 8

«قطع»کمکهای عربی به یمن جنوبی

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: سفارت آمریکا در کویت

محرمانه

به: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی - سی

متن سند

«قطع» نسبی کمکهای عربی به یمن جنوبی

سند شماره (8)

تاریخ: 20 مرداد 1357

طبقه بندی: خیلی محرمانه

از: سفارت آمریکا در کویت

به: وزارت امور خارجه در واشنگتن دی - سی

موضوع: «قطع» نسبی کمکهای عربی به یمن جنوبی

1- خلاصه. علی رغم تحریم یمن جنوبی در تاریخ 11 مرداد توسط اتحادیه عرب میزان کاهش کمکهای کویت و مؤسسات مستقر در کویت به جمهوری دموکراتیک خلق یمن نسبی بوده است. بانک مرکزی کویت به ما اطلاع داده است که رابطه بانکی بین کویت و عدن هنوز ادامه دارد. صندوق عربی مستقر در کویت در نظر ندارد کمک جدیدی به جمهوری دموکراتیک خلق یمن بدهد، و علت آن کاهش روند فعالیتهاست، و نه تحریم صرف جمهوری دموکراتیک خلق یمن. منابع موثق صندوق مالی کویت معتقدند که پرداخت وامهای موجود به این جمهوری قطع نخواهد شد، و باید مدتی بگذرد تا صندوق مزبور ارائه کمکهای جدید به جمهوری دموکراتیک خلق یمن را از سر بگیرد. تنها کاهشی که در کمکهای کویت به این جمهوری صورت گرفته کاهش کمک کویت در زمینه آموزش و پرورش و بهداشت است که در سال 1358 از 9 میلیون دلار به 5/1 میلیون دلار تقلیل یافته است، ملاقات وزیر دارایی جمهوری دموکراتیک خلق یمن با امیر کویت در تاریخ 8 مرداد ماه حداقل حاکی از آن است که گفتگوهای مالی و اقتصادی بین دو کشور هنوز جریان دارد. (پایان خلاصه).

2- مقاله مرجع الف تحت عنوان «یمن جنوبی: کاهش کمکهای عربی» با وجود مفید و با ارزش بودن، چنین نشان می دهد که کاهش کمکهای عربی به جمهوری دموکراتیک خلق یمن در رابطه با کویت بیش از آنچه که فکر می کردیم فاجعه آمیز بوده است. وضع کمکهای ارائه شده توسط کویت یا نهادهای کمک عربی مستقر در کویت پس از تصمیم 11 تیرماه اتحادیه عربی مبنی بر (قطع کمک) به جمهوری دموکراتیک خلق یمن به شرح زیر بوده است:

3- ارسال پول از طرف مهاجرین: طبق گزارش مقاله «سعودیها نیز همگام با کویت و امارات متحده

ص: 717

عربی اقداماتی برای جلوگیری از انتقال ارز توسط کارگران به یمن جنوبی که یک چهارم تولید ناخالص ملی این کشور را در سال 1355 تشکیل می داد، به عمل آورده اند.» اگر این اقدام در اینجا نیز صورت گرفته باشد، اولین سازمان اقدام کننده بانک مرکزی کویت باید باشد. پس از مطرح شدن این موضوع توسط ما در تاریخ 4 مردادماه معاون رئیس بانک مرکزی که فرد مطلعی است. اظهار تعجب نمود و گفت رابطه بانک مزبور با عدن به هیچ وجه قطع نشده است. تا آنجا که او می داند انتقال ارز، تلکس، و غیره بین کویت و عدن «روند عادی خود را ادامه می دهد».

4- کمک صندوق عربی به یمن جنوبی. این مقاله کمکهای صندوق عربی مستقر در کویت را در رابطه با کمکهای عمرانی و اجتماعی و اقتصادی به جمهوری دموکراتیک خلق یمن «بسیار عظیم» عنوان می کند.

صندوق عربی از زمان تأسیس حدود 26 میلیون دلار (1/7 میلیون دینار کویتی) را برای تأمین هزینه مالی دو پروژه در یمن جنوبی 3/14 میلیون دلار (95/3 میلیون دینار کویت) برای بازسازی بندر عدن و 7/11 میلیون دلار (یا 3/2 میلیون دینار کویتی) برای تأسیسات ماهیگیری مکلا اختصاص داده است.

در اوایل سال جاری صندوق در نظر داشت کمکی در رابطه با دو پروژه دیگر را که معادل 37 میلیون دلار (10 میلیون دینار کویتی) برای کارخانه برق در وادی حضر موت و 6/6 میلیون دلار (8/1 میلیون دینار کویت) برای عمران کشاورزی در وادی توربان در اختیار یمن جنوبی قرار دهد، مقام برجسته صندوق عربی به سرپرست بخش اقتصادی در تاریخ 4 مرداد ماه گفت که علی رغم تصمیم اتحادیه عربی مورخ 11 تیرماه، پرداخت مربوط به دو پروژه تصویب شده هنوز ادامه دارد، در واقع در رابطه با یک پروژه همین چند روز قبل مقداری پول پرداخت شده است. وی اظهار داشت که با درنظر گرفتن این واقعیت که تمام کشورهای عربی عضو صندوق عربی هستند، جلوگیری از ادامه پرداخت کمکها در رابطه با پروژه های تصویب شده توسط همه آنها کاری دشوار است. وی گفت بررسی دو پروژه دیگر به تعلیق درآمده است و علت آن نیز اجراء یک سیاست خاص علیه یمن جنوبی نیست، بلکه تمام تعهدات صندوق عربی به حالت تعلیق درآمده و قبل از افزایش سرمایه صندوق در اجلاس سالانه آتی در آوریل 1979 (فروردین 1358 - م) احتمالاً پروژه دیگری تصویب خواهد گردید.

5 - کمکهای کویت. کمک مستقیم دولت کویت به یمن جنوبی از طریق دو سازمان صورت می گیرد، که عبارتند از صندوق کویتی عمران اقتصادی عربی (برای پروژه های مهم)، و اداره کل کمکی خلیج جنوبی و عربی (برای «کمکهای بشر دوستانه» که به صورت احداث مدرسه و بیمارستان عمل می کند).

(الف) صندوق کویت. وضع مربوط به کمک صندوق کویتی مبهم است. ارسال 1341 صندوق کویت معادل 43 میلیون دلار (73/11 میلیون دینار کویتی) به یمن جنوبی کمک کرده است. اخیرا نیز طبق قرارداد منعقده در یکم آذرماه 1355 در رابطه با تأسیسات ماهیگیری مکلا، صندوق عربی 10 میلیون دلار (7/2 میلیون دینار کویتی) به این کشور کمک کرده است. در حال حاضر صندوق مزبور در رابطه با یمن جنوبی تنها یک پروژه را تحت بررسی دارد، که معادل 9 میلیون دلار (5/2 میلیون دینار کویت) برای تأمین هزینه نسبی فرودگاهی در ریان می باشد. مقام دیرین این صندوق (خود اهل یمن شمالی است) که با مسائل یمن سر و کار دارد به ما گفت که نحوه برخورد صندوق با دو یمن وقت زیادی می برد و روند تصویب پروژه جدید به کندی به پیش می رود. با این وصف وی فکر نمی کند که «قطع رابطه» لزومی داشته باشد و به نظر وی ندارد. در رابطه با پروژه های موجود، گفت اکنون قطع پرداخت وامهای مورد تعهد کاری دشوار

ص: 718

می باشد.

(ب) اداره کل کمکهای خلیج جنوبی و عربی. این سازمان کویتی در سال 1342 تأسیس گردید تا از طریق آن کویت بتواند به بحرین، امارت جدا از امارات متحده عربی در آن زمان یعنی عمان و دو یمن کمک کند. پس از استقلال امارات متحده عربی از فهرست حذف شد و در سال 1352 سودان به جای آن وارد گردید. در ده سال گذشته سالانه حدود 9 میلیون دلار (4/2 میلیون دینار کویتی) به یمن جنوبی اختصاص داده است. از این مبلغ سالانه حدود 5/7 میلیون دلار (2 میلیون دینار کویتی) صرف احداث مدرسه و بیمارستان و 5/1 میلیون دلار (400 هزار دینار کویتی) صرف پرداخت حقوق 100 معلم مدارس مزبور، 10 پزشک، و تکنسینهای مختلف، مهندس و مدیر در یمن جنوبی می شد. (این اداره دفتر کوچکی نیز در عدن دارد.) پس از تصمیم اتحادیه عربی در 11 تیرماه سرپرست این اداره به ما گفت هزینه 5/7 میلیون دلاری ساختمانی از بودجه سال 1358 حذف شده است (10 تیرماه 1357 تا 9 تیرماه 1358). ولی پرداخت 5/1 میلیون دلار حقوق معلمین، و پزشکان و مدیران ادامه خواهد یافت چون این نوعی کمک «بشردوستانه» از طرف دولت کویت می باشد.

6- مطبوعات گزارش می دهند که وزیر دارائی جمهوری دموکراتیک خلق یمن فضیل محسن عبدا در تاریخ 10 تیرماه با امیر کدارایی ملاقات نمود و در تاریخ 11 تیرماه عازم لیبی شد. به نظر ما او تقاضای کمک کرده است.

7- اظهار نظر: طبق اطلاع آن وزارتخانه، دولت کویت معتقد است که کمک به جمهوری دموکراتیک خلق یمن بهترین راه برای کشانیدن این کشور به جرگه اعراب واقعی و میانه رو می باشد تا تنبیه آن. در نتیجه تصمیم 11 تیرماه اتحادیه عربی، این کشور سیاست کمک به یمن جنوبی را کنار گذاشته است، لیکن میزان تنبیهات مورد نظر چندان شدید نیست. ما فکر نمی کنیم که دولت کویت انتقالهای بانکی به عدن را متوقف سازد، چون سیاست همیشگی این (شهر - کشور) بازرگانی در جهت چرخش آزاد سرمایه در داخل و خارج از کشور بوده است. مائسترون

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 716