سند شماره

گزارش عملکرد امیر انتظام در سوئد

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: مینوت کندی

محرمانه

به: وزارت خارجه واشنگتن. دی - سی

1357-12-10- 1979-03-01

متن سند

شماره: ۳۶۳۸
از: سفارت آمریکا استکهلم

۱۰/۶/۱۳۵۸ - اول سپتامبر ۷۹
محرمانه -
به: وزارت خارجه واشنگتن دی - سی. با حق تقدم
ارجاع به: استکهلم ۳۶۲۹
موضوع: صحبت با سفیر جدید ایران
۱- (محرمانه - تمام متن)
۲- شروع خلاصه: عباس امیرانتظام سفیر ایران در سوئد (و دیگر کشورهای شمال اروپا) روز ۳۰ اوت یعنی کمتر از ۴۸ ساعت پس از تسلیم استوارنامه اش به کارل گوستاو شانزدهم (پادشاه سوئد) به ملاقات سفیر آمد. انتظام در یک مذاکره پردامنه در مورد مقاصد هیئت دیپلماتیک خود، شورش کردها، روابط ایران و آمریکا، و نارضایتیش از وسایل ارتباط جمعی سوئد صحبت کرد. (پایان خلاصه).
۳- عباس امیرانتظام، معاون سابق نخست وزیر در دولت بازرگان و رهبر نهضت مقاومت ملی ایران، در ۲۸ استوارنامه‌های خود را تسلیم کارل گوستاو شانزدهم پادشاه سوئد کرد. در ۳۰ اوت همراه همسرش به منظور ابراز احترام در اقامتگاه سفیر به ملاقاتش آمد. این، ملاقاتی دلپذیر، بی آلایش و صمیمانه بود که طی آن انتظام به خواست خود، اطلاعاتی در مورد مقاصد هیئت خود، روابط ایران و آمریکا، مسئله کردها و وسایط جمعی سوئد ارائه نمود.
۴- انتظام با لحنی جدی و جدا از مهمل گویی گفت که وظیفه عمده ای که در پیش دارد اقدام به مسافرت وسیع در اروپاست (از وی این طور استنباط شد که تمام اروپا را می‌گوید) تا با دو گروه مقدم ایرانی یعنی دانشجویان و صاحبان مهارت مثلاً ایرانیانی که مهارت های مدیریت و تکنیکی دارند تماس حاصل کند، و آنها را از «واقعیات» و «حقیقت» انقلاب آگاه کند. او گفت که تعداد ایرانیان در اروپا، خصوصاً دانشجویان، بسیار بیشتر از آن چیزی است که آمار رسمی نشان می‌دهد زیرا در خلال رژیم شاه، اگر نگوییم اکثر، بسیاری از دانشجویان از آشکار ساختن خود به سفارتخانه‌ها خودداری می‌کردند. وی به عنوان اعتراض افزود که خیلی از دانشجویان ایرانی هم عوامل ساواک بوده اند. انتظام گفت جهت دستیابی به ایرانیان تلاش ریشه داری به وسیله گروه های مذاکره کننده، سمینارها و کنفرانس های مطبوعاتی خواهد کرد. به هر حال وقتی که برمی گردند، دولت ایران قادر به تأمین کمک های مالی آنها و یا وعده برنامه یا استخدام آنها نخواهد بود. او اعتقاد داشت که ایمان مذهبی و نوعی حس ناسیونالیسم و غرور باید باعث بازگشت آنها شود. او تعداد دانشجویان ایرانی سوئد را بین ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ نفر تخمین زد. این رقمی است که به میزان قابل ملاحظه ای بیشتر از آن است که قبلاً اظهار می‌شد. انتظام بین ایرانیان و دانشجویان ایرانی کرد الاصل تمایزی قائل نمی شد و صحبتی از ۲۰۰ تن از کردها که روز ۲۵ اوت در سفارتخانه اش تظاهرات کردند، نکرد و همچنین صحبتی از دانشجویان کرد که در سراسر این هفته با پیاده روی جلوی سفارت را به اشغال خود درآوردند، و به اعتراض به زد و خوردهای کردستان دست به اعتصاب غذا زده بودند به میان نیاورد.
۵ - انتظام گفت وی شخصاً مطمئن است که شورویها «غیر مستقیم» - مستقیماً «هرگز» - ر شورش فعلی حزب دموکرات دست دارند، و فکر می‌کند ارتش به زودی آن را سرکوب خواهد کرد. او گفت که پیام اخیر خمینی که در آن مردم را به «مسلح شدن فرا خوانده» است عملی لازم و پر اهمیت بوده و کارایی آن با جواب تمام ایرانیان حقیقی ثابت شد. او گفت همان طوری که جریان وقایع آینده نشان خواهد داد، دولت وی قادر به ریشه کنی فکر مارکسیست - لنینیستی و مائوئیستی می‌باشد. وقتی پرسیده شد که چه مدتی برای ثبات یافتن اوضاع لازم می‌باشد؟ او گفت بین شش ماه تا یک سال.
۶- انتظام گفت در عین حالی که نیازهای ایران عظیم می‌باشد ولی آنقدری که به قطعات یدکی مخصوصاً قطعات هلیکوپتر و هواپیما نیاز هست به اسلحه احتیاج نیست، او برآورد کرد که تقریباً ۱۰۰۰ هلیکوپتر به علت نگهداری نادرست و فراهم نبودن قطعات یدکی بر زمین هستند. او این نیاز مشخص را «حیاتی» خواند. وی توضیح داد که انبارهای قطعات یدکی هلیکوپتر و هواپیما مملو از تجهیزات پیشرفته هستند اما قطعات اصلی فلزی که مورد نیاز می‌باشند در قلت به سر می‌برند. او از سفیر پرسید که آیا کمک خواهد کرد تا این پیام به مقامات ایالات متحده برسد و سفیر اطمینان داد که توصیف وی از اوضاع به اطلاع واشنگتن خواهد رسید.
۷- انتظام و سفیر بر سر این موضوع توافق داشتند که اینک به تلاش وسیعی احتیاج هست تا هم ایرانی ها و هم آمریکایی ها از مسایل مورد نظر یکدیگر و وقایع ایران آگاه شوند. سفیر به انتظام اطمینان داد که مایل است با وی در تماس نزدیک باشد. انتظام اظهار تشکر کرد و گفت که وی تاکنون صحبت های سودمندی با معاون هیئت رئیسه که قبلاً کاردار بود، داشته است و البته تمایل دارد که ارتباط نزدیک با کارمندان سفارت آمریکا را ادامه دهد.
۸ - انتظام نارضایتی خود را از نحوه برخورد وسایل ارتباط جمعی سوئد در رابطه با اوضاع ایران خصوصاً اوضاع کردها و تشریح آنها در مورد شخص خودش ابزار کرد. همان طوری که در تلکس مرجع آمده است مطبوعات سوئد به انتظام به عنوان نماینده جاهلیت خمینی که باعث سرکوب وحشیانه کردها شده است شدیداً حمله کرده اند. انتظام گفت که از بیاناتی هم که نخست وزیر سوئد در مورد تلاش نظامی و سیاسی دولت ایران بر علیه کردها ایراد کرده است نامسرور است.
۹- انتظام روز ۴ سپتامبر برای چهار روز وارد کپنهاک می‌شود و طی آن استوارنامه‌های خود را تقدیم می‌کند. پس از آن به همان منظور سفر خود را به ترتیب به اسلو، هلسینکی و ریکیاویک ادامه می‌دهد.
۱۰- طی صحبت، انتظام بی نهایت مشتاق، بی آلایش، صمیمی و در عین حال موقعی که از وقایع جاری در ایران بحث می‌کرد خیلی جدی بود. وی ابزار امیدواری کرد که آمریکا دیگر هرگز به خود اجازه ندهد برای مدت طویلی مثل ۲۵ سال از حقیقت جدا افتد. او گفت آمریکا می‌توانست احساسات حقیقی مردم را بشناسد؛ ولی اشخاص معینی بین شما مایل نبودند که حقیقت را بشناسند.
۱۱- انتظام و همسرش، که دانشجوی سابق دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو است با اشتیاق درباره اقامتشان در کالیفرنیا صحبت کردند. انور انتظام، زن ریز نقش و زیبایی است که صاحب استعداد طنز خوب و رفتار بی آلایش و مهرآمیز هم می‌باشد. وی انگلیسی را با لهجه عامیانه آمریکایی صحبت می‌کند و در لباس پوشیدن ذوق به کار می‌برد.خانم و آقای انتظام سه فرزند ۹، ۷، ۲ ساله دارند.
مینوت کندی ۳۶۳۸