Post
33418
از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران - 4034
محرمانه
به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی.
1358-01-28- 1979-04-17
متن سند
سند شماره 151
محرمانه
17 آوریل 1979 - 28 فروردین 1358
از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران - 4034
به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی.
منابع: کارکنان سفارت، رسانه های خبری فارسی زبان، وابستگان و پرسنل نظامی خارجی
تهیه کننده گزارش: سرهنگ تی.ای.شافر، وابسته دفاعی
مقام تأییدکننده گزارش: سرهنگ تی.ای.شافر، وابسته دفاعی
موضوع: گزارش وضعیت ایران، 17 - 16 آوریل 1979
16- خلاصه: (بدون طبقه بندی) این گزارش وقایع 24 ساعت گذشته از ساعت 12:00 روز 16 آوریل تا ساعت 12:00 روز 17 آوریل 1979 را پوشش می دهد: بازرگان با استعفای سنجابی موافقت می کند. اعدام ها. خودکشی ها. دکتر کیانوری، دبیر اول حزب توده به ایران باز می گردد. تظاهرات به طرفداری از طالقانی ادامه دارد. خمینی از ارتش حمایت می کند. تعیین سقف تولید نفت، و اخبار متفرقه.
17- از 17 تا 21 حذف شده است.
22- جزییات: (محرمانه)
الف- (بدون طبقه بندی) بازرگان با استعفای سنجابی موافقت می کند: نخست وزیر بازرگان با استعفای وزیر امور خارجه، دکتر کریم سنجابی، موافقت کرده است. بر اساس گزارش ها، دلیل استعفای سنجابی ناتوانی دولت در ادای وظایف، وضعیت به هم ریخته کشور، و فقدان احترام برای دولت بوده است. در حال حاضر، دکتر احمد سلامتیان، معاون وزیر امور خارجه در امور سیاسی، کفالت این وزارتخانه را بر عهده خواهد داشت.
نظریات تهیه کننده گزارش (بدون طبقه بندی): دکتر سنجابی در حالی پُست خود را ترک
ص: 301
می کند که دولت ایران با مشکلات اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی عدیده ای روبروست، تا بدین ترتیب زمانی که نامزد ریاست جمهوری می شود، مسایل باقیمانده از رژیم گذشته بر سابقه او خدشه ای وارد نساخته باشد. بعید می دانیم که سنجابی از صحنه سیاست خارج شده باشد. به احتمال قوی او در مقام نامزد اصلی حزب جبهه ملی تمام تلاشش را بر مبازرات ریاست جمهوری متمرکز خواهد ساخت.
ب- (بدون طبقه بندی) اعدام ها: در طول 24 ساعت گذشته چهار ایرانی دیگر اعدام شدند. دو افسر پلیس از سبزوار (غرب مشهد)، یک گروهبان ارتش از شیراز، و یک سرگرد ارتش از آبادان تیرباران شدند. جرم همه آنها کشتن مردم بی گناه بود.
ج- (بدون طبقه بندی) خودکشی ها: دو افسر پلیس ایران ظرف 24 ساعت گذشته خودکشی کردند. سرتیپ بازنشسته، فتح الله مهاجر، رئیس پلیس سابق سنندج، در خانه یکی از اقوامش در کرج با خوردن سم خودکشی کرد و یک سروان پلیس به نام جعفری، که در بخش ضد اطلاعات همدان کار می کرد، در تهران دست به خودکشی زد.
د- (بدون طبقه بندی) بازگشت دکتر کیانوری به ایران: دکتر نورالدین کیانوری، دبیر اول حزب (کمونیست) توده پس از 30 سال دوری از کشور به ایران بازگشت. کیهان فارسی در شماره روز 16 آوریل خود گزارش داد که کیانوری روز گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی شرکت کرد. اظهارات کیانوری شامل جملات ضد و نقیضی در حمایت و ضدیت با دولت بود. کیانوری از دستگیری فرزندان طالقانی ابراز تاسف کرد و افزود که برخی مأموران کمیته آدم های خوبی نیستند. او گفت که دولت باید قراردادهای خود را با آمریکا لغو کند زیرا این قراردادها با توسل به زور منعقد شده اند. او گفت که بازرگان باید برای تقریباً 3 میلیون کارگر بیکار کاری بکند، و چون بازرگان هیچ کمکی نکرده است، حزب توده آماده است پیشنهادهایی در این مورد به دولت ارائه بدهد. او گفت که دولت باید کارخانه هایی را که صاحبانشان کشور را ترک کرده اند، و کارخانه هایی را که در مالکیت مشترک ایرانی ها و خارجی ها و یا ایرانی ها و خانواده شاهنشاه است، تصاحب کند. او در پاسخ به این سئوال که آیا حزب توده نامزدهایی را برای نمایندگی مجلس معرفی خواهد کرد یا خیر، گفت که ما مسلماً نامزدهایی را برای نمایندگی مجلس معرفی خواهیم کرد. کیانوری گفت که تعداد سازمان ها و گروه های وابسته به حزب توده در آینده بیشتر خواهد شد. او دادگاه های انقلاب را تحسین کرد و گفت که آنها بسیار خوب کارشان را انجام داده اند. او در خاتمه گفت که حزب توده آماده حمایت و همکاری با دولت ایران است و به هیچوجه قصد ندارد موجودیت آن را زیر سئوال ببرد.
ه- (بدون طبقه بندی) ادامه تظاهرات به طرفداری از طالقانی: در روزهای 16 و 17 آوریل راهپیمایی در حمایت از آیت الله طالقانی در سرتاسر تهران برگزار شد. روزنامه صبح، آیندگان، گزارش می دهد که بیش از 5000 دانشجو خواهان بازگشت سریع طالقانی و توضیح دلایل غیبت او شده اند. آنها همچنین خواستار «پاکسازی» مأموران کمیته و مجازات عاملان این واقعه
ص: 302
شدند. در صبح روز 17 آوریل گروه های متعدد دانش آموزان در دسته های 50 تا 100 نفری و دامنه سنی 12 تا 16 سال به آرامی از کنار سفارت عبور کردند. معلمان یا مأموران کلانتری بر آنها نظارت می کردند.
و- (بدون طبقه بندی) خمینی از ارتش حمایت می کند: رادیو، تلویزیون و روزنامه ها خبر از حمایت خمینی از ارتش ملی داده اند. خمینی گفت ارتشی هایی را که گناه کمتری داشتند بخشیده است و مردم باید از ارتش حمایت کنند و در امور آن دخالت نکنند. او گفت اگر سربازان از فرامین مافوق خود اطاعت نکنند ضدانقلاب هستند. خمینی همچنین روز 29 فروردین را روز ارتش اعلام کرد و نیروهای ارتش در این روز در تهران و شهرهای دیگر رژه خواهند رفت. ژاندارمری نیز اعلام کرد که واحدهایش در این رژه شرکت خواهند کرد.
نظریات تهیه کننده گزارش (بدون طبقه بندی): اعلام روزی به نام روز ارتش و حمایت کامل خمینی از یک ارتش منظم موجب می شود تا افسران ارشد بتوانند گام های مثبتی برای کنترل زیردستانشان بردارند. چنانکه قبلاً گزارش شده بود، فقدان نظم و انضباط از مشکلات بزرگ نیروی زمینی و هوایی و تا حد کمتری نیروی دریایی است. چنانچه افسران جوان، همافرها، درجه داران، و سربازان وظیفه به توصیه خمینی عمل کنند و اگر کمیته های مستقر در ارتش منحل شوند، آنگاه شاهد بهبود قطعی و بجای مدیریت نیروهای مسلح ایران خواهیم بود. علاوه بر این، حمایت خمینی از ارتش ملی به معنای آن است که تمایل چپگراها به تشکیل یک سپاه ملی شبه نظامی تحقق نخواهد یافت.
ز- (محرمانه) تعیین سقف 4 میلیون بشکه در روز برای تولید نفت: بر اساس گزارش ها، حسن نزیه، رئیس شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد که سقف تولید نفت 4 میلیون بشکه در روز خواهد بود. با وجود این، ناظران غربی معتقدند که بدون کمک تکنسین های خارجی رسیدن به چنین هدفی غیر واقعی است. آنها معتقدند که تولید 2 تا 2/5 میلیون بشکه در روز به واقعیت و توانایی شرکت ملی نفت ایران نزدیک تر است. یک مهندس هندی صنایع و مدیر بازاریابی که 5 سال در ایران کار کرده است شب گذشته به وابسته نظامی گفت که کیفیت نفت ایران بسیار تنزل کرده است. او گفت که تنزل کیفیت نفت و فراورده های نفتی در درجه اول موجب خرابی زودتر موتورها، توربین ها و پمپ ها می شود و خرابی زودهنگام دستگاه ها دارد صنایع را فلج می کند.
نظریات تهیه کنند گزارش (محرمانه): وابسته نظامی نمی تواند دقیقاً اظهارات این مهندس هندی را ارزیابی کند، ولی کارمند بخش اقتصادی نیز به وابسته نظامی گفت که چیزهایی در مورد تنزل کیفیت تولید نفت در ایران شنیده است. اگر چنین چیزی صحت داشته باشد، شرایط راکد اقتصادی در ایران ممکن است وخیمتر شود.
ح- اخبار متفرقه (بدون طبقه بندی):
(1) وزیر پست، تلگراف و تلفن، محمد حسن اسلامی، روز گذشته اعلام کرد که
ص: 303
قراردادهای امضاء شده با شرکت مخابراتی آمریکایی بل، لغو شده اند.
(2) روزنامه اطلاعات در شماره روز 16 آوریل خود گزارش داد که 55 نفر دیگر از عوامل رژیم گذشته دستگیر شده اند. تیمسار فتحی امین، فرمانده سابق تیپ همدان، نیز در میان دستگیرشدگان است.
(3) آقای حسن پور، رئیس پالایشگاه ماهشهر گفت که ظرفیت تولید گاز مایع در ماهشهر به 30000 بشکه در روز رسیده است و ابراز امیدواری کرد که این ظرفیت در آینده نزدیک به 57000 بشکه در روز برسد. او همچنین گفت که تولید گاز در تأسیسات گاز اهواز و آقاجان برای مصرف داخلی کافی است.
(4) روزنامه ها گزارش می دهند که خمینی دو عضو هیأت منصفه دادگاه انقلاب اسلامی را به دلیل «تلاش برای غصب قدرت» و «اقدام برخلاف مصالح دادگاه» از کار برکنار کرده است.
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!